Przepadek zwierzęcia na rzecz Skarbu Państwa to środek karny, który sąd orzeka obowiązkowo lub fakultatywnie w przypadku popełnienia pewnych przestępstw/wykroczeń związanych ze zwierzętami. Polega on na odebraniu zwierzęcia osobie wobec której orzeczono ten środek.
Otóż sąd orzeka o zastosowaniu przepadku zwierzęcia:
- obowiązkowo – gdy sprawca jest skazany za znęcanie się nad zwierzętami, których jest właścicielem (również ze szczególnym okrucieństwem);
- obowiązkowo – gdy sprawca jest skazany za zabicie, uśmiercenie, dokonanie uboju zwierzęcia z naruszeniem art. 6 ust. 1, art. 33 lub art. 34 ust. 1-4 ustawy o ochronie zwierząt, jeżeli sprawca jest jego właścicielem;
- fakultatywnie – w przypadku skazania za hodowanie lub utrzymywanie bez zezwolenia chartów rasowych lub ich mieszańców oraz polowanie z chartami lub ich mieszańcami (art. 54 Prawo łowieckie);
- fakultatywnie – w przypadku skazania za prowadzenie hodowli lub utrzymanie psa rasy uznawanej za agresywną bez wymaganego zezwolenia;
- fakultatywnie – w przypadku popełnienia innych wykroczeń przeciwko zwierzętom (art. 37 ustawy o ochronie zwierząt).
Z uwagi na to, że przepadek jest środkiem karnym jest on zazwyczaj dodatkiem do kary głównej.
Za znęcanie się nad zwierzętami grozi kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Sąd obok jednej z tych orzeka obowiązkowo przepadek zwierzęcia, jeżeli sprawca jest jego właścicielem.
Warto zaznaczyć, że przepadkowi na zasadach określonych w przepisach ustawy o ochronie zwierząt, podlegać mogą wszystkie żywe zwierzęta (patrz. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2012 r. sygn. akt. I KZP 4/12)
Kto zajmuje się wykonaniem przepadku?
Wykonaniem orzeczenia sądu o zastosowaniu środka karnego w postaci przepadku zwierzęcia zajmuje się organizacja społeczna, której celem statutowym jest ochrona zwierząt. Sąd przekazuje takiej organizacji zawiadomienie o wydaniu prawomocnego orzeczenia o przepadku. W dalszej kolejności organizacja zajmuje się odebraniem zwierzęcia – może skorzystać z pomocy Policji.
Jeżeli organizacja społeczna z jakichś przyczyn nie chce lub nie może zająć się wykonaniem przepadku, należy zgłosić się z tą informacją do sądu. W takim wypadku wykonaniem orzeczenia sądowego zajmie się Policja.
Po odebraniu zwierzęcia organizacja niezwłocznie powiadamia o tym fakcie powiatowego lekarza weterynarii, który niezwłocznie przeprowadza badanie zwierzęcia. W dalszej kolejności organizacja społeczna przekazuje nieodpłatnie zwierzę:
- schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę domowe, lub
- gospodarstwu rolnemu wskazanemu przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), jeżeli jest to zwierzę gospodarskie, lub
- ogrodowi zoologicznemu lub schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę laboratoryjne lub zwierzę wykorzystywane do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych lub utrzymywane w ogrodach zoologicznych.
Warto zaznaczyć, że przekazanie zwierzęcia jest możliwe tylko jeżeli podmiot, który zwierzęciem ma się zaopiekować, wyrazi na to zgodę. W przypadku gdy zgody takiej nie ma lub jeżeli wystąpią inne okoliczności, które uniemożliwiają przekazanie zwierzęcia wskazanym podmiotom, to organizacja społeczna może przekazać zwierzę nieodpłatnie innej osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej albo osobie fizycznej, która zapewni mu właściwą opiekę.
Wszystkie koszty wykonania orzeczenia sądu o przepadku zwierzęcia ponosi skazany.
Z przekazania zwierzęcia należy sporządzić odpowiedni protokół.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1840)