Kiedy kara jest obligatoryjnie odwieszana?
Reguła określona w wskazanym przepisie art. 75 Kodeksu karnego jest dość prosta. Sąd musi orzec wobec danej osoby odwieszenie wyroku orzeczonego wobec niej z warunkowym zawieszeniem, jeżeli we wskazanym okresie zawieszenia (fachowo – w okresie próby) osoba ta popełniła nowe przestępstwo umyślne, podobne do tego, za które uprzednio została skazana. Jest to zasada bezwzględna. Okoliczności życiowe przemawiające za tym, aby dana osoba nie była skierowana do więzienia (np. fakt, iż jest jedynym żywicielem rodziny) mogą wówczas być jedynie podstawą do wniosku o odroczenie terminu wykonania kary.
Potrzeba podkreślić, iż wskazany czas, kiedy sąd może odwiesić karę, jest przedłużany z mocy prawa o dodatkowe 6 miesięcy czasu od zakończenia czasu próby (czyli o czas 6 miesięcy po upływie terminu określonego jako czas próby).
Jeżeli A został skazany na 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem kary na okres roku w dniu 01.10.2008 r. to okres próby skończy mu się 01.10.2009 r. ale jeszcze przez okres 6 miesięcy, (czyli do 01.04.2010 r.) sąd będzie mógł orzec o wykonaniu kary w razie nieprzestrzegania warunków próby.
Zobacz serwis: Poddanie sprawcy próbie
Podkreślenia wymaga, iż zasada ta dotyczy tylko nowych przestępstw umyślnych, a zatem popełnienie podobnego lub tego samego przestępstwa nieumyślnego nie skutkuje automatycznie "odwieszeniem kary".
Ponowne spowodowane wypadku samochodowego, w sytuacji, w której poprzednio nie zostało kierowcy odebrane prawo jazdy nie skutkuje automatycznie "odwieszeniem" kary orzeczonej za spowodowanie pierwszego wypadku.
W odniesieniu do pojęcia przestępstw podobnych należy powołać się na treść przepisu art. 115 § 3 Kodeksu karnego, który stanowi, iż przestępstwami podobnymi są przestępstwa należące do tego samego rodzaju; przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia albo przestępstwa popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej uważa się za przestępstwa podobne. Przykładowo kradzież i rozbój są przestępstwami podobnymi.
Kiedy kara może być fakultatywnie "odwieszona?
Zgodnie z treścią przepisu art. 75 kodeksu karnego, kara może być fakultatywnie "odwieszona" w okresie próby (i następnych 6 miesięcy po jej zakończeniu) w następujących przypadkach, gdy:
- skazany rażąco narusza porządek prawny, w tym uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych;
- skazany popełnił nowe przestępstwo (niebędące przestępstwem umyślnym podobnym do tego, za które został skazany uprzednio).
Podejmując decyzję o tym, czy wobec danego skazanego zarządzić wykonanie kary, sąd każdorazowo ocenia jego postawę, właściwości osobiste, sposób życia oraz sprawdza czy wobec danej osoby można postawić tzw. pozytywną prognozę kryminologiczną (tzn. czy można ocenić, iż dana osoba nie będzie więcej naruszać prawa, popełniać przestępstw – czy "dać jej szanse").
Zobacz serwis: Więziennictwo