Korzyści po rozwodzie z winy małżonka:
- Małżonek uznany przez sąd za wyłącznie winnego rozkładu pożycia płaci drugiemu alimenty wówczas, gdy pogorszy się jego sytuacja materialna
- Tylko przez pięć lat będzie dostawał wsparcie rozwiedziony małżonek, gdy sąd nie orzeknie o winie lub uzna, że leży ona po dwóch stronach
- Sąd powinien pouczyć, jakie skutki co do obowiązku alimentacyjnego wywoła rozwód bez orzekania o winie
Sąd orzeka rozwód, gdy między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Może odstąpić od wskazania, z czyjej winy małżeństwo się rozpadło. Strony otrzymują wówczas rozwód bez orzekania o winie. Sąd może jednak uznać, że wyłącznie winnym rozkładu pożycia był mąż, albo żona bądź oboje, i wówczas orzeka rozwód z winy tej osoby bądź obojga małżonków. Wyłączność winy oznacza, że tylko po stronie jednej osoby występują zawinione przyczyny rozkładu.
Współwinnym będzie też małżonek pokrzywdzony, który na nieodpowiednie zachowanie drugiego będzie reagował np. ciężkimi zniewagami, a nawet czynnym karceniem go. Z żądaniem orzeczenia rozwodu może wystąpić każdy z małżonków. W pozwie powinien wówczas podać, czy sąd ma orzec o winie, a jeśli tak, to o czyjej.
Wyłącznie winny
Sąd nie jest jednak związany żądaniem pozwu co do winy rozkładu pożycia i nawet jeśli powód twierdzi, że ponosi ją pozwany, to po przeprowadzeniu postępowania dowodowego może orzec rozwód z winy obojga. Nie stanowi to orzeczenia ponad żądanie pozwu. Zaś sąd jest związany żądaniem o nieorzekaniu o winie, w razie zgodnego domagania się małżonków musi zaniechać rozstrzygania o tym, kto zawinił.
W razie zawinień, których dopuściły się obie strony, nie można ich kompensować i dzielić winy na mniejszą i większą ani jej stopniować. Oboje małżonkowie zostają wówczas uznani za współwinnych bez względu na to, który z nich bardziej zawinił (stanowisko SN wyrażone w wyroku z 10 listopada 1999 r., sygn. akt I CKN 233/98).
Sąd nie może też odmówić orzeczenia o winie, gdy powód domaga się tego, bo wówczas może to spowodować np. przedwczesne wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego między małżonkami. Strona może cofnąć żądanie, aby sąd orzekł o winie. Ma prawo to zrobić nawet przed sądem drugiej instancji. Dopuszczalna jest też sytuacja odwrotna: gdy strony nie żądały w pierwszej instancji orzeczenia o winie, mogą to zrobić w drugiej.
Na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie i wówczas następują takie skutki, jak gdyby żaden z małżonków jej nie ponosił. Ustalenie, kto jest winien rozkładu pożycia, ma wpływ na niektóre prawa i obowiązki byłych małżonków, np. alimentacyjne, uprawnienie domagania się rozwiązania małżeństwa, a także na obciążenie kosztami postępowania rozwodowego.
Cały artykuł znajdziesz w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej. Sprawdź