Renta i praca? Osoby niepełnosprawne proponują zmiany

Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
rozwiń więcej
Na czym polega tzw. pułapka rentowa? / Na czym polega tzw. pułapka rentowa? / Shutterstock

Temat likwidacji progów dorabiania do rent dla osób z niepełnosprawnościami powraca od wielu lat. Na czym polega tzw. pułapka rentowa? Czy jest szansa na zmianę przepisów?

Na czym polega tzw. pułapka rentowa?

Sejmowa Komisja do Spraw Petycji skierowała do Prezesa Rady Ministrów dezyderat dotyczący zawieszania rent socjalnych i rent  tytułu niezdolności do pracy. Chodzi o sytuację, gdy rencista osiąga dochody przekraczające ustalone limity. Progi te ustala się w oparciu o kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Aktualnie w przypadku osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nie wyższej niż 130% tej kwoty, renta z tytułu niezdolności do pracy ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia (obecnie 890,63 zł dla rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy; 668,01 zł dla rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy).

W sytuacji, gdy określone przychody przekroczą kwotę 130% przeciętnego wynagrodzenia, renta ulegnie zawieszeniu.

Limity obowiązują też dla rent socjalnych. Jeżeli taki rencista osiągnie dochody wynoszące do 70% przeciętnego wynagrodzenia, to nie ma żadnych potrąceń z otrzymywanego świadczenia. W przypadku osiągnięcia dochodu w przedziale pomiędzy 70% a 130% świadczenie ulegnie zmniejszeniu, a po przekroczenia 130% - zawieszeniu.

Osoby niepełnosprawne proponują zmiany

„Jedną z głównych przyczyn tzw. pułapki rentowej jest obawa przed zmniejszeniem lub zawieszeniem renty, czyli bierności zawodowej osób z niepełnosprawnością, będących zarazem rencistami. Osoby, których przychody przekraczają 70% przeciętnego wynagrodzenia nie mają już motywacji do pracy, gdyż ich łączny dochód z tytułu renty i pracy stanowi „blokadę” na poziomie 70% przeciętnego wynagrodzenia, ponieważ po przekroczeniu tej kwoty, renta jest zmniejszana, co przekłada się na ich trudną sytuację materialną. Demotywująco wpływa również próg 130% przeciętnego wynagrodzenia.” – piszą w imieniu Stowarzyszenia Polski Instytut Spraw Niepełnosprawnych autorzy petycji skierowanej do Sejmu.

Petycja ta przewiduje likwidację ograniczeń w zarobkowaniu przez osoby pobierające renty socjalne i renty z tytułu niezdolności do pracy. Zdaniem jej autorów przyczyniłoby się to do wzrostu rencistów z niepełnosprawnościami na rynku pracy.

Sejmowa komisja rozpatrzyła petycję w pod koniec czerwca 2024 r. „Wielu przedsiębiorców powinno odczuć poprawę możliwości znalezienia pracownika, który będzie zainteresowany podjęciem długoterminowego, stabilnego zatrudnienia” – mówił podczas posiedzenia komisji Daniel Kowalski, Dyrektor zarządzający Stowarzyszenia Polski Instytut Spraw Niepełnosprawnych. Z kolei Krzysztof Pater, stały doradca komisji podkreślał, iż „gdyby przyjąć, że zostałyby zniesione jakiekolwiek ograniczenie, to pod znakiem zapytania de facto stawałaby istota renty, bo renta stawałaby się oczywiście dodatkiem. Oczywiście pomiędzy aktualnym stanem a rozwiązaniem polegającym na zniesieniu wszystkiego jest duża przestrzeń czy duże pole manewru”. Komisja zdecydowała jednak o skierowaniu do premiera pytań w tej sprawie.

Pytania do rządu

„Komisja do Spraw Petycji zwraca się o przedstawienie kompleksowej  oceny i analizy postulatów zawartych w petycji. Komisja prosi o wskazanie danych dotyczących liczby osób, które posiadają aktualnie zmniejszone oraz  zawieszone prawo do renty ze względu na uzyskiwanie dochodów  przekraczających limity wynoszące 70% oraz 130% przeciętnego  wynagrodzenia. Jakie byłyby dokładne skutki finansowe wprowadzenia  zaproponowanych rozwiązań przy uwzględnieniu nie tylko kosztu wypłacania  świadczeń, które są aktualnie zmniejszone lub zawieszone, ale również potencjalnego wzrostu dochodów związanych z opłacaniem składek na ubezpieczenie społeczne oraz podatku dochodowego? Czy strona rządowa prowadzi aktualnie prace legislacyjne dotyczące zmiany zasad zmniejszania i zawieszania renty socjalnej oraz renty z tytułu niezdolności do pracy osobom, których dochody przekraczają ustalone limity?” - czytamy w dezyderacie uchwalonym 18 grudnia 2024 r.

Pytanie do MRPiPS

Na podobne pytania odpowie też Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. O likwidacji pułapki rentowej 31 stycznia wspomniał na konferencji wiceminister Łukasz Krasoń. Wymienił ją jako jedną z barier dla osób z niepełnosprawnością, które chciałyby podjąć pracę - pisze w swoim zapytaniu posłanka Iwona Hartwich. I informuje, iż do jej biura zgłaszają się pracujące osoby z niepełnosprawnościami z całej Polski w sprawie likwidacji tzw. pułapki rentowej. Dlatego pyta ministerstwo o to czy zostanie zlikwidowana pułapka rentowa, a jeśli tak, to kiedy.

Kto może dorabiać bez ograniczeń?

Przypomnijmy, iż od 1 grudnia 2024 r. tzw. limity dorabiania wynoszą 5713,20 zł (70% przeciętnego wynagrodzenia i 10 610,20 zł (130% przeciętnej płacy).

Emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny (mężczyźni 65 lat, kobiety 60 lat) mogą dorabiać bez ograniczeń. Limitami nie są też objęte osoby, pobierające renty: rodzinne po uprawnionych do tych świadczeń, renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową.

Źródło:

Petycja w sprawie zniesienia zasady zawieszania prawa do renty socjalnej albo renty z tytułu niezdolności do pracy lub zmniejszania wysokości tych świadczeń osobom niepełnosprawnym, których dochody przekraczają ustalone limity (BKSP-155-X-42/23)/Sejm

Zapytanie nr 2016 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie likwidacji pułapki rentowej dla pracujących osób z niepełnosprawnościami/Sejm

Polecamy: Komplet Podatki 2025

Prawo
Niegodny czy wydziedziczony? Prawo spadkowe po zmianach
14 sty 2025

Uznanie za niegodnego dziedziczenia i wydziedziczenie mają podobne skutki i zdarza się, że są mylone. Trzeba jednak wiedzieć, iż to odmienne instytucje prawa spadkowego. Czym się różnią? Jakie są aktualne przepisy?

Kolejny dzień dyrektorski dla pracowników. I 2 dni, 4 dni, 6 dni, 8 dni i 10 dni urlopu za staż pracy od 5 lat do 25 lat [projekt nowelizacji]
14 sty 2025

Rząd wzmacnia prestiż zawodu opiekunów w żłobkach. Projekt ustawy (a potem ustawa) przyzna im od 2 do 10 dni wolnego (dodatkowo do 20 albo 26 dni urlopu wypoczynkowego), a a także wolne od pracy w ramach 8 godzinnej delegacji albo dnia dyrektorskiego.

Nowe uprawnienia dla opiekunów w żłobkach i klubach dziecięcych. Rząd przyjął projekt ustawy
14 sty 2025

Będzie nowelizacja ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Opiekunowie w żłobkach i klubach dziecięcych otrzymają prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego, zniżki na przejazdy kolejowe czy tzw. dnia dyrektorskiego. Zostaną także objęci ochroną przewidzianą dla funkcjonariuszy publicznych.

Wybierasz się w czasie ferii poza granice Polski? Złóż ten wniosek i dopełnij niezbędnych formalności. Bez tego możesz słono zapłacić
14 sty 2025

Jak pokryć koszty świadczeń zdrowotnych poza granicami Polski? Pamiętaj o złożeniu wniosku o wydanie karty EKUZ. Możesz go złożyć na kilka sposobów. Jednak i tak warto mieć rezerwowe środki finansowe.

Renta socjalna 2025: ile wynosi i kto może ją uzyskać. Czy na rencie socjalnej można pracować?
14 sty 2025

Renta socjalna to świadczenie, którego przyznanie nie zależy od stażu pracy ani od pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Aby jednak móc ją otrzymać, należy spełnić określone warunki. ZUS odpowiada też na pytania ile wynosi obecnie renta socjalna w 2025 roku i czy pobierając to świadczenie można pracować?

31 stycznia 2025 roku. Co grozi za brak informacji o niewypłacaniu świadczenia urlopowego
14 sty 2025

Świadczenie urlopowe może być wypłacane przez pracodawców nietworzących zfśs i zatrudniających poniżej 50 pracowników. Pracodawca, który nie planuje wypłacać tego świadczenia, powinien przekazać o tym informację pracownikom. Jakie są konsekwencje braku takiej informacji?

Emerytury i renty z KRUS w 2025 r. Jakie zaliczki na podatek i składka zdrowotna? [przykłady, obliczenia]
14 sty 2025

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego poinformowała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. nie uległy zmianie zasady i forma pobierania zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne od wypłacanych świadczeń emerytalno-rentowych i rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.

400 zł na ucznia w wieku do 24 lat. Do kiedy wniosek w 2025 r.?
14 sty 2025

400 zł na ucznia w wieku do 24 lat. Do kiedy wniosek w 2025 r.? Zbliża się drugi semestr roku szkolnego 2024/2025. Warto już w tym momencie przypomnieć o ważnych terminach dotyczących złożenia wniosków na wyprawkę szkolną na rok szkolny 2025/2026.

Renta i praca? Osoby niepełnosprawne proponują zmiany
14 sty 2025

Temat likwidacji progów dorabiania do rent dla osób z niepełnosprawnościami powraca od wielu lat. Na czym polega tzw. pułapka rentowa? Czy jest szansa na zmianę przepisów?

Przemoc ekonomiczna w Polsce. Jak ją rozpoznać? [PRZYKŁADY]
14 sty 2025

W Polsce coraz więcej mówi się o przemowy ekonomicznej, która zwykle dotyka kobiet. Czasami jest trudna do zauważenia. Trudność tę wzmacniają stereotypy. Jak ją rozpoznać? Kiedy powinna zapalić się czerwona lampka? Psycholog podaje przykłady przemocy ekonomicznej i wskazuje dostępne formy pomocy.

pokaż więcej
Proszę czekać...