Czym jest rodzicielski plan wychowawczy?
Rodzicielskim planem wychowawczym w praktyce nazywane jest pisemne porozumienie rodziców o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie.
Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa!
Rodzicielski plan wychowawczy skutki prawne
Zgodnie z art. 58 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.
Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka.
Z tego powodu w praktyce przygotowanie rodzicielskiego planu wychowawczego może ułatwić i przyspieszyć postępowanie rozwodowe.
Czy plan wychowawczy jest konieczny?
Nie, rodzice nie mają obowiązku sporządzania takiego porozumienia.
Często jednak pojawia się pytanie o to czy bez planu wychowawczego sąd ograniczy jednemu z rodziców władzę rodzicielską.
Obecnie sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom nawet wówczas, gdy nie przedstawią oni planu wychowawczego.
Zgodnie z art. 58 § 1a Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w braku porozumienia sąd uwzględnia prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
Rodzicielski plan wychowawczy a opieka naprzemienna
Z tzw. opieką naprzemienną mamy do czynienia, gdy rodzice opiekę nad dzieckiem sprawują naprzemiennie w powtarzających się okresach.
Po rozwodzie córka Państwa S. przebywa na zmianę u każdego z rodziców przez okres jednego tygodnia.
Oczywiście nie zawsze taki model będzie możliwy, w szczególności, gdy po rozwodzie rodzice zamieszkują w dwóch znacznie od siebie oddalonych miejscowościach.
Dla zaistnienia opieki naprzemiennej istotne jest, aby obydwojgu rodzicom przysługiwała pełnia władzy rodzicielskiej.
Należy jednak pamiętać, iż pozostawienie pełnej władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom i opieka naprzemienna nie są tożsame.
W praktyce wielu rodziców decydujących się na opiekę naprzemienną po rozwodzie sporządza plan wychowawczy.
Jak sporządzić rodzicielski plan wychowawczy?
Przede wszystkim plan zawiera wspólne ustalenia rodziców. Z treści art. 58 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, iż porozumienie takie powinno mieć formę pisemną.
Aby plan jak najlepiej spełniał swoją funkcję, warto zawrzeć w nim jak najwięcej szczegółów.
Chodzi o kwestie dotyczące spędzania z dziećmi czasu czy poszczególnych obowiązków rodziców wynikających z władzy rodzicielskiej.
W porozumieniu mogą znaleźć ustalenia dotyczące edukacji, wyjazdów, kwestii zdrowotnych czy światopoglądowych dziecka.
Przy sporządzaniu planu może pomóc pełnomocnik czy mediator, jednak formalnie nie ma takiego wymogu.
Czy rodzicielskiego planu wychowawczego pobierana jest opłata?
Pismo nie podlega opłatom sądowym. Należy jednak pamiętać o wynagrodzeniu, jeżeli decydujemy się na sporządzenie takiego planu przez podmiot profesjonalny.
Nieprzestrzeganie rodzicielskiego planu wychowawczego
Co w sytuacji, gdy rodzic nie przestrzega ustaleń zawartych w porozumieniu? Gdy rodzice nie potrafią się wspólnie dogadać, pomóc może mediacja. Istnieje również możliwość złożenia do sądu wniosku o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka. Pismo takie podlega opłacie w wysokości 100 zł.
Rodzicielski plan wychowawczy (wzór)
Prezentujemy prosty wzór porozumienia wychowawczego, który może pomóc w stworzeniu własnego dokumentu. W każdej bowiem sytuacji pismo będzie wyglądało inaczej.
Porozumienie (plan wychowawczy)
zawarte na podstawie art. 58 § 1 Kodeks rodzinnego i opiekuńczego
w ……., dnia … r.
pomiędzy … a …,
będącymi rodzicami małoletniej …
§ 1
- Obojgu rodzicom będzie przysługiwała pełna władza rodzicielska.
- Decyzje dotyczące istotnych kwestii takich jak w szczególności edukacja, zdrowie majątek czy religia dziecka będą podejmowane wspólnie przez obydwoje rodziców.
- Bieżące decyzje dotyczące dziecka będą podejmowane przez tego rodzica, który w tym czasie sprawuje opiekę nad dzieckiem. Dotyczy to również sytuacji nagłych, w tym zagrożenia życia i zdrowia dziecka.
§ 2
- Miejscem zamieszkania dziecka będzie każdorazowe miejsce zamieszkania matki/ojca.
- Matka/ojciec będzie informować o każdej zmianie miejsca zamieszkania z … wyprzedzeniem.
§ 3
- Ojciec/matka ma prawo do nieograniczonych kontaktów z dzieckiem, w tym za pomocą środków porozumiewania się na odległość.
- Ojciec/matka będzie przebywać z dzieckiem w każdy … bez obecności drugiego rodzica.
- Ojciec/matka będzie spędzać z dzieckiem wakacje w następujący sposób:…
- Ojciec/matka będzie spędzać z dzieckiem ferie w następujący sposób: …
- W Święta Wielkanocne …
- W Święta Bożego Narodzenia …
- Harmonogram innych ważnych w życiu dziecka świąt i uroczystości rodzice ustalą najpóźniej na 7 dni przed rozpoczęciem tych wydarzeń.
- Urodziny dziecka będą odbywały się w ten sposób, że …
- Rodzice będą informowali się nawzajem o przyczynach uniemożlwiających wykonywanie kontaktów we wskazanych terminach i wspólnie ustalali inne dogodne terminy spotkań z dzieckiem.
- Rodzice będą respektowali prawo dziecka do kontaktów z dziadkami i innymi członkami rodziny.
§ 4
W przypadku zmian okoliczności rodzice ustaleń dokonają wspólnie, w razie potrzeby omawiając je z dzieckiem.
Podpisy rodziców
Rodzicielski plan wychowawczy przykład (pdf)
Poniżej przykładowy rodzicielski plan wychowawczy do pobrania (pdf):