W poprzednich artykułach omówione zostało przeze mnie rozwiązanie małżeństwa niedopełnionego oraz rozwiązanie małżeństwa na korzyść wiary za pomocą przywileju Pawłowego (zob. Rozwiązanie małżeństwa niedopełnionego; Przywilej Pawłowy, czyli rozwiązanie małżeństwa na korzyść wiary). Niemniej jednak istnieje również trzeci sposób rozwiązania małżeństwa i powstaje on w szczególnej sytuacji, gdy nowo ochrzczony małżonek był przed ślubem poligamistą lub kobieta miała wielu mężów.
Prawodawca wyraźnie bowiem stwierdza w kan. 1148 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego (dalej k.p.k. ), że nieochrzczony, który miał równocześnie przed chrztem kilka żon nieochrzczonych, po przyjęciu chrztu w Kościele katolickim, jeśli mu trudno pozostać z pierwszą żoną, może zatrzymać jedną z nich, oddalając pozostałe. To samo odnosi się do kobiety nieochrzczonej, która miała równocześnie kilku mężów nieochrzczonych. Niedopuszczalnym pozostaje jednak zawarcie przez nowo ochrzczonego małżeństwa z inną osobą, tj. taką spoza listy dotychczasowych współmałżonków. Na ordynariuszu miejsca natomiast, zgodnie z dyspozycją kan. 1148 § 3 k.p.k. ciąży obowiązek zatroszczenia się, mając przy tym na uwadze warunki moralne, społeczne i ekonomiczne miejsc i osób, o wystarczające zabezpieczenie potrzeb pierwszej żony oraz innych oddalonych, zgodnie z wymogami sprawiedliwości, chrześcijańskiej miłości i naturalnej słuszności.
Zobacz również: Czy rozwód cywilny wpływa na ustanie małżeństwa kościelnego?
Racjonalny ustawodawca kościelny przewidział także czwarty przypadek rozwiązania małżeństwa, a trzeci na korzyść wiary w przypadku tzw. związku mieszanego. Zgodnie bowiem z dyspozycją kan. 1149 k.p.k. jeśli nieochrzczony po przyjęciu chrztu w Kościele katolickim, nie może ze współmałżonkiem nieochrzczonym nawiązać współzamieszkania z racji uwięzienia lub prześladowania, wolno mu zawrzeć nowe małżeństwo, chociażby tymczasem druga strona przyjęła chrzest. Uwięzienie i prześladowanie mogą dotyczyć jednej, jak i drugiej strony. Jednakże istotnym warunkiem skorzystania z powyższego rozwiązania jest bezsprzeczne stwierdzenie faktu niedopełnienia małżeństwa przez strony od momentu przyjęcia chrztu przez drugą stronę. Wobec braku klauzuli przeciwnej nowe małżeństwo może być zawarte również ze stroną tak ochrzczoną, jak i nieochrzczoną.
Wiedzieć należy, iż przywilej wiary cieszy się przychylnością prawa i stanowi domniemanie prawne zwykle przemawiające na korzyść przywileju wiary w warunkach wątpliwych, a swym zakresem obejmuje zarówno przywilej Pawłowy, jak i rozwiązanie małżeństwa pełnią władzy papieskiej.
Zobacz również serwis: Rozwód kościelny