Renta rodzinna jest świadczeniem pieniężnym, które przysługuje z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Renta rodzinna ma zrekompensować utratę najbliższej osoby w aspekcie finansowym. Kto ma prawo do renty rodzinnej i w jakiej wysokości wypłacana jest renta?
Po kim może przysługiwać renta rodzinna
Osoba, która chce się ubiegać o rentę rodzinną musi najpierw sprawdzić, czy osoba po której stara się o rentę spełniała w chwili śmierci określone warunki. Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Renta przysługuje także po śmierci osoby, która spełniała warunki wymagane do uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury. Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.
Ponadto członkowi rodziny osoby, która chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne również przysługuje renta rodzinna. Przyjmuje się w takim przypadku, że zmarły spełniał warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Kto ma prawo do renty rodzinnej
| Członek rodziny uprawniony do renty | Warunki niezbędne do otrzymania renty rodzinnej |
| Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione | Renta rodzinna przysługuje:
|
| Wnuki, rodzeństwo i inne dzieci | Renta rodzinna przyjętym na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnukom, rodzeństwu i innym dzieciom, w tym również w ramach rodziny zastępczej, jeżeli spełniają takie warunki jak dzieci własne (dotyczące wieku, nauki lub stanu zdrowia), a ponadto:
|
| Małżonek (wdowiec i wdowa) | Renta rodzinna przysługuje małżonkowi, który do dnia śmierci współmałżonka pozostawał z nim we wspólności małżeńskiej, jeżeli:
|
| Małżonek w ciężkiej sytuacji | Wdowa (wdowiec), która nie spełnia wyżej wymienionych warunków wymaganych do przyznania renty rodzinnej oraz nie posiada niezbędnych źródeł utrzymania, ma prawo do renty rodzinnej:
|
| Małżonek rozwiedziony | Małżonka lub małżonek rozwiedziony, albo wdowa lub wdowiec, który w chwili śmierci współmałżonka nie pozostawał z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków przyznania renty rodzinnej małżonkowi miał w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową. |
| Rodzice (w tym ojczym, macocha oraz osoby przysposabiające) | Rodzice mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym dziecku, jeżeli:
|
Zobacz także: Kiedy dzieci mają prawo do renty rodzinnej
Wniosek o rentę rodzinną
Wniosek o rentę rodzinną osoba zainteresowana może złożyć osobiście lub przez swojego pełnomocnika. Wniosek o rentę może być zgłoszony na piśmie, albo ustnie do protokołu, w oddziale lub inspektoracie ZUS, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.
Druki wniosków o rentę rodzinną dostępne są nieodpłatnie we wszystkich terenowych jednostkach organizacyjnych ZUS.
Wysokość renty rodzinnej
Renta rodzinna wynosi:
- dla jednej osoby uprawnionej – 85 proc. świadczenia, które przysługiwało albo przysługiwałoby zmarłemu,
- dla dwóch osób uprawnionych – 90 proc. świadczenia, które przysługiwało albo przysługiwałoby zmarłemu,
- dla trzech lub więcej osób uprawnionych – 95 proc. świadczenia, które przysługiwało albo przysługiwałoby zmarłemu.
Za kwotę świadczenia, które przysługiwało lub przysługiwałoby zmarłemu, uważa się kwotę emerytury obliczonej według starych lub zasadami albo nowych zasad, kwotę emerytury pomostowej, kwotę nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, albo kwotę renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna. W takim przypadku renta rodzinna podlega podziałowi na równe części między uprawnione osoby.
Dodatek dla sieroty zupełnej do renty rodzinnej
Osoba uprawniona do renty rodzinnej, która jest sierotą może liczyć na dodatek do renty.
Warunkiem koniecznym uzyskania dodatku dla sieroty zupełnej jest posiadanie przez sierotę prawa do renty rodzinnej. Osoba która utraciła oboje rodziców jest uznawana za sierotę zupełną i tyko ona może ubiegać się o dodatek. Osoba, która straciła jedn z rodziców nie może liczyć na dodatek dla sieroty. Wysokość dodatku dla sieroty zupełnej wynosi zł miesięcznie. Dodatek dla sieroty zupełnej jest corocznie waloryzowany.
Praca w trackie pobierania renty rodzinnej
Osoba uprawniona do renty rodzinnej może podjąć pracę zarobkową, musi się jednak liczyć z tym, że jeśli będzie zarabiać dużo jej renta może zostać zawieszona lub zmniejszona. Dzieje się tak, ponieważ prawo do renty rodzinnej ulega zawieszeniu albo zmniejszeniu w razie osiągania przez osobę uprawnioną do renty rodzinnej przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
Rencista, który osiąga przychód w kwocie wyższej niż 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego musi liczyć się z zawieszeniem prawa do renty rodzinnej. Jeśli rencista osiąga przychód w wysokości przekraczającej 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia, ale nie przekraczajacej 130 proc. tego wynagrodzenia, musi być przygotowany na zmniejszenie swojego świadczenia rentowego.
W sytuacji, kiedy prawo do renty rodzinnej przysługuje więcej niż jednej osobie i tylko jedna z tych osób osiąga przychód w wysokości przekraczającej 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia, zawieszeniu podlega część renty rodzinnej dla tej osoby. Wysokość części renty rodzinnej przysługującej pozostałym członkom rodziny nie ulega zmianie. To samo dzieje się w przypadku uzyskiwania przychodu powodującego zmniejszenie renty.
Zobacz także: Dodatek dla sieroty zupełnej
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2004 r., Nr 39, poz. 353)