Sprawca

Sprawcą przestępstwa w znaczeniu ścisłym jest ten, kto sam osobiście popełnia przestępstwo, czyli realizuje znamiona czynu zabronionego. Sprawca to realizator czynu zabronionego - np. kradzieży, oszustwa, poplecznictwa, zabójstwa etc.

Realizacja przestępstwa może jednak odbywać się nie tylko w formie jednoosobowej, lecz także wieloosobowej.

Kodeks karny poszerzył pojęcie sprawstwa o sprawstwo kierownicze oraz sprawstwo polecające.

Sprawca kierowniczy

Zgodnie z art. 18 par. 1 k.k., sprawcą jest również ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę. Istotną cechą sprawstwa kierowniczego jest więc władztwo sprawcy kierowniczego nad realizacją przez inną osobę (inne osoby) znamion czynu zabronionego. Władztwo to z istoty swej zakłada konieczność istnienia porozumienia między sprawcą kierowniczym a fizycznym wykonawcą (fizycznymi wykonawcami) czynu zabronionego. Sprawca kierowniczy jest organizatorem, głównym planistą, "mózgiem" przestępstwa. Steruje przestępstwem i panuje nad nim. W każdej chwili może zdecydować o przerwaniu akcji, o zmianie planów. Tak rozumiane władztwo jest tym elementem, który pozwala odróżnić sprawstwo kierownicze od podżegania i pomocnictwa.

Kierowanie wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę polega na rzeczywistej możliwości faktycznego panowania nad rozwojem i przebiegiem realizacji czynu przez sprawcę, który czyn wykonuje. Istotnym elementem panowania jest to, że od decyzji osoby kierującej zależy rozpoczęcie akcji i prowadzenie jej bądź zmiana lub nawet przerwanie całej akcji. Kierujący i wykonujący winni zatem znajdować się w takim układzie, który stwarza rzeczywistą i uświadamianą możliwość kształtowania przez kierującego przebiegiem akcji .

Sprawca polecający

Sprawstwo przez polecenie polega na tym, że sprawca wykorzystuje uzależnienie innej osoby od siebie i poleca jej wykonanie czynu zabronionego. Istotą sprawstwa polecającego jest więc wykorzystanie uzależnienia. Uzależnienie występuje w takim układzie międzyosobowym, że jedna osoba ma wpływ na osobę drugą. Uzależnienie to może być formalne lub nieformalne: układ szef - podwładny, rodzic - dziecko etc.

Prawo
Zakaz trzymania psów na uwięzi od 2025 roku. Tylko 2 wyjątki. Dodatkowo: minimalne powierzchnie kojców [projekt ustawy]
17 lip 2024

Do Sejmu wpłynął projekt nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt autorstwa posłów Koalicji Obywatelskiej, wprowadzający zakaz trzymania psów na uwięzi. Ten zakaz będzie miał dwa wyjątki: będzie można tymczasowo trzymać psa na smyczy podczas spaceru i w transporcie. Zmiana przepisów mają wejść w życie sześć miesięcy po dniu publikacji w Dzienniku Ustaw.

Opieka nad chorym rodzicem: Zwolnienie od pracy i zasiłek
17 lip 2024

Jeżeli pojawi się konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, pracownik może skorzystać ze zwolnienia od pracy, a przy tym skorzystać z zasiłku opiekuńczego. Kiedy będzie to możliwe oraz jakie formalności są niezbędne?

5 dni urlopu, których pracodawca musi ci udzielić. We wskazanym przez ciebie terminie. Dopilnuj złożenia wniosku zgodnie z zasadami
17 lip 2024

5 dni urlopu, których pracodawca musi ci udzielić. We wskazanym przez ciebie terminie. Dopilnuj złożenia wniosku zgodnie z zasadami. Można łatwo zyskać dni wolne od pracy, bo pracodawca nie może odmówić.

100 tys. złotych na budowę płotu? Tak. Ale musi mieć określoną wysokość, Termin składania wniosków upłynie 2 sierpnia 2024 roku
17 lip 2024

100 tys. złotych na budowę płotu? Tak. Ale musi mieć określoną wysokość, Termin składania wniosków upłynie 2 sierpnia 2024 roku. Inwestycje mają zapobiegać rozprzestrzenianiu się ASF. Wnioski trzeba składać elektronicznie.

Świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnościami. Ile wynosi, dla kogo, kiedy, jak wystąpić?
17 lip 2024

Świadczenie wspierające jest formą pomocy dla dorosłych osób z niepełnosprawnościami. Jego przyznanie nie jest zależne od kryterium dochodowego, a od określonego poziomu potrzeby wsparcia. Jak uzyskać świadczenie wspierające? Ile ono wynosi?

Waloryzacja emerytur i rent w 2025 roku. Wskaźnik 6,78%
17 lip 2024

W dniu 17 lipca 2024 r. w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu rozporządzenia w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. Rząd zaproponował, by wskaźnik ten pozostał na poziomie ustawowego minimum.

Będzie kolejny dodatek do emerytury dla matek z rodzin wielodzietnych? Jest wniosek. Zdaniem resortu to ciekawa propozycja
17 lip 2024

Będzie kolejny dodatek do emerytury dla matek z rodzin wielodzietnych? Jest wniosek. Zdaniem resortu to ciekawa propozycja. Chodzi o kobiety pracujące w gospodarstwach rolnych, które tworzą rodziny wielodzietne.

Ważny termin dla osób urodzonych po 1968 r. Decyzja tylko do końca lipca
17 lip 2024

Tylko do końca lipca trwa okno transferowe. Osoby, które urodziły się po 1968 r., mogą zdecydować, gdzie ma trafiać część składki emerytalnej – na subkonto w ZUS czy do OFE.

Nowe wzory dokumentów składanych do ZUS. Zmiana od 1 września 2024 r.
17 lip 2024

Zmienią się wzory dokumentów składanych do ZUS. Nowe wzory zawiera projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Chodzi m.in. o dostosowanie formularzy do nowych przepisów dotyczących wprowadzenia wcześniejszej emerytury dla nauczycieli.

1500 zł kary za wezwanie karetki w tych przypadkach. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania pogotowia? Sprawdź.
17 lip 2024

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Nieuzasadnione wezwanie pogotowia w 2022 roku miało miejsce 2 mln razy.Jak zidentyfikować nagłe pogorszenie zdrowia?

pokaż więcej
Proszę czekać...