Wstępny algorytm przyznawania punktów przez zespół ds orzekania o niepełnosprawności został kilka tygodni temu przedstawiony w projekcie rozporządzenia. Był od przedmiotem szeregu krytycznych uwag ze strony osób niepełnosprawnych i ich opiekunów.
Dlatego w ostatecznie opublikowanym rozporządzeniu został poprawiony i jest następujący:
świadczenie wspierające rozporządzenie
Infor.pl
Wartości punktowe - zasady
Zasada 1 Wartość punktową potrzeby wsparcia dla każdej czynności związanej z obszarami codziennego funkcjonowania określa się jako iloczyn współczynnika określającego zdolność do samodzielnego wykonywania czynności, rodzaju wymaganego wsparcia, współczynnika częstotliwości wymaganego wsparcia i wagi przypisanej do danej czynności. Iloczyn zaokrągla się do tysięcznych części w górę.
Zasada 2 Wartość punktową potrzeby wsparcia dla każdej czynności związanej z obszarami codziennego funkcjonowania, jeżeli potrzeba wsparcia występuje więcej niż w jednym rodzaju niepełnosprawności, określa się jako iloczyn najwyższej ustalonej wartości współczynnika rodzaju wymaganego wsparcia spośród rodzajów niepełnosprawności, najwyższej ustalonej wartości współczynnika częstotliwości wymaganego wsparcia spośród rodzajów niepełnosprawności i wagi przypisanej do danej czynności. Iloczyn zaokrągla się do tysięcznych części w górę.
Zasada 3 Poziom potrzeby wsparcia jest wyrażony wartością punktową stanowiącą sumę 25 najwyższych iloczynów ustalonych dla czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania. Suma jest zaokrąglana do pełnej wartości punktowej w górę.
Zasada 4 Czynności związane z obszarami codziennego funkcjonowania, opisy tych czynności, rodzaje niepełnosprawności, zdolność do samodzielnego wykonywania czynności, rodzaje wymaganego wsparcia i określenie jego częstotliwości, wraz z przypisanymi wartościami wag i współczynników, określa formularz, stanowiący załącznik do rozporządzenia
Test 32 czynności w których niepełnosprawny jest samodzielny/niesamodzielny
Wykaz czynności w poniższym artykule:
Ocena zdolności osoby niepełnosprawnej do samodzielnego funkcjonowania
Zdolność osoby zainteresowanej do samodzielnego wykonywania czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania jest oceniana przez skład ustalający w każdym przypadku w odniesieniu do niepełnosprawności: fizycznej, psychicznej, intelektualnej lub sensorycznej.
Przy ocenie zdolności osoby zainteresowanej do samodzielnego wykonywania czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania, komisja/zespół bierze pod uwagę, adekwatnie do wieku, w zakresie niepełnosprawności:
1) fizycznej – możliwość wykonywania i koordynowania czynności w zakresie zaangażowania struktur ciała związanych z ruchem, siły mięśni szkieletowych, funkcji ruchowej i manipulacyjnej, innych struktur i powiązanych z nimi funkcji ciała oraz występujące u osoby ograniczenia bólowe;
2) psychicznej – wolę i świadomość wykonywania czynności, zdolność do podejmowania racjonalnych decyzji lub wyrażenia woli wykonania czynności, zdolność dostosowania zachowania do obowiązujących norm społecznych, zdolność rozumienia znaczenia wykonywanej czynności oraz znaczenia konsekwencji jej wykonania lub zaniechania;
3) intelektualnej – możliwość nabywania wiedzy i wykorzystania nabytej wiedzy do wykonywania czynności, rozumienie znaczenia wykonywanej czynności, konsekwencji wykonywania czynności lub jej zaniechania oraz zdolność do podejmowania decyzji dotyczących własnej osoby lub wyrażenia woli wykonywania czynności;
4) sensorycznej – możliwość odbierania, przekazywania, przetwarzania i interpretowania zewnętrznych bodźców sensorycznych dostarczanych organizmowi przez narządy zmysłów.
Wagi jak liczyć?
Każdej czynności związanej z obszarami codziennego funkcjonowania jest przypisana określona waga w wartości 4 punktów.
Dla każdej czynności związanej z obszarami codziennego funkcjonowania, jeżeli osoba zainteresowana nie ma zdolności do samodzielnego wykonania czynności, określa się rodzaj wymaganego wsparcia oraz częstotliwość wymaganego wsparcia, którym jest przypisana określona wartość punktowa.
Rodzajami wymaganego wsparcia są (§ 11 ust. 5 rozporządzenia):
1) wsparcie towarzyszące:
a) w przypadku niepełnosprawności fizycznej – oznacza konieczność stymulacji lub instruowania osoby werbalnie lub gestem podczas samodzielnego wykonywania przez nią czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania lub przygotowanie elementów niezbędnych do samodzielnego wykonywania przez tę osobę czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania,
b) w przypadku niepełnosprawności sensorycznej – oznacza konieczność dostarczenia osobie informacji niezbędnych do samodzielnego wykonywania przez nią czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania za pomocą dostępnego kanału komunikacyjnego w połączeniu z przygotowaniem lub bez przygotowania elementów niezbędnych do samodzielnego wykonywania przez nią czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania,
c) w przypadku niepełnosprawności intelektualnej – oznacza konieczność instruowania lub ukierunkowania osoby w podejmowaniu decyzji, wskazywania osobie kolejnych etapów czynności w przypadku wykonywania czynności złożonej lub koordynowania działań osoby podczas samodzielnego wykonywania przez nią czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania lub konieczność instruowania osoby w celu zapobiegnięcia wystąpienia niebezpiecznych następstw zachowań osoby,
d) w przypadku niepełnosprawności psychicznej – oznacza konieczność stymulacji osoby w celu zainicjowania samodzielnego wykonania czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania w połączeniu z przygotowaniem lub bez przygotowania elementów niezbędnych do samodzielnego wykonywania przez osobę czynności, lub instruowania osoby w celu zapobiegnięcia wystąpienia niebezpiecznych następstw jej zachowań;
2) wsparcie częściowe – oznacza konieczność współpracy z osobą przy częściowym lub całkowitym wykonywaniu przez nią czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania w połączeniu z przygotowaniem lub bez przygotowania elementów niezbędnych do wykonywania tych czynności, lub konieczność współpracy z osobą w celu zapobiegnięcia wystąpienia niebezpiecznych następstw jej zachowań, lub konieczność częściowej kompensacji funkcji organizmu przez stosowanie technologii wspomagających;
3) wsparcie pełne – oznacza konieczność całkowitego wyręczenia osoby w wykonywaniu czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania przez inną osobę, w związku z całkowitym brakiem jej zdolności do samodzielnego wykonywania czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania lub konieczność całkowitej kompensacji funkcji organizmu przez stosowanie technologii wspomagających;
4) wsparcie szczególne – oznacza konieczność udzielenia osobie jednego z rodzajów wymaganego wsparcia, o których mowa w ust. 5 pkt 1–3, w połączeniu z koniecznością stosowania rozwiązań niezbędnych, w szczególności technologii wspomagających, do podtrzymania lub całkowitej kompensacji podstawowych funkcji organizmu, lub zapewniania bezpieczeństwa własnego lub innych osób, w sytuacji prezentowania przez osobę zachowań niebezpiecznych, agresywnych lub oporujących.
Każdemu rodzajowi wymaganego wsparcia jest przypisany określony współczynnik:
1) 0,80 – w przypadku wsparcia towarzyszącego, o którym mowa w ust. 5 pkt 1;
2) 0,90 – w przypadku wsparcia częściowego, o której mowa w ust. 5 pkt 2;
3) 0,99 – w przypadku wsparcia pełnego, o której mowa w ust. 5 pkt 3;
4) 1,00 – w przypadku wsparcia szczególnego, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.
Każdemu rodzajowi wymaganego wsparcia jest przypisana częstotliwość wymaganego wsparcia odpowiadająca częstości przypadków, w których osoba zainteresowana nie ma zdolności do samodzielnego wykonania określonej czynności związanej z obszarami codziennego funkcjonowania, w wymiarze:
1) czasami;
2) często;
3) bardzo często;
4) zawsze.
Każdemu wymiarowi częstotliwości wymaganego wsparcia przypisany zostaje określony współczynnik:
1) 0,50 – w przypadku, o którym mowa w ust. 7 pkt 1;
2) 0,75 – w przypadku, o którym mowa w ust. 7 pkt 2;
3) 0,95 – w przypadku, o którym mowa w ust. 7 pkt 3;
4) 1,00 – w przypadku, o którym mowa w ust. 7 pkt 4.
Ile punktów jest potrzebnych, aby otrzymać świadczenie wspierające?
System przyznawania świadczenia wspierającego zakłada ocenę punktową niesamodzielności osoby niepełnosprawnej. To nowy system w porównaniu z orzeczeniami o niepełnosprawności.
Świadczenie wspierające ma wartość od 40 proc. do 220 proc. renty socjalnej:
1) 220% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 95 do 100 punktów w skali potrzeby wsparcia (3500 zł),
2) 180% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 90 do 94 punktów w skali potrzeby wsparcia,
3) 120% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 85 do 89 punktów w skali potrzeby wsparcia,
4) 80% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 80 do 84 punktów w skali potrzeby wsparcia,
5) 60% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 75 do 79 punktów w skali potrzeby wsparcia,
6) 40% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 70 do 74 punktów w skali potrzeby wsparcia.
Etapy przyznawania i wypłaty świadczenia wspierającego:
- od 1 stycznia 2024 r. - osoby od 87-100 punktów;
- od 1 stycznia 2025 r. - osoby od 78 do 86 pkt;
- od 1 stycznia 2026 r. - osoby od 70 do 77 pkt.
Świadczenie wspierające - Formularz
Formularz wypełni zespół ds. orzekania o niepełnosprawności. Wzór poniżej do ściągnięcia w formacie PDF.