Podstawa prawna
Obecnie obowiązujący Kodeks karny (dalej: k.k.) w rozdziale XXVIII zatytułowanym "Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę" penalizuje pięć przestępstw, a mianowicie:
- złośliwe naruszanie praw (art. 218 k.k.)
- powierzenie wykonywania pracy w handlu wbrew zakazowi (art. 218a k.k.)
- niezgłoszenie danych (art. 219 k.k.)
- narażenie na niebezpieczeństwo (art. 220 k.k.)
- niezawiadomienie o wypadku (art. 221 k.k.)
Polecamy: Serwis Inforlex Przeciwdziałanie praniu pieniędzy – procedury
Strona podmiotowa
Omawiając niniejsze zagadnienie należy zwrócić uwagę na fakt, iż ustawodawca, w tytule rozdziału nie posłużył się zwrotem "prawom pracowniczym" ani "pracownikom" tylko "prawom osób wykonujących pracę zarobkową", co pozwala przyjąć, że ustawodawcy zależy nie tylko na ochronie osób zatrudnionych w ramach umowy o pracę, ale także na penalizacji zachowań, które dotyczą osób zatrudnionych w ramach umowy cywilnoprawnej, choćby z uwagi na użyte w przepisach określenia takie jak: "(...) pracownikowi lub zatrudnionemu (...)" (art. 218a pkt 1 k.k.) czy "(...) nawet za zgodą zainteresowanego (...)" (art. 219 k.k.).
Jeżeli chodzi o pozycję sprawcy, to może być nim pracodawca bądź osoba wykonująca czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych co do których należy stosować definicje zawarte w Kodeksie pracy jak również podmiot zatrudniający w odniesieniu do umów cywilnoprawnych. Innymi podmiotami, które mogą być pociągnięte do odpowiedzialności są specjaliści odpowiedzialni za bezpieczeństwo i higienę pracy, a nawet przełożeni np. gdy nie powiadomili o wypadku przy pracy.
Strona przedmiotowa
Przedmiotem ochrony omawianej kategorii przestępstw są nie tylko prawa pracownicze przyjęte w doktrynie prawa pracy. Ochronie podlega również respektowanie orzeczeń o przywróceniu do pracy (art. 218 §2 k.k.), przestrzeganie zakazu handlu, który z kolei chroni również pracownicze uprawnienie do wypoczynku (art. 218a k.k.), uprawnienia przewidziane w prawie ubezpieczeń społecznych, co wynika choćby z treści art. 218 §1a k.k. czy art. 219 k.k. jak również bezpieczne warunki wykonywania pracy zarobkowej (art. 220 k.k.) i zdrowie osoby wykonującej pracę, która ulega wypadkowi (art. 221 k.k.).
Analizując przepisy k.k. na przestrzeni lat należy również zwrócić uwagę, iż ustawodawca stara się w miarę systematycznie reagować na przejawy potencjalnych zachowań mogących naruszać lub naruszających czy to prawa pracownicze czy to prawa osób wykonujących pracę zarobkową poprzez ich penalizację, czego przykładem może być uregulowanie w przepisach k.k. np. powierzenia wykonywania pracy w handlu wbrew zakazowi.
Polecamy serwis: Przestępstwa