Renta socjalna w pytaniach i odpowiedziach

Katarzyna Wiśniewska - ekspert z zakresu emerytur
rozwiń więcej
inforCMS
Prawo do renty przysługuje osobie, która jest pełnoletnia i całkowicie niezdolna do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu. Niezdolność musi powstać w określonym czasie. Sprawdź kto i na jakich zasadach może otrzymać rentę socjalną. 

Czy mama otrzyma rentę socjalną

Moja mama ma przepracowane tylko 10 lat, właśnie ukończyła 60 lat. Czy jest szansa na otrzymanie jakichkolwiek pieniędzy z ZUS lub renty socjalnej?

Renta socjalna, o którą Pani pyta jest świadczeniem, którego przyznanie nie jest uzależnione od udowodnienia jakiekolwiek okresu pracy. Jednakże renta ta – zgodnie z przepisami ustawy o rencie socjalnej - przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

  • przed ukończeniem 18 roku życia,
  • w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia,
  • w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Wprawdzie przyznanie renty socjalnej nie jest uzależnione od wymiaru przebytych okresów pracy, ale przysługuje ona wyłącznie tym osobom, które w dzieciństwie lub w okresie nauki doznały naruszenia sprawności organizmu, co w konsekwencji doprowadziło do całkowitej niezdolności do pracy.

Jeśli chodzi o emeryturę to, zgodnie z przepisami ustawy emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - kobieta urodzona przed dniem 1 stycznia 1949 r. może przejść na emeryturę w wieku 60 lat jeżeli posiada co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy.

Istnieje również możliwość przejścia na emeryturę kobiecie w wieku 60 lat, przy krótszym o 5 lat stażu ubezpieczeniowym, wynoszącym co najmniej 15 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Jak wynika z przekazanych informacji - mama pani posiada 10-letni okres pracy – zatem jest to okres niewystarczający do przyznania omawianej emerytury. Dodatkowo informuję, że przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się nie tylko okresy pracy, czyli okresy składkowe ale również okresy nieskładkowe, czyli niewykonywania pracy, z tym że okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych. Do okresów nieskładkowych zalicza się m.in. okres opieki nad małym dzieckiem w wieku do lat 4 – w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie, bez względu na liczbę dzieci – do 6 lat.

Ponadto tak jak okresy składkowe, traktuję się przy ustalaniu prawa do emerytury okresy pracy w gospodarstwie rolnym np. rodziców – po ukończeniu 16 – go roku życia.

Podstawa prawna:

art. 28 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

art. 4 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej

Renta socjalna

Mam pytanie odnośnie renty socjalnej. Pobierałam ją od 6 lat, obecnie ZUS stwierdził, że wyzdrowiałam i zawiesił mi rentę. Nigdy nie pracowałam, mam 26 lat i wysoką krótkowzroczność -19bhp, zwyrodnienie siatkówki i bardzo złe pole widzenia. Czy może mi pan odpowiedzieć – dlaczego ZUS tak postąpił? Z roku na rok moja wada się pogarsza i brak jest perspektyw na wyleczenie. Co robić dalej? Czy odwołać się skoro jestem zdrowa?

Renta socjalna może być przyznana wyłącznie osobie uznanej za całkowicie niezdolną do pracy.

Za całkowicie niezdolną do pracy uważa się osobę , która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik ZUS - zgodnie z posiadaną wiedzą medyczną. Orzeczenie takie wydaje na podstawie dołączonej do wniosku dokumentacji, a jeżeli dokumentacja ta jest niewystarczająca również po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie.

Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS - osobie, która nie zgadza się z tym orzeczeniem przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do komisji lekarskiej. Komisja lekarska orzeka w składzie trzyosobowym, a rozstrzygnięcia podejmuje w formie orzeczenia, większością głosów. Istotne jest to, że członek komisji lekarskiej nie może być równocześnie lekarzem orzecznikiem.

Jeżeli osoba zainteresowana nie zgodzi się z orzeczeniem komisji lekarskiej – wówczas od decyzji organu rentowego wydanej na podstawie orzeczenia tej komisji - może wnieść odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Jeżeli zatem – Pani zdaniem - lekarz orzecznik wydał orzeczenie niezgodne ze stanem faktycznym, proponuję skorzystanie z podanych wyżej środków odwoławczych.

Natomiast jeżeli Pani stan zdrowia ulegnie pogorszeniu - to w takim przypadku - może Pani ponowić wniosek o rentę socjalną – niezależnie od tego, czy skorzystała Pani ze środków odwoławczych od wcześniej wydanej odmownej decyzji. Do ponownego wniosku o rentę socjalną powinna Pani dołączyć zaświadczenie lekarskie potwierdzające pogorszenie stanu zdrowia.

Podstawa prawna:

ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej

art. 13 i 14 ustawy z dnia 17 grudnia 19998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Czy ZUS może sprawdzić wysokość przychodów rencisty

Pobieram rentę socjalną. Niebawem podejmę pracę z miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 2 tys. zł. Czy w przypadku gdybym nie poinformowała ZUS o tym przychodzie albo podała dużo niższy od faktycznego, urząd będzie mógł zweryfikować treść mojego oświadczenia?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma prawo do występowania do urzędu skarbowego o przekazanie informacji dotyczącej:

  • wysokości przychodów objętych podatkiem dochodowym od osób fizycznych lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

ZUS może wystąpić do urzędu skarbowego o sprawdzenie przychodów nie tylko wtedy, gdy osoba uprawniona złożyła zawiadomienie o jego osiąganiu i zamierza sprawdzić, czy zgadza się wysokość przychodów, ale również wtedy, gdy w ogóle nie złożyła takiego zawiadomienia.

W przypadku wykrycia, że fakt osiągania przychodu lub jego rzeczywista wysokość zostały zatajone przez świadczeniobiorcę, ZUS zażąda zwrotu wypłaconego świadczenia wraz z odsetkami.

Podstawa prawna: art. 10 ust. 8 ustawy o rencie socjalnej

Prawo
Jak długo musi trwać małżeństwo, żeby ZUS przyznał rentę wdowią? Sprawdź, kto będzie mógł liczyć na pieniądze po zmarłym małżonku
16 sie 2024

Jak długo musi trwać małżeństwo, żeby ZUS przyznał rentę wdowią? Sprawdź, kto będzie mógł liczyć na pieniądze po zmarłym małżonku. Przyznane owdowiałym seniorom świadczenie nie jest dożywotnie i mogą stracić do niego prawo.

Prawie 3,4 mln przyznanych świadczeń na wyprawki szkolne. Wnioski o dodatkowe 300 zł można składać do 30 listopada
16 sie 2024

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że do tej pory w ramach programu "Dobry Start" przyznał blisko 3,4 mln świadczeń. Zakład przeznaczył na ten cel 925 mln zł. Wnioski o 300 zł na wyprawkę szkolną można składać do 30 listopada. 

Zasiłki rodzinne od 1 listopada 2024 r. Nowe rozporządzenie w Dzienniku Ustaw
16 sie 2024

W Dzienniku Ustaw opublikowano nowe rozporządzenie, które dotyczy kwot świadczeń rodzinnych i kryteriów dochodowych, obowiązujących od 1 listopada 2024 r. Chodzi m.in. o zasiłek rodzinny, zasiłek pielęgnacyjny czy tzw. becikowe.

Renta wdowia 2025: nie dla wszystkich wdów i wdowców. Kilka warunków trzeba spełnić i jest limit kwotowy
16 sie 2024

1 stycznia 2025 r. wejdzie w życie nowelizacja z 26 lipca 2024 r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza do polskiego prawa tzw. rentę wdowią. Nowelizacja ta jest już podpisana przez Prezydenta RP i czeka na publikację w Dzienniku Ustaw. Renta wdowia, to będzie na początku (od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r.) dodatkowo wypłacane wdowie, lub wdowcowi 15% świadczenia emerytalno-rentowego po zmarłym małżonku. Albo 15% własnego świadczenia jeżeli wdowa, lub wdowiec przejmie świadczenie zmarłego małżonka jako swoje główne, comiesięczne świadczenie (emeryturę albo rentę). Jest też limit: suma obu świadczeń nie może być wyższa niż trzykrotność minimalnej emerytury. Wnioski o rentę wdowią będzie można składać od 1 stycznia 2025 r. Jakie warunki trzeba będzie spełnić, by móc otrzymać to świadczenie?

Czy jest dopuszczalne użyczenie nieruchomości przez jednego współwłaściciela?
16 sie 2024

Oddanie użyczającemu rzeczy, najczęściej nieruchomości do korzystania osobie trzeciej w sytuacji, gdy użyczający jest wyłącznym właścicielem nieruchomości, nie budzi większych wątpliwości. Inaczej wygląda jednak wyrażenie zgody na korzystanie z nieruchomości jedynie przez jednego lub część współwłaścicieli.

7 tys. zł czy 6 450 zł zasiłku pogrzebowego od 2025 r.? Ostateczna decyzja prawdopodobnie we wrześniu
16 sie 2024

Resort rodziny stoi na stanowisku, że wysokość zasiłku pogrzebowego powinna być podwyższona do 7 tys. zł. Co z propozycją ministra finansów, który stoi na stanowisku, że zasiłek pogrzebowy powinien wynosić 6 tys. 450 zł? Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej poinformował, że ostateczną decyzję poznamy najprawdopodobniej we wrześniu.

Renta wdowia a rozwód. Co z prawem do świadczenia?
16 sie 2024

Rozwiedzeni małżonkowie, którzy mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym byłym małżonku, nie będą mogli korzystać z tej korzystnej reguły zbiegu świadczeń, którą przewidują nowe przepisy o rencie wdowiej. Tak wyjaśnił Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski.

Ochrona prawna pracowników załatwiających sprawy sygnalistów
16 sie 2024

Czy ochrona prawna sygnalistów rozciąga się na pracowników załatwiających sprawy sygnalistów? Czy ich również dotyczy zakaz podejmowania działań odwetowych oraz inne środki ochrony? Co z możliwością dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia?

Renta wdowia nie tylko dla wdów. Komu jeszcze w 2025 roku wzrośnie świadczenie emerytalne? Czy wiesz, o ile? 2 miliony Polaków szykują się do składania wniosków
16 sie 2024

Renta wdowia nie tylko dla wdów. Komu jeszcze w 2025 roku wzrośnie świadczenie emerytalne? Ta renta ma poprawić sytuację finansową owdowiałych osób, a przepisy zadziałają wstecz. Ważne jest jednak to, że śmierć małżonka nie mogła mieć miejsca wcześniej, niż pięć lat przed osiągnięciem przez uprawnionego wieku emerytalnego.

1000 zł z tytułu urodzenia się dziecka od 1 listopada 2024 r.
16 sie 2024

Wśród świadczeń rodzinnych znajduje się także jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka. Od 1 listopada 2024 r. będzie wynosiła 1000 zł. Sprawdź, komu przysługuje. Jakie warunki trzeba spełniać, by uzyskać zapomogę. Kiedy należy złożyć wniosek.

pokaż więcej
Proszę czekać...