Znak towarowy (usługowy, handlowy) stanowi oznaczenie odróżniające towar jednego przedsiębiorstwa od wyrobów innego podmiotu prowadzącej działalność gospodarczą. W związku z tym, że znak towarowy stanowi często wyraz dobrej jakości produktu, co bezpośrednio przekłada się na wyniki finansowe producenta, staje się on pożądanym obiektem, zawłaszczanym w celu uzyskania korzyści majątkowych.
Ograniczenie bezprawnego wykorzystywania znaku odbywa się poprzez jego rejestrację w Urzędzie Patentowym, co bezpośrednio łączy się z możliwością nadania oznaczeniu prawa ochronnego zgodnie z przepisem art. 121 ustawy prawo własności przemysłowej.
Z posiadania prawa ochronnego na znak towarowy wynikają pewne prawa dla uprawnionego do korzystania z tego znaku. Podstawowym uprawnieniem jest prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy przez okres 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego (z zastrzeżeniem ograniczeń w korzystaniu z prawa ochronnego przewidzianych przepisami prawa).
Ustawa prawo własności przemysłowej przewiduje dwa rodzaje odpowiedzialności (cywilną i karną) w stosunku do podmiotów naruszających uprawnienia wynikające z ochrony znaków towarowych.
Zobacz także: Ochrona karnoprawna znaków towarowych
W oparciu o art. 296 ust. 1 ustawy p.w.p. osoba, której prawo ochronne na znak towarowy zostało naruszone, lub osoba, której ustawa na to zezwala, może żądać od osoby, która naruszyła to prawo:
- zaniechania naruszania (roszczenie o zaniechanie),
- wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści,
- w razie zawinionego naruszenia również naprawienia wyrządzonej szkody:
a) na zasadach ogólnych albo
b) poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej albo innego stosownego wynagrodzenia, które w chwili ich dochodzenia byłyby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie ze znaku towarowego.
Z roszczeniami, o których mowa w przytoczonym przepisie, można wystąpić również przeciwko osobie, która tylko wprowadza do obrotu oznaczone już znakiem towary, jeżeli nie pochodzą one od uprawnionego, bądź osoby, która miała jego zezwolenie na używanie znaku.
Do naruszeń prawa ochronnego na znak towarowy znajdują odpowiednie zastosowanie postanowienia art. 287 ustawy p.w.p. W oparciu o tą normę, szczególnym sposobem usuwania skutków naruszenia prawa ochronnego na znak towarowy może być podanie do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia sądu wydanego w rozpatrywanej sprawie, w sposób i w zakresie określonym przez sąd.
W związku z dostosowaniem prawa polskiego do wymogów europejskich stworzono możliwość realizacji roszczeń o zaniechanie naruszeń i usunięcie ich skutków poprzez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Środek ten sąd zastosuje na wniosek naruszyciela i za zgodą uprawnionego, w przypadku gdy naruszenie jest niezawinione, a zaniechanie naruszania lub usunięcie skutków naruszenia dla osoby naruszającej byłoby niewspółmiernie dotkliwe.
Nie można również zapomnieć o konsekwencjach karnych działań naruszających prawa ochronne na znakach towarowych. Zgodnie z przepisami ustawy p.w.p. oznaczanie towarów podrobionym, zarejestrowanym znakiem towarowym w celu wprowadzenia ich do obrotu oraz obrót towarem oznaczonym takim znakiem jest karany grzywną, karą ograniczenia wolności lub jej pozbawienia do 2 lat. W przypadku mniejszej wagi, sprawca takiego przestępstwa podlega grzywnie.
Gdy działalność ma charakter stały, a sprawca z popełnianego przestępstwa uczynił stałe źródło dochodu lub gdy jego postępowanie dotyczyło towaru o znacznej wartości, zagrożeniem jest kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat. Sąd orzeka również o przepadku na rzecz Skarbu Państwa materiałów, narzędzi oraz innych środków technicznych, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa.
Polecamy serwis: Przestępstwa gospodarcze
Notka biograficzna autora:
Jan Kretowicz - prawnik w Kancelarii Prawniczej R. Olszewski, J. Tokarski i Wspólnicy. Specjalizuje się w prowadzeniu spraw z zakresu prawa cywilnego w tym związanego z tematyką ubezpieczeń gospodarczych. W sferze jego zainteresowań leżą zagadnienia z zakresu własności intelektualnej oraz ubezpieczeń społecznych.