Podstawowy problemem konsumentów, którzy kupili zimowe obuwie, powstaje wtedy gdy zaczynają one przemakać. Zdaniem sprzedawców przemakanie obuwia to fakt, z którym nie da się nic zrobić i bynajmniej nie wynika on z żadnej wady.
Oczywiście trudno oczekiwać, by buty pozostały suche, gdy stoimy po kostki w wodzie, ale przemakanie po zwykłym kontakcie ze śniegiem to już jednak przesada. W takiej sytuacji można śmiało udać się do sprzedawcy z reklamacją.
Tyle teoria. W praktyce jednak w trakcie reklamacji mnożą się przed nami problemy, które mogą być trudne do przezwyciężenia. Dlaczego gwarancja nie jest zawsze korzystna? Czy sprzedawca może nas odesłać do gwaranta? Kiedy sprzedawca odpowiada za wadę? Czy musimy płacić za wymianę produktu na nowy? Czy sprzedawca ma prawo domagać się paragonu przy reklamacji? Poniżej znajdziesz odpowiedź na część z nich.
Dlaczego nie gwarancja?
Przy wypełnianiu reklamacji bardzo ważne jest określenie podstawy prawnej naszych żądań. Naszych praw możemy dochodzić tak na podstawie gwarancji (jeżeli została nam wydana), jak i ustawy (o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej).
Ma to szczególne znaczenie, gdyż obie te podstawy mogą w różny sposób określać nasze uprawnienia, przy czym o ile uprawnienia z ustawy są stałe i nie mogą być modyfikowane, to uprawnienia gwarancyjne wynikają z treści gwarancji i mogą być różne.
Zgodnie z ustawą konsument może w reklamacji żądać bezpłatnej wymiany albo naprawy. Dokument gwarancyjny może ograniczać roszczenia konsumenta jedynie do żądania naprawy.
Zobacz: Dlaczego gwarancja nie zawsze jest opłacalna? - cz. 1
Co to jest niezgodność towaru z umową?
Aby mieć jednak pewność co do naszych żądań reklamacyjnych powinniśmy dobrze zrozumieć mechanizm, którym rządzi się odpowiedzialność sprzedawcy za sprzedany produkt. Jej podstawą jest, zgodnie z ustawą o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej, niezgodność towaru z umową istniejąca w już w chwili wydania produktu.
Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej ma zastosowanie do wszystkich przypadków sprzedaży, gdzie jedną ze stron jest konsument, a drugą przedsiębiorca.
Zobacz serwis: Reklamacje
Co jednak oznacza taka niezgodność? Część z konsumentów mylnie sądzi, że chodzi tutaj o inne sytuacje, niż powstanie wady produktu. Tymczasem zgodnie z przepisami prawa niezgodność towaru z umową zachodzi w sytuacji, gdy po pierwsze nie nadaje się do celu, do jakiego tego rodzaju towar jest zwykle używany. Po drugie, gdy jego właściwości nie odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju.
Zobacz: Zwrot towaru
Po trzecie, jeżeli nie odpowiada podanemu przez sprzedawcę opisowi lub nie ma cechy okazanej kupującemu próbki. I wreszcie po czwarty, gdy nie nadaje się do celu określonego przez kupującego przy zawarciu umowy, chyba że sprzedawca zgłosił zastrzeżenia co do takiego przeznaczenia towaru, towar nie odpowiada oczekiwaniom dotyczącym towaru tego rodzaju, opartym na składanych publicznie zapewnieniach sprzedawcy, producenta lub jego przedstawiciela, w szczególności uwzględnia się zapewnienia, wyrażone w oznakowaniu towaru lub reklamie, odnoszące się do właściwości towaru, w tym także terminu, w jakim towar ma je zachować.
Tak określone pojęcie niezgodności towaru z umową dotyczy zatem również wad samego produktu, które mogą powodować, że produkt nie nadaje się do celu określonego przez kupującego lub też nie posiada właściwości, które ma towar danego rodzaju. Sama wada może powodować, że nie odpowiada on opisowi produktu.
Niezgodność towaru z umową odnosi się do wad, w tym tych ukrytych.
Wady istnieją już w chwili wydania produktu
Drugą nie mniej istotną przesłanką jest wymóg, by niezgodność towaru z umową istniała już w chwili wydania towaru. Warunek ten powoduje bowiem, że nie zawsze ujawnienie się wady będzie oznaczało, że roszczenia konsumenta są uzasadnione.
Bardzo często (zwłaszcza wtedy, gdy wady są widoczne) postępowanie reklamacyjne ma na celu jedynie rozstrzygnięcie kiedy powstała wada. Czy istniała ona już w chwili wydania towaru, czy też dopiero po wydaniu.
Rozklejenie podeszwy może być spowodowane zastosowanie niższej jakości materiałów, co oznacza że niezgodność towaru istniała już przed wydaniem towaru, a może też być spowodowane nieodpowiednią konserwacją, co oznacza, że reklamacja zostanie odrzucona.
Zobacz: Co zrobić, gdy wymiana wadliwego towaru nie jest możliwa?
Czy muszę płacić za wymianę towaru?
Zgodnie z przepisami ustawy konsumenta w reklamacji może domagać się bezpłatnej naprawy lub wymiany towaru na nowy.
Bardzo często zdarza się jednak, że sprzedawcy oferują wymianę produktu lecz za dodatkową opłatą. Takie postępowanie sprzedawcy nie jest prawidłowe. Nasze roszczenia sprzedawca jest obowiązany spełnić bowiem bezpłatnie. Co ważne nieodpłatność dotyczy nie tylko kosztów wymiany i nie może być w żaden sposób ograniczana. Sprzedawcę obciążają także wszelkie koszty kupującego, jakie wynikają z tego, że towar okazał się niezgodny z umową. Odnosi się to nie tylko do czynności dokonanych przez konsumenta przed wymianą, ale także po niej.
Jeżeli wymieniony towar wymaga montażu lub instalacji, a sprzedawca, wydając nowy produkt, tego nie dokona, to będziemy mogli domagać się zwrotu pieniędzy, jeżeli sami pokryjemy koszty tych czynności.
Zobacz: Czego można żądać od sprzedawcy?
„Reklamacja tylko z paragonem”
Przy reklamacji niekiedy konieczne będzie również wskazanie dowodów na potwierdzenie faktu zawarcia umowy ze sprzedawcą. Wynika to z prozaicznej przyczyny. Bardzo często dany produkt jest oferowany w wielu sklepach, zatem sprzedawca może zażądać potwierdzenia, że produkt został kupiony właśnie u niego.
Pamiętaj! Kupując daną rzecz postaraj się o odpowiednie potwierdzenie faktu zawarcia umowy. Zabierz paragon lub poproś o fakturę.
Przeważnie potwierdzeniem faktu zawarcia umowy z danym sprzedawcą będzie paragon, faktura lub rachunek.
Konieczność potwierdzenia faktu zawarcia umowy nie oznacza jednak, że paragon jest niezbędny przy reklamacji. Jest on jedynie dowodem zawarcia umowy, co nie oznacza, że jedynym. Kupujący może w inny sposób dowodzić faktu zakupu.
Jan kupił buty na zimę, lecz zapomniał zabrać paragonu. Może jednak udowodnić fakt zawarcia umowy poprzez wskazanie odpowiedniej transakcji na podstawie wyciągu z konta, jeżeli płacić kartą. Może również przedstawić świadków.
Jakiekolwiek uzależnienie przyjęcia reklamacji do rozpatrzenia od wydania przez kupującego paragonu będzie stanowiło niedozwolone ograniczenie praw konsumenta.
Zobacz: Co napisać w reklamacji?
Kiedy zwrot pieniędzy?
Kwestią, która często wywołuje żywe zainteresowanie konsumentów, jest możliwość zwrotu ceny. W powszechnych przekonaniu zwrotu pieniędzy możemy domagać się już wtedy, gdy ujawniły się wady.
Niestety nie jest to jednak prawa. Niewiedza ta wynika jednak z faktu, iż uprawnienie do odstąpienia od umowy (czyli w praktyce zwrot pieniędzy) jest uprawnieniem kupującego przy umowie sprzedaży, która regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego.
Zobacz: Czy oświadczenie o odstąpieniu od umowy można wysłać faksem?
W przypadku jednak sprzedaży konsumenckiej przepisy Kodeksu cywilnego są wyłączone, a stosowanie mają normy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Tymczasem zgodnie z nią ujawnienie się niezgodności towaru uprawnia w pierwszej kolejności jedynie do żądania naprawy albo wymiany. W żadnym wypadku nie jest możliwe natychmiastowe odstąpienie od umowy. Będzie można tak postąpić dopiero wtedy, gdy sprzedawca nie uczyni zadość naszemu roszczeniu (art. 8 ust. 4).
Umowa sprzedaży i odpowiedzialność sprzedawcy za sprzedaną rzecz jest uregulowana w Kodeksie cywilnym i ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Ta druga ma zastosowanie wtedy, gdy stronami umowy są, z jednej strony konsument, a z drugiej przedsiębiorca. Z kolei kodeksowe przepisy dotyczące sprzedaży będą miały zastosowanie w pozostałych przypadkach.
Zobacz serwis: Reklamacja butów