Małżonkowie mogą zaciągać zobowiązania pieniężne dla zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny. Do potrzeb takich należą potrzeby całej rodziny oraz o potrzeby indywidualne poszczególnych jej członków. Możemy wymienić między innymi następujące potrzeby:
- wyżywienie,
- ubranie,
- mieszkanie,
- ochrona zdrowia,
- rozwój duchowy i kulturalny,
- wychowywania dzieci,
- opłaty za mieszkanie,
- korzystanie z energii elektrycznej, gazu, wody,
- naprawa urządzeń domowych.
Zwykłe potrzeby rodziny
Za zobowiązania zaciągnięte przez jednego małżonka na zwykłe potrzeby małżonkowie odpowiadają wspólnie. Z ważnych powodów na żądanie jednego małżonka sąd może postanowić, że za te zobowiązania odpowiada tylko ten małżonek. Chodzi o małżonka, który zaciągnął dług.
Do ważnych powodów zalicza się postępowanie małżonka spowodowane:
- lekkomyślnością,
- rozrzutnością,
- nieudolnością męża albo żony.
Do zachowań takich będą zaliczane postępowania, które godzą w dobro rodziny, zagrażają jej interesom.
Zobacz też: Vademecum: Podział majątku
Długi jednego małżonka
Za zobowiązania dłużnik odpowiada z majątku osobistego. Ponadto wierzyciel może się domagać, egzekucji z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej.
Należy pamiętać, że wierzyciel może żądać spłaty długu z majątku obu małżonków, jeśli dług został zaciągnięty przez małżonka za zgodą drugiego małżonka.
Zgoda drugiego małżonka na zaciągnięcie zobowiązań może zostać wyrażona w dowolnej formie. Małżonek może zgodzić się na zaciągniecie długu przed, w trakcie zaciągania zobowiązania, a nawet po.
Aby mogła zostać prowadzona egzekucja z majątku osobistego dłużnika oraz z jego wynagrodzenia za pracę, innych jego dochodów wierzyciel musi uzyskać tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim.
Zobacz też: Rozliczenia przy podziale majątku małżonków
Odpowiedzialność za długi
Wybór sposobu egzekucji, gdy dłużnikiem jest małżonek, zależy od rodzaju zobowiązania oraz wyrażenia zgody na zaciągniecie długu przez drugiego małżonka.
Tytułowi egzekucyjnemu może zostać nadana klauzula wykonalności przeciwko drugiemu małżonkowi. W takim przypadku egzekucja będzie prowadzona z całego majątku wspólnego obojga. Egzekucja nie może być prowadzona z majątku osobistego małżonka dłużnika.
Klauzulę wykonalności sąd może nadać dopóki istnieje wspólność majątkowa między małżonkami.
Małżonek dłużnika może się bronić przed egzekucją. Może wykazać, że wierzycielowi nie należy się egzekwowane świadczenie.
W czasie trwania wspólności ustawowej między małżonkami wierzyciel nie może żądać zaspokojenia z tej części majątku, która małżonkowi, gdyby ustała wspólność majątkowa. Nie może też domagać się zaspokojenia z poszczególnych przedmiotów tego majątku.
Aby sąd nadał tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, wierzyciel musi okazać dokument urzędowy lub prywatny potwierdzający, że zaciągnięcie zobowiązania zostało dokonane za zgodą małżonka dłużnika.
Zobacz też: Intercyza, czyli umowa majątkowa małżeńska - treść i zakres
Ochrona sądu
Jeżeli małżonek lekkomyślnie, nieudolnie lub celowo narusza interesy majątkowe rodziny albo poważnie im zagraża, to drugi może zwrócić się o ochronę do sądu. Dla sądu nie ma znaczenia czy te działania są zawinione przez tego lekkomyślnego lub nieudolnego małżonka.
Na żądanie jednego sąd może pozbawić drugiego małżonka samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym. Jeżeli małżonek pozbawiony samodzielnego zarządu majątkiem zaciągnie zobowiązanie pieniężne czynność, to nie będzie ważna.
Zmiana zasad zarządu majątkiem wspólnym przez sąd nie zwalnia małżonków od solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania, jakie małżonek zaciągnął w sprawach wynikających ze zwykłych potrzeb rodziny.
Zobacz serwis: Podział majątku