Nie tylko wdowa dostanie rentę wdowią. Jak wynika z zapewnień MRPiPS, istnieje techniczna i finansowa możliwość wprowadzenie renty wdowiej jeszcze w 2024 r. – środki na ten cel zostały zapewnione. Ministerstwo jest jednak zwolennikiem wprowadzenia tych regulacji w modelu kroczącym.
- Wdowy i wdowcy już teraz mogą uzyskać rentę rodzinną
- Czym renta wdowia będzie się różniła od renty rodzinnej?
Wdowy i wdowcy już teraz mogą uzyskać rentę rodzinną
Renta wdowia to świadczenie, które będzie świadczeniem pokrewnym wobec renty rodzinnej, która funkcjonuje w systemie emerytur i rent już od lat. Zmiana przepisów, która ma wynikać z projektu obywatelskiego ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw ma na celu poprawę sytuacji konkretnej grupy osób uprawnionych do tego świadczenia, poprzez stworzenie odrębnego świadczenia skierowanego do osób, które utraciły współmałżonka i w związku z tym znalazły się w trudnej sytuacji finansowej lub mających pod opieką dzieci do uzyskania przez nie odpowiedniego wieku lub niepełnosprawne trwale niezdolne do podjęcia pracy.
Obecnie aby wdowa lub wdowiec otrzymali rentę rodziną osoba zmarła musiała mieć prawo do:
- emerytury lub do jej uzyskania;
- emerytury pomostowej;
- zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego;
- renty lub do jej uzyskania.
Dodatkowo osoba owdowiała musi spełniać co najmniej jeden ze wskazanych warunków:
- mieć skończone 50 lat albo po uzyskaniu tego wieku stać się niezdolnym do pracy w ciągu 5 lat od śmierci współmałżonka,
- wychowywać co najmniej jedno dziecko uprawnione do renty rodzinnej,
- opiekować się uprawnionym do renty rodzinnej dzieckiem niezdolnym do samodzielnej egzystencji lub pracy.
Renta ta przysługuje także byłym współmałżonkom spełniającym wskazane warunki, jeśli mieli oni prawo do alimentów od zmarłego.
Wysokość renty rodzinnej dla wdów to obecnie 85% świadczenia, które dostawał/dostawałby mąż i przyznanie jej jest równoznaczne z rezygnacją przez uprawnionego z przysługującego mu świadczenia. Co prawda renta ta jest przyznawana dożywotnio, ale gdy wdowa lub wdowiec osiągną wiek emerytalny, mogą zwrócić się do ZUS z wnioskiem o naliczenie własnej emerytury (jeśli mają do niej uprawnienia).
Czym renta wdowia będzie się różniła od renty rodzinnej?
Zgodnie z projektowanymi zmianami, w przypadku śmierci współmałżonka wdowa lub wdowiec inaczej niż obecnie, w przypadku renty rodzinnej, będą mogli zachować przysługujące im świadczenie (emeryturę, rentę) i powiększyć je o 50% przysługującej im renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku albo pobierać rentę rodzinną i zachować 50% swojego świadczenia – w zależności od tego, które z rozwiązań będzie korzystniejsze. Na rentę wdowią będzie się więc składało świadczenie przysługujące osobie uprawnionej i renta rodzinna. Co ważne, maksymalna kwota pobieranych przez taką osobę świadczeń nie będzie mogła przekroczyć trzykrotnej wartości przeciętnej emerytury, czyli na dzień dzisiejszy prawie 8000 zł.
MRPiPS jest zwolennikiem wprowadzenia tych regulacji w modelu kroczącym, co oznaczałoby, że w okresie przejściowym (w latach 2024 i 2025), osoba uprawniona przez pierwszych 6 miesięcy otrzymywałaby jedynie 15% świadczenia, przez kolejne 6 miesięcy 20%, a dopiero po roku otrzymałaby je w wysokości 50%.
ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1251 ze zm.)