Nie trzeba być niezdolnym do pracy, by otrzymać taką rentę

• Czym dokładnie jest renta szkoleniowa?
• Kto może ubiegać się o rentę szkoleniową?
• Co w przypadku braku odpowiedniego stażu?
• Inne ważne zasady dotyczące stażu
• Wypadek przy pracy, choroba zawodowa – co wtedy?
• Jakie dokumenty trzeba złożyć?
• Kiedy i gdzie złożyć dokumenty?
• Ile czasu ma ZUS na rozpatrzenie wniosku?
• Co, jeśli nie zgadzam się z decyzją?
• Jak długo trwa wypłata renty szkoleniowej? Jak ustalana jest jej wysokość?

Renta szkoleniowa to świadczenie wypłacane przez ZUS, przeznaczone dla osób, które z powodu stanu zdrowia nie mogą kontynuować pracy w dotychczasowym zawodzie, ale mają szansę na przekwalifikowanie i podjęcie nowego zatrudnienia. Co ważne – nie trzeba być całkowicie niezdolnym do pracy, aby się o nią ubiegać. Wystarczy, że lekarz orzecznik ZUS uzna, iż dalsza praca w obecnym zawodzie nie jest możliwa, ale istnieją rokowania co do możliwości wykonywania innej pracy po odpowiednim przygotowaniu. To realna szansa na zawodowy restart z finansowym wsparciem.

Czym dokładnie jest renta szkoleniowa?

Renta szkoleniowa to jedno z świadczeń wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jest przeznaczona dla osób, które z powodu stanu zdrowia nie mogą już pracować w swoim dotychczasowym zawodzie, ale istnieje szansa, że po odpowiednim przekwalifikowaniu będą mogły pracować w innym.

Innymi słowy – nie trzeba być trwale niezdolnym do jakiejkolwiek pracy. Wystarczy, że dana osoba nie jest w stanie kontynuować swojej dotychczasowej kariery zawodowej, ale rokowania co do przystosowania się do nowej pracy są pozytywne.

Kto może ubiegać się o rentę szkoleniową?

Aby uzyskać rentę szkoleniową, należy spełnić określone warunki. Podstawowym z nich jest orzeczenie o celowości przekwalifikowania zawodowego. Oznacza to, że lekarz orzecznik ZUS musi stwierdzić, że z uwagi na stan zdrowia ubezpieczony nie może pracować w dotychczasowym zawodzie, ale nadaje się do innej pracy po przekwalifikowaniu.

Dodatkowo trzeba spełnić poniższe warunki:

• Posiadać wymagany okres składkowy i nieskładkowy, zależny od wieku, w którym powstała niezdolność do pracy:
• • 1 rok – jeśli niezdolność powstała przed ukończeniem 20 lat,
  • 2 lata – między 20 a 22 rokiem życia,
  • 3 lata – między 22 a 25 rokiem życia,
  • 4 lata – między 25 a 30 rokiem życia,
  • 5 lat – jeśli niezdolność powstała po 30. roku życia.

Co w przypadku braku odpowiedniego stażu?

ZUS przewiduje wyjątki od powyższej zasady. Jeżeli ubezpieczony:

• rozpoczął ubezpieczenie przed ukończeniem 18 lat lub
• został zgłoszony do ubezpieczenia w ciągu 6 miesięcy od ukończenia nauki (szkoła ponadpodstawowa, ponadgimnazjalna, wyższa),

...i aż do dnia powstania niezdolności do pracy zachował ciągłość ubezpieczenia (lub miał przerwy nie dłuższe niż 6 miesięcy), to wymóg minimalnego okresu składkowego i nieskładkowego uważa się za spełniony.

Inne ważne zasady dotyczące stażu

Dla osób, które ukończyły 30 lat i ich niezdolność do pracy powstała po tym czasie, wymagane 5 lat składek powinno przypadać w ostatnich 10 latach przed zgłoszeniem wniosku lub powstaniem niezdolności. Są jednak wyjątki:

• Jeśli kobieta udowodni co najmniej 25 lat składkowych, a mężczyzna 30 lat składkowych i są całkowicie niezdolni do pracy, wymóg ostatnich 10 lat nie obowiązuje.

Wypadek przy pracy, choroba zawodowa – co wtedy?

W niektórych przypadkach renta szkoleniowa może być przyznana bez względu na długość stażu ubezpieczeniowego. Dotyczy to sytuacji, gdy niezdolność do pracy jest:

• skutkiem wypadku w drodze do lub z pracy,
• skutkiem wypadku przy pracy,
• skutkiem choroby zawodowej.

W takich przypadkach nie obowiązuje także wymóg, by niezdolność do pracy powstała w czasie aktywnego ubezpieczenia lub do 18 miesięcy po jego ustaniu – co normalnie jest jednym z podstawowych warunków.

Jakie dokumenty trzeba złożyć?

Lista dokumentów wymaganych przy składaniu wniosku o rentę szkoleniową jest dość długa, ale większość z nich to standardowe załączniki potwierdzające historię zawodową i zdrowotną. Potrzebne będą:

• Wniosek ERN – dostępny na stronie www.zus.pl lub w Platformie Usług Elektronicznych (PUE),
• informacja o okresach składkowych i nieskładkowych,
• dokumenty potwierdzające aktywności zawodowe (praca, działalność gospodarcza, służba wojskowa, zasiłki, urlop wychowawczy, nauka),
• dokumenty potwierdzające wynagrodzenia,
• zaświadczenie lekarskie OL-9, nie starsze niż 1 miesiąc,
• dokumentacja medyczna,
• wywiad zawodowy, jeśli osoba nadal pracuje,
• karta wypadku – w przypadku zdarzenia w drodze do/z pracy,
• protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (lub karta wypadku),
• decyzja sanepidu – w przypadku choroby zawodowej.

Kiedy i gdzie złożyć dokumenty?

Dokumenty należy złożyć:

• przed planowaną datą przejścia na rentę,
• nie później niż 30 dni przed zakończeniem prawa do świadczeń chorobowych, rehabilitacyjnych lub wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy.

Formy złożenia:

• osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnym oddziale ZUS (pisemnie lub ustnie do protokołu),
• za pośrednictwem operatora pocztowego lub polskiego urzędu konsularnego,
• elektronicznie – przez PUE ZUS.

Ile czasu ma ZUS na rozpatrzenie wniosku?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma 30 dni od wyjaśnienia ostatniej istotnej okoliczności (np. otrzymania brakujących dokumentów) na wydanie decyzji w sprawie renty szkoleniowej. W praktyce oznacza to, że sprawa może trwać nieco dłużej, jeśli konieczne będzie np. uzupełnienie dokumentacji lub przeprowadzenie dodatkowych badań.

Co, jeśli nie zgadzam się z decyzją?

Każda osoba ma prawo odwołać się od decyzji ZUS. Odwołanie należy złożyć:

• pisemnie lub ustnie do protokołu w jednostce ZUS, która wydała decyzję,
• w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji,
• do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Postępowanie odwoławcze jest wolne od opłat.

Jak długo trwa wypłata renty szkoleniowej? Jak ustalana jest jej wysokość?

Renta szkoleniowa przyznawana jest na 6 miesięcy, ale może zostać przedłużona na czas potrzebny do przekwalifikowania zawodowego – maksymalnie do 30 miesięcy.

Okres ten może jednak zostać skrócony, jeśli:

• starosta poinformuje ZUS o braku możliwości przekwalifikowania zawodowego,
• ubezpieczony nie współpracuje i nie podejmuje działań w kierunku zmiany zawodu.

Dodatkowe zasady

• Renta szkoleniowa nie przysługuje osobie osiągającej przychód – niezależnie od jego wysokości.
• Wnioski można wycofać, ale nie później niż do dnia uprawomocnienia się decyzji ZUS.
• Okresy nieskładkowe uwzględnia się tylko w 1/3 wartości udowodnionych okresów składkowych.

Źródło: Na podstawie informacji ZUS