REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Postępowanie w sprawach prywatnoskargowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Natalia Kurdziel

REKLAMA

REKLAMA

Postępowanie prywatnoskargowe jest jednym ze szczególnych trybów postępowania karnego, w którym pokrzywdzony wnosi i popiera akt oskarżenia jako oskarżyciel prywatny.

Przesłanki warunkujące tryb prywatnoskargowy

REKLAMA

Rozpoznanie sprawy w trybie prywatnoskargowym uzależnione jest od wystąpienia szeregu przesłanek pozytywnych jak i negatywnych. Przesłanki dodatnie to okoliczności jakie muszą zaistnieć, aby tryb prywatnoskargowy mógł być zastosowany. Jest to przede wszystkim popełnienie przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego takiego jak np. znieważenie, pomówienie, naruszenie nietykalności cielesnej, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia poniżej 7 dni. Drugą pozytywną przesłanką jest wniesienie i popieranie aktu oskarżenia lub podtrzymanie oskarżenia publicznego jako prywatne w przypadku odstąpienia prokuratora od oskarżenia. Przesłanki negatywne stanowią przeszkody dla trybu prywatnoskargowego. Oznacza to, że sprawa nie może zostać rozpoznana w trybie prywatnoskargowym, a wszczęte postępowanie ulega umorzeniu, jeśli wystąpią określone okoliczności. Dzieje się tak w przypadku, gdy prokurator objął ściganiem przestępstwo prywatnoskargowe, pokrzywdzony odstąpił od ścigania lub nastąpiło przedawnienie karalności.

Zobacz: Tryb ścigania przestępstw

W postępowaniu prywatnoskargowym zastosowanie mają przepisy o postępowaniu uproszczonym z uwzględnieniem przepisów szczególnych (art. 485-499 k.p.k.). Najbardziej wyraźne odstępstwo od zwykłego trybu postępowania widoczne jest na etapie postępowania przygotowawczego, które w trybie prywatnoskargowym w ogóle nie występuje. Co jest w sposób oczywisty uzasadnione charakterem i istotą postępowania przygotowawczego, prowadzonego przez państwowe organy ścigania.

Zobacz: Kodeks postępowania karnego

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Inicjacja postępowania – akt oskarżenia

REKLAMA

Postępowanie sądowe inicjuje skarga złożona przez pokrzywdzonego bądź oświadczenie, że podtrzymuje oskarżenie jako prywatne w sytuacji, gdy zostało złożone w terminie 14 dni od daty powiadomienia go o odstąpieniu przez prokuratora od oskarżenia. Skarga posiada postać aktu oskarżenia, który może być złożony w skróconej formie ograniczonej do oznaczenia oskarżonego, zarzucanego mu czynu oraz dowodów będących podstawą skargi.

Elementem warunkującym wszczęcie postępowania jest także uiszczenie wpłaty zryczałtowanej równowartości wydatków, co ma na celu eliminację nadużyć w składaniu skarg prywatnych. Wpłata posiada charakter negatywnej przesłanki procesowej. Jej brak skutkuje odmową wszczęcia postępowania sądowego, z kolei jej nienależyte uiszczenie wezwaniem przez organ procesowy do uzupełnienia braków formalnych w terminie 7 dni. Kwota wpłaty może zostać zwrócona oskarżycielowi w całości lub części w zależności od wyniku postępowania. Jeśli oskarżenie okaże się niezasadne kwota nie podlega zwrotowi.

Zobacz: Prawo do informacji w postępowaniu karnym

Istota postępowania prywatnoskargowego

Specyfika postępowania prywatnoskargowego leży w jego dyspozycyjnym charakterze. Oskarżyciel na zasadach określonych w k.p.k.. może odstąpić od oskarżenia, pojednać się z oskarżonym albo zawrzeć ugodę.

Postępowanie pojednawcze

Powyższym celom służy przede wszystkim postępowanie pojednawcze, poprzedzające rozprawę główną. Może być przeprowadzone tylko przez sędziego, który wzywa strony do pojednania. Jeśli strony zobowiążą się, że nie będą rościły wobec siebie żadnych roszczeń w związku z zaistniałym występkiem, postępowanie karne ulega umorzeniu.

Nieusprawiedliwione niestawiennictwo oskarżyciela na postępowaniu pojednawczym uznawane jest za odstąpienie od oskarżenia, czego następstwem jest umorzenie postępowania. Z kolei nieusprawiedliwione niestawiennictwo oskarżonego skutkuje skierowaniem sprawy na rozprawę główną.

Powództwo wzajemne

Innym charakterystycznym, właściwym wyłącznie dla trybu prywatnoskargowego elementem procesu jest instytucja oskarżenia wzajemnego. Ma ona miejsce, gdy oskarżony wnosi przeciwko oskarżycielowi prywatnemu będącemu jednocześnie pokrzywdzonym zarzut o popełnienie przestępstwa. Konieczne jest, aby przestępstwo to należało do grupy prywatnoskargowych i aby czyny pozostawały za sobą w związku. Następstwem oskarżenia wzajemnego jest rozpoznanie obu spraw łącznie na tej samej rozprawie, gdzie obie strony korzystają z praw oskarżonego

Orzekanie w sprawach z oskarżenia prywatnego

Sprawy z oskarżenia prywatnego rozpoznaje sąd rejonowy w składzie jednoosobowym. Wyjątkiem jest przestępstwo pomówienia, dla którego właściwy jest skład ławniczy.

Wyłączenie trybu prywatnoskargowego

Przestępstwa prywatnoskargowe mogą być niekiedy ścigane z urzędu. Prokurator wszczyna postępowanie albo wstępuje do już wszczętego, gdy wymaga tego interes społeczny. Postępowanie prywatnoskargowe zostaje wówczas wyłączone.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS kolejny raz niekorzystnie przelicza. 264,20 zamiast 247,7 miesięcy daje niższą emeryturę

W artykule przykład ponownego przeliczenia emerytury. Raz przy pomocy wskaźnika 247,7 miesięcy średniego dalszego życia (dobre dla emeryta), a potem przy pomocy 264,20 miesięcy (złe - obniża emeryturę).

Ustawa incydentalna do kosza. Jest weto prezydenta Andrzeja Dudy

Ustawa incydentalna zawetowana przez prezydenta Andrzeja Dudę - przekazała dzisiaj szefowa KPRP Małgorzata Paprocka. Teraz ustawa wróci z powrotem do Sejmu. Wniosek prezydenta można odrzucić większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Czy tak się stanie?

Rzecznik Praw Pacjenta będzie ścigał praktyki pseudomedyczne. Kary do 1 mln zł

W dniu 10 marca 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego. Celem tej nowelizacji ma być m.in. zwiększenie uprawnień Rzecznika Praw Pacjenta, zmiana przepisów w zakresie postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów a także określenia w przepisach ustawy praktyk pseudomedycznych i wdrożenie postępowania w sprawie takich praktyk. Projekt nowelizacji powstaje w Ministerstwie Zdrowia i ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu w II kwartale 2025 r.

Wyrok TK. Przeliczenie emerytur z kluczową datą. Sędziowie z warunkami dla 1000 zł do emerytury i 64 000 zł wyrównania [Przykład]

Graniczną datą jest 1 stycznia 2013 r. Jeżeli byłeś na wcześniejszej emeryturze przed 2013 r., to masz szansę na ponowne przeliczenia związane z emeryturą (przez ZUS, o ile nakaże to sąd okręgowy i apelacyjny). Jeżeli na wcześniejszą emeryturę trafiłeś np. 2 stycznia 2013 r., to nie masz na to szans. Powyższe dotyczy emerytów, którzy swoje prawa do podwyżki emerytury wywodzą z wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. sygn. SK 140/20. W artykule list naszego czytelnika, który na wcześniejszą emeryturę przeszedł od 1 listopada 2013 r. Nie może więc skorzystać z korzystnego przeliczenia emerytury na podstawie tego wyroku.

REKLAMA

Rewolucja kaucyjna w Polsce! Zapłacisz więcej, ale odzyskasz bez paragonu

Nowy system kaucyjny zmieni sposób, w jaki kupujesz napoje! Plastikowe butelki, puszki i szkło – sprawdź, które opakowania będą objęte kaucją i jak łatwo odzyskać swoje pieniądze. To nie tylko oszczędność, ale i krok w stronę ekologii!

Zasiłek stały wstecz. Kiedy MOPS wypłaca wyrównanie?

Czy po uzyskaniu wymaganego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności gmina przyzna zasiłek stały wstecz? Kiedy najlepiej złożyć wniosek? Jakie są kryteria w 2025 roku? Odpowiadamy!

Przewoźnicy, bądźcie czujni! Nowe przepisy 2025 zmieniają zasady gry w transporcie

Rok 2025 przynosi rewolucję w przepisach transportowych! Zmiany w opłatach drogowych, nowe regulacje SENT, wyższe podatki i obowiązki związane z importem do Wielkiej Brytanii – to tylko wierzchołek góry lodowej. Przewoźnicy muszą być gotowi na te wyzwania. Sprawdź, jak dostosować firmę do tych wszystkich zmian i uniknąć pułapek!

Twój scoring może spadać, zanim dostaniesz kredyt! UOKiK bierze banki pod lupę

Składasz wnioski kredytowe w kilku bankach, by znaleźć najlepszą ofertę? Uważaj! Każde zapytanie może obniżyć Twój scoring w BIK – nawet jeśli nie dostaniesz kredytu. UOKiK sprawdza, czy banki nie wykorzystują tego mechanizmu do ograniczania konkurencji. Czy Twoje szanse na lepszy kredyt są celowo blokowane? Dowiedz się więcej!

REKLAMA

Powrót do Ukrainy po wojnie planuje coraz mniej Ukraińców. Kiedy opuszczą Polskę? [Badanie]

Z badania „Plany obywateli Ukrainy w przypadku zakończeniu wojny” wynika, że tylko co szósty Ukrainiec wróci do kraju po wojnie. Jeśli dojdzie do zakończenia wojny, nie będą długo czekali z wyjazdem z Polski. Dla porównania w 2022 r. powrót deklarował co drugi obywatel Ukrainy.

Świadczenie 500 plus dla małżeństw z długim stażem. W kierunku projektu, jest decyzja

Świadczenie 500 plus dla małżeństw jest coraz bliżej rzeczywistej realizacji. Senacka Komisja Petycji na ostatnim swoim posiedzeniu jednogłośnie podjęła decyzję o kontynuowaniu prac nad wprowadzeniem tego nowego świadczenia. Poprosiła Biuro Legislacyjne o przygotowanie projektu ustawy w tej sprawie.

REKLAMA