Renta rodzinna a rozwód. Czy po zmarłym byłym małżonku przysługuje świadczenie?

• Komu przysługuje renta rodzinna?
• Kiedy wdowa ma prawo do renty rodzinnej?
• Czy rozwiedziony małżonek otrzyma rentę rodzinną?

Komu przysługuje renta rodzinna?

Prawo do renty rodzinnej przysługuje określonym członkom rodziny zmarłego. Ważne jest, aby osoba zmarła w chwili śmierci miała prawo do emerytury (albo spełniała warunki wymagane do jej uzyskania), miała ustalone prawo do emerytury pomostowej lub miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy (albo spełniała warunki wymagane do jej przyznania). 

Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.

Renta rodzinna przysługuje też uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W takim przypadku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjmuje, że osoba zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Po spełnieniu określonych warunków do renty rodzinnej uprawnione są:

• dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;
• przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;
• małżonek (wdowa i wdowiec);
• rodzice.

Jeżeli chodzi o rodziców, to w rozumieniu przepisów są nimi również ojczym, macocha, a także osoby przysposabiające.

Renta rodzinna nie przysługuje, jeżeli osoba zmarła pobierała okresową emeryturę kapitałową.

Kiedy wdowa ma prawo do renty rodzinnej?

Wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeśli:

• w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo
• wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole - 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.

Świadczenie przysługuje też wdowie, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, jednak nie później niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania uprawnionych dzieci.

Wdowa niespełniająca wyżej wymienionych warunków, ale niemająca niezbędnych źródeł utrzymania ma prawo do okresowej renty rodzinnej. Można ją otrzymywać przez okres jednego roku od chwili śmierci męża. Maksymalnie przez 2 lata od chwili śmierci męża można otrzymywać okresową rentę rodzinną w przypadku uczestniczenia w szkoleniu, którego celem jest uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej.

Powyższe zasady dotyczące prawa do otrzymania renty rodzinnej stosuje się również do wdowca.

Czy rozwiedziony małżonek otrzyma rentę rodzinną?

Co w przypadku rozwodu?

Otóż małżonka rozwiedziona ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków dla wdowy miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową. Tak samo jest w przypadku rozwiedzionego małżonka.