REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czyn łapownictwa a konfiskata majątku

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel
Chmielniak Adwokaci Spółka Partnerska Adwokatów i Radców Prawnych
Kancelaria prawna specjalizująca się w sprawach karnych gospodarczych i karnych skarbowych
Czy za łapownictwo grozi konfiskata majątku?/Fot. Fotolia
Czy za łapownictwo grozi konfiskata majątku?/Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

O tym, że organy ścigania rozsmakowały się w konfiskacie, sporo można ostatnio wyczytać. Po tzw. konfiskatę rozszerzoną, czyli przepadek przedsiębiorstwa stanowiącego własność sprawcy, służącego do popełnienia przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści, sięga się co raz częściej. Jak wynika z najnowszych danych, w zeszłym roku przypadków takich było 668, a łącznie odnosiły się one do mienia o wartości ponad 2 mld zł.

W miejscu tym zadać sobie należy pytanie, czy za łapownictwo grozi konfiskata majątku? Przepisy dotyczące przepadku mają charakter ogólny, w związku z czym mogą znaleźć zastosowanie także przy przestępstwach korupcyjnych. Zasadniczo mowa być tu może zarówno o przepadku przedmiotów oraz korzyści pochodzących z przestępstwa, jak również o przepadku przedsiębiorstwa.

REKLAMA

Polecamy: Kodeks kierowcy

Łapówka a przepadek przedmiotów pochodzących z przestępstwa

REKLAMA

Przepis art. 44 § 1 k.k. wprowadza obligatoryjny przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa. Chodzi tutaj o z jednej strony o przedmioty, które sprawca uzyskał z przestępstwa (np. skradziona rzecz), z drugiej strony – o przedmioty wytworzone w drodze przestępstwa (np. sfałszowane banknoty). Co istotne, za relewantny przedmiot podlegający przepadkowi uznaje się tutaj pieniądze. Jeśli orzeczenie przepadku tego typu przedmiotów nie jest możliwe, sąd może orzec przepadek ich równowartości (art. 44 § 4 k.k.). W tym wypadku przepadek ma już jednak charakter fakultatywny – sąd nie jest zobowiązany do jego orzeczenia, a decyzję podejmuje z uwzględnieniem okoliczności danego przypadku.

Patrząc z perspektywy przestępstwa łapownictwa, przedmiotem pochodzącym z przestępstwa będzie właśnie korzyść majątkowa, którą otrzymał funkcjonariusz publiczny. Taka kwalifikacja będzie aktualna zarówno w przypadku czynu sprzedajności z art. 228 k.k. (łapownictwo bierne), jak i czynu przekupstwa z art. 229 k.k. (łapownictwo czynne). Jeśli korzyścią majątkową jest określona rzecz ruchoma (np. samochód, zegarek), przepadek zostanie orzeczony w stosunku do nich. Jeśli zostałaby ona zawczasu sprzedana, sąd jest uprawniony do skonfiskowania równowartości tejże korzyści.

Odrębnej uwagi wymaga w tym miejscu przepadek korzyści majątkowej w postaci pieniędzy. Otóż przepadkowi przedmiotów podlegają tylko konkretne przedmioty, a nie przedmioty tego samego rodzaju. Orzeczenie przepadku pieniędzy będzie zatem możliwe tylko wtedy, gdy zachowają one cechę oznaczenia co do tożsamości. Jak wyjaśnił dodatkowo Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 marca 2013 r., III KK 273/12, z sytuacją taką mielibyśmy przykładowo do czynienia przy ujęciu sprawcy na gorącym uczynku, kiedy dysponuje on pieniędzmi pochodzącymi z przestępstwa. Konkretne banknoty, zabezpieczone jako dowód rzeczowy, będzie można objąć przepadkiem przedmiotów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Łapówka a przepadek korzyści majątkowej pochodzącej z przestępstwa

REKLAMA

Odrębną postacią przepadku jest przepadek korzyści majątkowej pochodzącej chociażby pośrednio z przestępstwa albo jej równowartości. Przykładowo, jeśli sprawca za pieniądze pochodzące z przestępstwa kupił samochód i wynajmował go za określony procent, przepadkiem zostanie objęty zarówno samochód, jak i zysk osiągnięty z wynajmu. Jak wprost wynika z art. 45 § 1 k.k., przepadek korzyści ma w tutaj charakter obligatoryjny, a nie orzeka się go jedynie wtedy, gdy korzyść będzie podlegać zwrotowi pokrzywdzonemu lub innej osobie uprawnionej.

O ile przepadek przedmiotów pochodzących z łapownictwa odnieść można przede wszystkim do funkcjonariusza publicznego i wręczonej mu łapówki, tak przepadek korzyści majątkowej odnosić się już będzie do osoby wręczającej przedmiotową łapówkę. Korzyścią uzyskaną z przestępstwa przekupstwa będzie mianowicie przysporzenie majątkowe, którego podstawą był stosunek prawny powstały w związku z przestępczymi zabiegami. W rachubę wchodzić tu będzie przykładowo wynagrodzenie z kontraktu, do zawarcia którego doszło w wyniku wygrania przetargu za wręczoną łapówkę. Zastrzec przy tym trzeba, że przepadkiem powinno się objąć sam zysk z takiego kontraktu, kwalifikowany jako nienależne korzyści majątkowe, nie zaś ekwiwalent poniesionych przez sprawcę kosztów.

Łapówka a konfiskata rozszerzona

Odnosząc się na koniec do tzw. konfiskaty rozszerzonej, czyli przepadku przedsiębiorstwa, zwrócić należy uwagę na treść przepisu art. 44a § 1 k.k. Otóż zgodnie z jego treścią „W razie skazania za przestępstwo, z którego popełnienia sprawca osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej wartości, sąd może orzec przepadek przedsiębiorstwa stanowiącego własność sprawcy albo jego równowartości, jeżeli przedsiębiorstwo służyło do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści”.

Kluczową przesłanką orzeczenia przepadku przedsiębiorstwa jest tym samym jego związek z popełnionym przestępstwem, jak również znaczna korzyść majątkowa – o wartości powyżej 200 tys. złotych. Zakres jego zastosowania nie ogranicza się do konkretnego rodzaju przestępstw, wobec czego – przy spełnieniu ustawowych przesłanek – konfiskatę rozszerzoną będzie można orzec w związku z łapownictwem. Odwołując się do wcześniejszego przykładu, jeśli zysk osiągnięty z kontraktu, zawartego w wyniku wygrania przetargu w zamian za łapówkę, przepływa przez przedsiębiorstwo, to powiązanie takie da się już zidentyfikować. Co wymaga tutaj podkreślenia, przepadek przedsiębiorstwa można orzec nie tylko w stosunku do własności sprawcy. Jeśli udziałowcy godzili się na działania osób zarządzających przedsiębiorstwem, istnieją podstawy do orzeczenia przepadku.

Orzekając konfiskatę rozszerzoną, sąd zobowiązany jest uwzględnić wszystkie okoliczności sprawy. Środek ten nie ma w szczególności charakteru obligatoryjnego. Jeśli przepadek przedsiębiorstwa byłby niewspółmierny do wagi przestępstwa, stopnia zawinienia lub motywacji i sposobu zachowania się właściciela przedsiębiorstwa, należy od niego odstąpić. Przepisu art. 44a k.k. powinien być stosowany bardzo rozważnie.

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel, adwokat w kancelarii Chmielniak Adwokaci

Polecamy serwis: Prawo karne

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
800 plus w 2025 i 2026 r. - termin na wniosek do ZUS

800 plus w 2025 i 2026 r. - nowy okres świadczeniowy rozpoczyna się 1 czerwca. Kiedy najlepiej złożyć elektroniczny wniosek do ZUS? Termin zapewniający ciągłość wypłaty świadczenia wychowawczego niedługo mija.

Żołnierze do premiera: Mamy prawo do drugiej emerytury obok tej mundurowej. Każdy z nas ma na koncie w FUS składki powiększane corocznie o wskaźnik waloryzacji

Mundurowi, którzy rozpoczęli służbę przed 1999 r. nie mają prawa - nawet w przypadku 25 lat pracy cywilnej i odprowadzania składek z tego tytuł do ZUS - do emerytury cywilnej pobieranej obok mundurowej. Inną sytuację prawną mają mundurowi, którzy rozpoczęli służbę po 1999 r. - mają prawo do drugiej emerytury z tytułu składek wypracowanych z pracy w cywilu po zakończeniu służby. W grudniu 2024 r. żołnierze wysłali w tej sprawie list do premiera D. Tuska.

Nie będzie zakazu używania kominków. Na pewno? MKiŚ odpowiada na kontrowersje dotyczące programu Czyste Powietrze

Nowe zasady programu „Czyste Powietrze”, które mają na celu poprawę jakości powietrza i zwiększenie efektywności energetycznej budynków, wzbudzają kontrowersje. Zmiany wprowadzone przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, w tym kwestie dotyczące kominków i źródeł ciepła, stały się przedmiotem gorącej dyskusji. W odpowiedzi na te kontrowersje, minister Krzysztof Bolesta zapewnia, że nie wprowadzi się zakazu używania kominków, a zmiany w regulaminie są wynikiem szerokich konsultacji społecznych i ekspertów. Problemem pozostaje jednak interpretacja zapisów przez urzędników, co budzi obawy o przyszłość bezpieczeństwa energetycznego Polaków.

Banki likwidują bankomaty. Czy koniec gotówki staje się faktem na naszych oczach?

Banki zaczynają likwidować bankomaty. To zaś rodzi sprzeciw społeczeństwa i niepokoi Rzecznika Praw Obywatelskich, który zwraca uwagę na ryzyko wykluczenia finansowego. Może to wpłynąć szczególnie na osoby starsze i mieszkańców wsi – ale nie tylko. Jakie jeszcze konsekwencje rodzi dalsze ograniczanie gotówki, które postępuje już od pewnego czasu?

REKLAMA

Podatek migracyjny: Czy Polska go zapłaci? 20 tys. euro za każdą nieprzyjętą osobę

Pakt migracyjny Unii Europejskiej, który wejdzie w życie w 2026 roku, nakłada na państwa członkowskie obowiązek przyjmowania migrantów lub płacenia tzw. „podatku migracyjnego” w wysokości 20 tys. euro za każdą nieprzyjętą osobę. Polska, pomimo apeli Brukseli, konsekwentnie odmawia implementacji tych przepisów, co może doprowadzić do poważnych konsekwencji finansowych i politycznych. Jakie będą efekty tego stanowiska?

Nie każda wdowa z rentą rodzinną dostanie rentę wdowią. Dlaczego? ZUS: tak jest w przepisach

Renta wdowia to możliwość pobierania dwóch świadczeń jednocześnie, przykładowo emerytury oraz renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku. Korzystniejsze świadczenie ZUS wypłaci od lipca 2025 r. pełnej wysokości, a drugie w wymiarze 15 proc. Okazuje się jednak, że nie każda wdowa i każdy wdowiec, którym ZUS wydał decyzję o przyznaniu renty rodzinnej „załapie się” na dobrodziejstwo wynikające z renty wdowiej.

Spokój na zawsze: Jak testament notarialny zapewnia Ci bezpieczeństwo?

Testament notarialny to jedna z najpewniejszych form wyrażenia swojej ostatniej woli. Dzięki sporządzeniu go przed notariuszem masz gwarancję, że dokument będzie zgodny z prawem, nie zostanie podważony, a Twoje decyzje dotyczące majątku zostaną zrealizowane bez problemów. Dowiedz się, dlaczego warto postawić na tę bezpieczną opcję i jakie korzyści niesie ze sobą testament sporządzony w obecności notariusza.

Najnowsze sondaże wyborcze 2025 [ZESTAWIENIE]

Najnowsze sondaże wyborcze z marca 2025 analizuje socjolog z UJ prof. Jarosław Flis. Jakie są tendencje dla każdego z kandydatów na Prezydenta RP w 2025 r.? Oto zestawienie ostatnich sondaży CBOS, IBRiS, IPSOS, United Surveys, Pollster, Opinia24, SW Research. Jakie są uśrednione wyniki pierwszych 9 kandydatów na Prezydenta Polski?

REKLAMA

Jeden prawomocny i 14 nieprawomocnych wyroków. Spory z ZUS o ponowne przeliczenie emerytury, wyrównania i odsetki

Zestawienie i omówienie korzystnych wyroków sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, w tym jednego prawomocnego. Przeliczenie emerytur, wyrównania, odsetki z ZUS na rzecz emerytów. Jakie są realia w sądach okręgowych i apelacyjnych.

Sąd: Ponowne przeliczanie emerytur dotyczy ostatnich 12 lat. Naruszanie Konstytucji od 2013 r.

W 2005 r. przeszłam na wcześniejszą emeryturę w wieku 55 lat. W 2010 r gdy skończyłam 60 lat co prawda miałam jakieś przeliczenie na którym zyskałam brutto 249,88. Następnie w 2016r znów miałam przeliczenie i to zyskałam 78,53 brutto. W obecnej chwili mam 75 lat. Czy mogę ubiegać się o ponowne przeliczenie na podstawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z czerwca 2024 r.?

REKLAMA