Instytucja świadka koronnego w Polsce

Uzyskanie statusu świadka koronnego

Świadkiem koronnym jest podejrzany, który może uzyskać status pod warunkiem złożenia szczerych i wyczerpujących wyjaśnień dotyczących sprawy, następnie także zeznań, uzyskując w ten sposób uwolnienie od odpowiedzialności karnej za własne czyny, które zostały objęte postępowaniem. Jedynym warunkiem jest fakt, iż czyny te należą do katalogu z art. 1 ŚwKorU. Świadkiem koronnym nie może być podejrzany, jeżeli jego udział w przestępstwie jest wątpliwy.

Prawa i obowiązki świadka koronnego

W ramach procesu może występować więcej niż jeden świadek koronny. Nieletni także może zostać świadkiem koronnym po spełnieniu wszystkich przesłanek z art. 10. § 2 KK. Świadek koronny w toku procesu nie może być zwolniony z obowiązku złożenia, ani odmówienia zeznań, ale natomiast posiada prawo do złożenia wniosku o wyłączenie jawności rozprawy. Świadek koronny może być przesłuchany w obecności biegłych lekarzy lub psychologów lub może być poddany oględzinom ciała, badaniu lekarskiemu lub psychologicznemu oraz poligraficznemu. Istotnym jest fakt, że od świadka koronnego nie odbiera się przyrzeczenia.

Przesłanki uzyskania tytułu świadka koronnego

Przesłanki uzyskania tytułu świadka koronnego wymienione są w art. 3 ŚwKorU. Przesłankami obligatoryjnymi są:

1. Do chwili wniesienia aktu oskarżenia do sądu jako podejrzany w swoich wyjaśnieniach:

• Świadek przekazał organowi prowadzącemu postępowanie wszystkie informacje, które mogły przyczynić się do ujawienia okoliczności przestępstwa, wykrycia sprawców, ujawienia dalszych przestępstw i zapobiegania im
• Ujawnił majątek swój oraz znany majątek pozostałych sprawców przestępstwa lub przestępstwa skarbowego

2. Podejrzany zobowiązał się do złożenia przed organami wyczerpujących informacji dotyczących osób uczestniczących w przestępstwie lub przestępstwie skarbowym oraz pozostałych okoliczności określonych w pkt 1a, popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego określonego w art. 1 ŚwKorU.

Jakie prawa ma świadek koronny ?

Podmiot, który uzyskał status świadka koronnego, składa zeznania i ma nie ma prawa do ich odmowy, oznacza to, iż powinien stawić się na każde wezwanie i złożyć zeznania, nawet jeżeli miałyby się odbywać podczas trwającego jeszcze postępowania przygotowawczego. Osoba ubiegająca się o status ma natomiast prawo odmówienia odpowiedzi na pytania, jeżeli były one poza katalogiem z art.1 ŚwKorU. Sąd ocenia zeznania świadka, uznaje czy zostały one złożone w sposób wyczerpujący, a także czy rzeczywiście przyczyniły się do ujawnienia okoliczności oraz czy świadek umyślnie nie zeznał nieprawdy lub nie zataił prawdy co istotnych okoliczności tyczących się czynu przestępstwa lub zachowania sprawców.

Przesłanki negatywne uzyskania statusu świadka koronnego

Przesłanki, które wyłączają dopuszczalność ustanowienia świadka koronnego zawarte są w art. 4 ŚwKorU. Ustawa wyłącza potencjalnych świadków koronnych, którzy usiłowali albo popełnili zbrodnię zabójstwa lub współdziałali w jej popełnieniu, ale z wyłączeniem takich zachowań, które nie pozostają w związku z przestępstwem o którym mowa w art. 1 ŚwKorU.

Świadkiem koronny nie może zostać też prowokator, który nakłania do popełnienia dowolnego przestępstwa katalogowego jak również osoba kierująca zorganizowaną grupą albo związkiem, mającymi na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego.