Zabójstwo pod wpływem współczucia

ŻAKIEWICZ ADWOKACI Żakiewicz Górczak Gawińska Sp. k.
Ekspert prawa karnego, karno-skarbowego oraz procedury karnej
rozwiń więcej
Zabójstwo pod wpływem współczucia. /fot. Fotolia / ShutterStock
Nadrzędnym dobrem chronionym przez polskiego ustawodawcę jest życie człowieka. Pomimo to w sposób szczególny traktuje się sprawców przestępstwa eutanazji określanego również mianem „zabójstwa z litości”.

Dla przyjęcia kwalifikacji na podstawie art. 150 § 1 kodeksu karnego wymagane jest, aby do zabójstwa doszło "na żądanie" ofiary oraz "pod wpływem współczucia" dla niej. Oba elementy tego typu czynu zabronionego muszą wystąpić łącznie, nie wystarczy zatem zabicie osoby nieprzytomnej pod wpływem współczucia ani żądanie zabicia bez współczucia, np. za pieniądze.

„Żądanie zabicia” musi być wyrażone w sposób bardzo stanowczy, niewątpliwy oraz w pełni świadomy. Jeżeli osoba nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych z powodu upośledzenia umysłowego lub jest częściowo niepełnosprawna intelektualnie, to nie można przyjąć aby jej żądanie pozbawienia życia było aktem nieprzymuszonej woli osoby w pełni zdającej sobie sprawę z doniosłości i nieodwracalności wyrażonego żądania. Tak samo nie można traktować jako „żądania” chwilowego załamania danej osoby wywołanego gwałtownym bólem. Ustawodawca celowo posługuje się zwrotem „żądanie” a nie np. życzenie czy też prośba, aby podkreślić jak ważne jest nastawienie i determinacja osoby dążącej do zakończenia życia.

Jak słusznie wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 13 maja 2014 roku „choćby denatka żaliła się oskarżonemu na dolegliwości swej choroby, narzekała na stan swego zdrowia i mówiła, że nie chce już żyć, to owe wypowiedzi nie przybrały formy stanowczego żądania pozbawienia jej życia, zatem nie uprawniały oskarżonego do działania w tym celu. W świetle dyspozycji art. 150 § 1 KK żądanie takie jest formą wyrażenia woli, którą cechuje kategoryczność, personalność, jednostronność, a współczucie sprawcy jest wyrazem jego stosunku psychicznego do ofiary, przy czym odróżnić trzeba współczucie od litości dla człowieka cierpiącego”.

Zobacz serwis: Sprawy karne

Działanie sprawcy zabójstwa musi być natomiast kierowane współczuciem dla ofiary. Jeżeli działanie to motywowane jest inną niż współczucie pobudką, to wówczas wykluczona jest możliwość przyjęcia wypełnienia znamion tej uprzywilejowanej formy zabójstwa. Współczucie musi być związane z ciężkim cierpieniem i beznadziejnością sytuacji, w jakiej ofiara się znalazła. W każdej sytuacji indywidualnie, biorąc pod rozwagę całokształt okoliczności danej sprawy, należy rozważyć czy po stronie sprawcy można przyjąć działanie powodowane współczuciem dla ofiary. Nawet wyraźne żądanie pozbawienia życia cierpiącej z powodu np. zawodu miłosnego ofiary nie stanowi podstawy do uznania, iż współczucie racjonalnie działającego sprawcy w stosunku do niej było tak silne, iż zgodził się on pozbawić ją życia. Źródłem współczucia z pewnością może być natomiast długa i nieuleczalna choroba.

Zobacz serwis: Prawo karne

Sprawcy przestępstwa eutanazji nie pozostają bezkarni. Za popełnienie tego przestępstwa grozi bowiem kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Jednakże w wyjątkowych wypadkach, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia. W tej sytuacji pojawia się zatem dylemat moralny, czy aby tak naprawdę odstąpienie od wymierzenia kary w stosunku do sprawców przestępstw eutanatycznych nie stanowiło pewnego rodzaju „wyłomu” w polskim prawie dopuszczającego i w pełni legalizującego eutanazję. Pozostawiając tę kwestię otwartą, z pewnością należy stwierdzić, iż przewidując możliwość odstąpienia od wymierzenia kary ustawodawca dał sądom możliwość racjonalnego dokonywania oceny karygodności tych wyjątkowych przestępstw, popełnianych w skrajnie anormalnej sytuacji motywacyjnej w jakiej znaleźli się ich sprawcy.

Prawo
Renta wdowia. Kiedy wejdzie w życie? Ministra podała termin, jest zmiana
16 lip 2024

Projekt wprowadzający rentę wdowią wróci już niedługo pod obrady Sejmu. Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przekazała, że ma się to wydarzyć jeszcze w lipcu. Podała też termin, kiedy w związku z tym ustawa o rencie wdowiej może ostatecznie wejść w życie.

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? W 2024 r. zrób te trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie
16 lip 2024

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? Zrób trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie. Darowizny w najbliższej rodzinie są co do zasady zwolnione od podatku, jednak czasami trzeba złożyć druk SD-Z2.

Wycieczki szkolne – sukces programu Podróże z klasą. Wkrótce rusza kolejny nabór
16 lip 2024

W ramach programu „Podróże z klasą” pozytywnie rozpatrzono 2283 wniosków o dofinansowanie wycieczek szkolnych. Barbara Nowacka, minister edukacji, ogłasza nowy nabór w programie, na który przeznaczy dodatkowe 20 mln zł.

15 sierpnia mija termin wdrożenia przepisów z tzw. ustawy Kamilka
16 lip 2024

Na wdrożenie „Standardów ochrony”, wprowadzonych w ramach tzw. ustawy Kamilka pozostał jedynie miesiąc. Niestety, większość placówek, których dotyczą przepisy ma duży problem z przygotowaniem i implementacją wymaganych dokumentów i procedur. 

Od 1 stycznia 2025 r. wzrosną kryteria dochodowe w pomocy społecznej, a także zasiłki
16 lip 2024

Są już nowe kwoty kryteriów dochodowych, uprawniających do świadczeń z pomocy społecznej od dnia 1 stycznia 2025 r. Odpowiednie rozporządzenie w tej sprawie zostało właśnie opublikowane w Dzienniku Ustaw.

Pracowałeś przed 1999 rokiem i masz te dokumenty? Możesz mieć wyższą emeryturę w 2024 roku – tylko złóż wniosek do ZUS
16 lip 2024

Warto przeszukać swoje szafki i segregatory. W nich można znaleźć dokumenty, które mogą pozwolić ZUS-owi przeliczyć ponownie emeryturę i przyznać wyższe świadczenie. Mogą to być np. wpisy w starym „książeczkowym” dowodzie osobistym o zatrudnieniu. Konieczny jest też wniosek do ZUS w tej sprawie. Jest to ważne przede wszystkim dla osób za które były opłacane składki przed 1999 rokiem. Bo po tej dacie wszystkie składki są ujmowane na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS.

Zdrowie jest najważniejsze, dlatego akcyza musi pójść w górę. Jest jednak podejrzenie, że chodzi o coś innego
16 lip 2024

Chodzi o podniesienie podatku akcyzowego na papierosy i inne wyroby nikotynowe. Resort finansów poinformował o swoich planach dotyczących wysokości akcyzy na 2025 rok. Ruch ten podyktowany jest rzekomą troską o zdrowie Polaków, ale wiadomo, że jest próbą zaradzenia kryzysowi budżetowemu.

Kiedy ZUS ponownie przeliczy emeryturę? 3 powody. Ważne zwłaszcza dla osób zatrudnionych przed 1999 rokiem
16 lip 2024

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia, że wniosek o ponowne przeliczenie emerytury może skutecznie złożyć emeryt, jeśli są ku temu podstawy.  Jest to możliwe na przykład, gdy emeryt dysponuje nowymi dokumentami dotyczącymi dodatkowego stażu pracy czy dodatkowych zarobków uzyskanych przed lub po przyznaniu świadczenia emerytalnego. 

Będzie drożej. W 2025 r. zapłacimy 59,50 zł podatku za 50-metrowe mieszkanie i 178,50 zł za 150-metrowy dom. W 2020 r. było to 40,50 zł i 121,50 zł.
16 lip 2024

Będzie drożej. Wiemy to, bo wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszego półrocza roku wzrósł o 2,7 proc. Zapłacimy 59,50 zł za 50-metrowe mieszkanie i 178,50 zł za 150-metrowy dom.

Sprzątali w biurowcu i kradli wartościowe rzeczy
16 lip 2024

Para zatrudniona do sprzątania w warszawskim biurowcu po godzinach kradła wartościowe przedmioty. Skradzione rzeczy oszacowany na blisko 15 tys. zł. 

pokaż więcej
Proszę czekać...