Wyrok nakazowy jest wydany bez przeprowadzenia rozprawy i bez udziału stron postępowania. O jego treści dowiadujemy się w momencie doręczenia odpisu z sądu. Co wówczas może zrobić strona, jaki jest termin na zaskarżenie i o czym należy pamiętać?
Podstawa prawna
Regulacje dotyczące sprzeciwu od wyroku nakazowego w sprawach karnych i w sprawach o wykroczenie zostały uregulowane w art. 505-507 Kodeksu postępowania karnego (k.p.k.).
Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa!
Termin na wniesienie sprzeciwu
Zgodnie z art. 506 §1 k.p.k. termin na wniesienie sprzeciwu wynosi 7 dni od doręczenia wyroku nakazowego czyli od dnia fizycznego odbioru przesyłki z sądu, a nie od daty nadania przesyłki z sądu. Termin na złożenie sprzeciwu przysługuje oskarżonemu (w sprawach karnych) lub obwinionemu (w sprawach o wykroczenie), oskarżycielowi oraz pokrzywdzonemu, jeżeli złożył wniosek o działaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na jeden istotny szczegół, a mianowicie, ustawodawca nie wymaga, aby sprzeciw był złożony przez profesjonalnego pełnomocnika, jak również nie wymaga złożenia dodatkowego odpisu sprzeciwu. Innymi słowy sprzeciw można złożyć we własnym imieniu i w jednym egzemplarzu.
Przykład:
W dniu 31 lipca 2020 roku sąd nadał do oskarżonego przesyłkę zawierającą odpis wyroku nakazowego wraz z odpisem aktu oskarżenia i pouczeniami. Przesyłka została odebrana po awizacji w dniu 17 sierpnia 2020 roku. W związku z powyższym termin na złożenie sprzeciwu biegnie od dnia 17 sierpnia 2020 roku (odbiór przesyłki przez oskarżonego), a nie od dnia nadania przesyłki tj. 31 lipca 2020 roku.
Prezes sądu odmawia przyjęcia sprzeciwu, jeżeli został wniesiony po terminie lub przez osobę nieuprawnioną (art. 506 § 2 k.p.k.).
Treść sprzeciwu
Ustawodawca nie uregulował szczególnych wymagań co do treści sprzeciwu, a co za tym idzie treść sprzeciwu jest w zasadzie dowolna i nie jest wymagane uzasadnienie w przypadku złożenia sprzeciwu. Istotnym jest, aby było wskazane jakiej sprawy dotyczy - tj. sygnatura sprawy (w tym nazwa sądu, który wydał wyrok nakazowy) i kto jest stroną postępowania.
Przykład 1:
Imieniem własnym wnoszę sprzeciw od wyroku nakazowego o sygn. akt III K 9898/20 z dnia 30 lipca 2020 roku.
Przykład 2:
Imieniem własnym wnoszę sprzeciw od wyroku nakazowego o sygn. akt III K 9898/20 z dnia 30 lipca 2020 roku i wnoszę o skierowanie sprawy do rozpoznaniu na zasadach ogólnych.
Zaskarżonemu wyrokowi nakazowemu zarzucam błąd w ustaleniach faktycznych oraz błędną ocenę dowodów zgromadzonych w sprawie, które to niewątpliwie przyczyniły się do wydania skazującego wyroku nakazowego.
Jednocześnie wnoszę o przesłuchanie świadka X.Y. (dokładny adres, ewentualnie nr telefonu), który był bezpośrednim świadkiem zdarzenia, a który nie został przesłuchany. Nadto wnoszę o dopuszczenie dowodu z zapisu z kamery samochodowej, na której widać moment zdarzenia, a który to ma istotne znaczenie w zakresie przypisania odpowiedzialności karnej.
W związku z powyższym wnoszę jak na wstępie.
Skutek wniesienie sprzeciwu
Wniesienie sprzeciwu skutkuje utratą mocy wydanego wyroku nakazowego i rozpoznaniem sprawy na zasadach ogólnych, co wynika z treści art. 506 § 3 k.p.k. Z kolei sąd, który rozpoznaje sprawę po wniesieniu sprzeciwu nie jest związany treścią wyroku nakazowego, co do którego wniesiono sprzeciw (art. 506 § 6 k.p.k.). Jednocześnie ustawodawca pozwala na cofnięcie sprzeciwu, ale pod warunkiem, że cofnięcie nastąpi do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej (art. 506 § 5 k.p.k.).
Ważne!
Należy pamiętać, że sprzeciw wnosi się do tego samego sądu, który wydał wyrok nakazowy.
Przykład:
Oskarżony w dniu 17 sierpnia 2020 roku odebrał odpis wyroku nakazowego wraz z odpisem aktu oskarżenia i pouczeniami. Po analizie uznał, że wyrok nakazowy jest niesłuszny i w dniu 21 sierpnia 2020 roku wniósł sprzeciw. Po wpłynięciu sprzeciwu do sądu, został wyznaczony termin rozprawy na dzień 2 października 2020 roku. W międzyczasie oskarżony doszedł do wniosku, że zgadza się z wyrokiem nakazowym i w dniu 4 września 2020 roku cofnął swój sprzeciw. Złożony wniosek jest skuteczny, albowiem został on złożony przez uprawnioną stronę postępowania jak również przed rozpoczęciem przewodu sądowego wyznaczonego na dzień 2 października 2020 roku.
Prawomocność wyroku nakazowego
W sytuacji, gdy do wyroku nakazowego nie wniesiono sprzeciwu lub został on cofnięty, to zgodnie z art. 507 k.p.k. wyrok ten staje się prawomocny.
Przykład:
Oskarżony po odebraniu odpisu wyroku nakazowego w dniu 17 sierpnia 2020 roku i zapoznaniu się z jego treścią uznał, że nie będzie składał sprzeciwu i wówczas wyrok nakazowy staje się prawomocny z dniem 25 sierpnia 2020 roku. Z tą samą datą będzie stwierdzona prawomocność w sytuacji, gdy oskarżony złoży sprzeciw od wyroku nakazowego, ale skutecznie go cofnie.
Polecamy serwis: Prawo karne