Jazda pod wpływem narkotyków jest przestępstwem
Zgodnie z art. 178a Kodeksu karnego osoba znajdująca się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego prowadząca pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2. W sytuacji, gdy sprawca był już skazany prawomocnie za jazdę pod wpływem środka odurzającego lub obowiązywał go zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Zobacz też: Prowadzenie pojazdu pod wpływem i w stanie po użyciu alkoholu
W tym miejscu należy wyjaśnić, czym jest środek odurzający. Zgodnie z art. 4 pkt. 26 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii środkiem odurzającym jest substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, która działa na ośrodkowy układ nerwowy. Szczegółowy wykaz środków odurzających znajduje się w załączniku pierwszym do tej ustawy. Należą do nich m.in. konopie, morfina, kokaina i wiele innych. Warto zaznaczyć, że na liście znajdują się niektóre leki psychoaktywne, leki używane wyłącznie w szpitalach (np. sufentanil) lub leki używane w leczeniu zwierząt (np. ketamina). Należy zwrócić uwagę na wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 30 sierpnia 2016 r. (sygn. akt VI Ka 460/16), w którym wyraźnie stwierdzono, że środkami odurzającymi są nie tylko te objęte ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii, ale również wszelkiego rodzaju substancje pochodzenia naturalnego lub syntetycznego oddziałujące negatywnie na ośrodkowy układ nerwowy, powodując stan odurzenia, np. substancje psychotropowe lub zamienniki środków odurzających. Ponadto zdaniem sądu nie można z zakresu pojęcia środków odurzających wyłączyć leków, które wpływają na sprawność psychomotoryczną kierowców (mimo, że również nie zostały objęte wykazem załączonym do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii).
Zobacz też: Transparentność postępowania karnego
Statystyki policyjne pokazują, że liczba przestępstw określonych w art. 178a k.k. (czyli prowadzenia pojazdu pod wpływem środka odurzającego oraz w stanie nietrzeźwości) spada. W 2012 r. liczba przestępstw stwierdzonych wynosiła 141 951, a dwa lat później już 74 438.
Jazda po użyciu narkotyku wykroczeniem
Od osoby prowadzącej pojazd w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego należy odróżnić osobę, która prowadzi w stanie po użycie alkoholu lub podobnie działającego środka. Taka sytuacja przewidziana została w Kodeksie wykroczeń. Zgodnie z art. 87 § 1.k.w. Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych.
Jak widać w k.w. jest mowa nie o środku odurzającym, a o środku działającym podobnie do alkoholu. Środkami działającymi podobnie do alkoholu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie wykazu środków działających podobnie do alkoholu oraz warunków i sposobu przeprowadzania badań na ich obecność w organizmie są:
- opioidy;
- amfetamina i jej analogi;
- kokaina;
- tetrahydrokanabinole;
- benzodiazepiny.
Aby ustalić czy sprawca ma w organizmie wyżej wymienione środki przeprowadza się testy ze śliny lub w warunkach laboratoryjnych z krwi.
Zobacz też: Kiedy sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów na zawsze?
Bardzo istotną kwestią, aby odróżnić czy sprawca popełnił przestępstwo czy też wykroczenie, jest ustalenie czy był w stanie po użyciu podobnie działającego środka do alkoholu, czy był pod wpływem środka odurzającego. Sąd Najwyższy orzekł, że w aktualnym stanie prawnym, sąd rozpoznający sprawę o przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione pod wpływem środka odurzającego, każdorazowo musi ustalić, czy środek ten miał realny wpływ na sprawność psychomotoryczną kierującego pojazdem w stopniu podobnym, jak w sytuacji znajdowania się pod wpływem alkoholu (sygn. akt IV KK 136/13).
Na uwagę zasługuje również wyrok Sądu Okręgowego (sygn. akt VI Ka 460/16), w którym sąd podkreśla, że aby przypisać sprawcy przestępstwo z art. 178a k.k. należy poza stwierdzeniem, że w organizmie znajduje się środek odurzający, stwierdzić istnienie zewnętrznych zaburzeń psychicznych. Zaburzenie psychiczne powinny odpowiadać tym, jakie wywołuje zawartość alkoholu określająca stan nietrzeźwości.
Dla skazanego bardzo istotne jest to, czy sąd uznał popełnienie wykroczenia czy przestępstwa. Bardzo istotną różnicą poza karą jest to, że skazania za wykroczenie w Krajowym Rejestrze Karnym nie ujawnia się. Ustawa Prawo o ruchu drogowym, dokładnie w art. 45, także zabrania kierowania pojazdem w stanie po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu. Kierowca po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu może być zatrzymany przez strażników gminnych, miejskich, leśnych oraz funkcjonariuszy Straży Parku. Strażnicy, do czasu przyjazdu Policji, mają obowiązek uniemożliwić kierowanie pojazdem takiej osobie (art. 129 f Prawa o ruchu drogowym).
Źródło:
http://www.statystyka.policja.pl/