Orzeczenie separacji po przeprowadzeniu przez sąd kościelny odpowiedniego procesu ( zob. art. Jak ustanowić separację w administracyjnym postępowaniu kanonicznym?; Jak ustanowić separację w Kościele w ustnym procesie spornym?; Jak ustanowić separację w Kościele w pisemnym procesie spornym? ) powoduje, iż separowani małżonkowie mają prawo do rozłączenia się i życia osobno. Nadal jednak złączeni są oni sakramentalnym węzłem małżeńskim, który ulega jedynie rozluźnieniu.
Prawa i obowiązki separowanych małżonków
Separowanych małżonków w dalszym ciągu obowiązują także prawa i obowiązki wypływające z małżeństwa. Podlegają one jednak pewnym modyfikacjom, które są niejako skutkiem orzeczonego rozdziału. Separowani małżonkowie nadal bowiem realizują obowiązki wynikające z życia chrześcijańskiego a tym samym mają prawo być dopuszczeni do udziału w życiu sakramentalnym. Prawo takie według ustawodawcy stanowi podstawowy skutek wynikający bezpośrednio z orzeczenia separacji,
a jednocześnie stanowi podstawową różnicę w stosunku do rozwodu, gdyż osoby rozwiedzione, które zawarły nowe małżeństwa cywilne takim prawem nie dysponują.
Ponadto osoby żyjące w separacji, wobec możliwości udziału w życiu sakramentalnym nie tracą więzi z Kościołem, ich życie osobiste i religijne jest uregulowane, a sumienie w wymiarze religijnym spokojne. Tym samym separacja orzeczona przez sąd kościelny, w odróżnieniu od separacji orzeczonej przez sądy cywilne, w dużo większym stopniu chroni trwałość i nierozerwalność węzła małżeńskiego.
Zobacz również serwis: Rozwód kościelny
Co po orzeczonej separacji
Po orzeczeniu separacji każdy z separowanych małżonków może mieć własne miejsce zamieszkania. W wyniku orzeczonej separacji bowiem następuję rozdział od stołu i łoża, co nie zwalnia separowanych małżonków o z obowiązku zapewnienia dzieciom odpowiedniego utrzymania i katolickiego wychowania. Z reguły wychowaniem dzieci małżonków będących w orzeczonej separacji powinien zająć się małżonek niewinny. Ze względu jednak na dobro potomstwa, może w tej kwestii zapaść inne rozstrzygnięcie, np. zlecenie opieki nad dzieckiem krewnym.
Przebaczenie i pojednanie
Jeżeli po orzeczonej separacji strona wyłącznie winna jej ustanowienia naprawi swoje postępowanie i zło wyrządzone swoim zachowaniem oraz przedstawi na to wystarczające dowody, separowany małżonek niewinny nie powinien sprzeciwiać się wznowieniu wspólnoty małżeńskiej. Przeciwnie, zgodnie bowiem z chrześcijańskimi zasadami miłości i przebaczenia powinien on dążyć do pojednania i zgodnie z nauką Kościoła zdobyć się na gest przebaczenia i darowania win. Takie zachowanie oznacza, iż separowany małżonek niewinny zrzeka się prawa do separacji kanonicznej.
Zobacz również: Jak wygląda kanoniczne postępowanie w przedmiocie ustanowienia separacji?