Jednak zasadnym jest stwierdzenie, że wyrok o rozwodzie cywilnym, może być w pewnym zakresie materiałem dowodowym, który zostanie wykorzystany w postępowaniu przed Trybunałem kościelnym.
Proces kościelny małżeński, błędnie określany „rozwodem kościelnym” staje się procesem coraz częściej rozpowszechnionym. Jest to niekiedy „drugi” proces, inicjowany przez strony po otrzymaniu orzeczenia o rozwodzie cywilnym, tym samym niesłusznie utożsamiany z procedurą związaną z rozwodem cywilnym.
Jeśli istnieją przesłanki prawne do stwierdzenia nieważności małżeństwa, osoba zainteresowana lub adwokat strony, powinien skierować skargę powodową do odpowiedniego Sądu Kościelnego.
Zobacz również: "Rozwód kościelny": czy potrzebny adwokat?
Jedną z przyczyn nieważności, którą kwalifikujemy, jako problem prawny w postaci przesłanki, może być niedojrzałość występującą po któreś ze stron związku. Niedojrzałość emocjonalna określana, jako defekt charakteru, który uniemożliwił stronie, wytworzenie właściwych relacji interpersonalnych w małżeństwie i w konsekwencji nie pozwolił zrealizować małżeństwa, jako intymnej wspólnoty opartej na miłości i szacunku wobec współmałżonka. Nie ulega również wątpliwości fakt, że taka niedojrzałość może dotyczyć jedynie sfery uczuciowej i osoba dotknięta taką jej formą może funkcjonować zupełnie prawidłowo we wszystkich innych dziedzinach życia.
Zgodnie ze stanowiskiem doktryny kanonistycznej „ małżeństwo to głęboka wspólnota życia i miłości powstała z aktu osobowego, przez który małżonkowie się sobie nawzajem oddają i przyjmują, świadczą sobie pomoc i posługę w zrozumieniu i miłości. Zespalają się w działaniu, troszczą się o wzajemne dobro, doświadczają jedności oraz osiągają coraz pełniejsze zjednoczenie” ( Ius Matrymoniale , 12 (85) 2007, s. 169.) Należy zauważyć, że jeśli jedna ze stron nie jest w stanie podjąć obowiązków małżeńskich, a przyczyną niezdolności do ich wykonania są uwarunkowania psychiczne stron, to według judykatury Trybunałów kościelnych nie mogą oni ważnie zawrzeć małżeństwa sakramentalnego.
Sędzia nie może rozpoznać żadnej prośby, jeżeli nie zostanie przedstawiona skarga powodowa przez tego, kto ma prawo zaskarżyć małżeństwo (por. Kan. 1501 i 1674, art. 114 Digintas connubii).
W treści skargi powodowej, nawiązując do określonego kanonu, przedstawiamy m.in. analizę charakteru strony z okresu przedślubnego przedstawiając pewne symptomy nieprawidłowości. Jednocześnie pod uwagę bierzemy okres praktyki postępowania strony w życiu małżeńskim udowadniając tym samym, odkryte niezdolności, które w swoim radykalizmie uniemożliwiły nawiązanie poprawnych relacji osobowych z drugim małżonkiem. Sam opis przedstawiający jedynie historię małżeństwa zapisany w skardze powodowej bez wyjaśnienia istoty problemu, wprowadzany do procesu, jest niewystarczający. Zasadnym jest stwierdzenie, że skarga powodowa to pierwszy i najważniejszy obraz stanu faktycznego przedstawiający problematykę prawną, nie jest to opis zgodnego pożycia stron do wystąpienia pierwszych problemów małżeńskich. Proces o nieważność małżeństwa, w zależności od diecezji trwa około 2 – 3 lata. Strony, które wnioskują o stwierdzenie nieważności umowy małżeńskiej poprzez adwokata mają większą pewność właściwej weryfikacji zasadności procedowania przez sąd i tym samym, otrzymują częściej wyroki pozytywne. Poprawne przedstawienie występującego problemu prawnego, najczęściej skutkuje orzeczeniem o nieważności małżeństwa.
Skorzystanie z pomocy prawnej adwokata, jest możliwe na każdym etapie procesu kościelnego lub od samego początku jego trwania.
Zobacz również serwis: Rozwód kościelny