Nepotyzm a kumoterstwo
Nepotyzm, to nic innego jak nadużywanie zajmowanego stanowiska poprzez protegowanie krewnych. Podstawowym wyznacznikiem nepotyzmu jest tak zwana bezpośrednia podległość służbowa.
Kumoterstwo to faworyzowanie oparte nie na pokrewieństwie, ale na powiązaniach towarzyskich. Protegowane są osoby, które najczęściej nie posiadają odpowiednich zdolności lub kwalifikacji.
Konflikt interesów
Według prof. A.Z. Kamińskiego, konflikt interesów to pełnienie przez osobę publiczną, albo członków jej najbliższej rodziny, funkcji lub utrzymywanie kontaktów o charakterze prywatnym, które wpływać mogą na treść urzędowych zachowań w sposób mogący rodzić wątpliwości co do ich bezstronności.
Zobacz również serwis: Sprawy urzędowe
Konflikt interesów przejawia się w różnych formach i występuje na wszystkich szczeblach działań gospodarczych, politycznych, administracyjnych.
Większość kodeksów etycznych zawiera rozdział dotyczący konfliktu interesów, obejmujący z jednej strony nakaz ich unikania, a z drugiej przewidujący ich ujawnianie, gdy uniknięcie konfliktu nie jest możliwe.
Konflikt interesów jest jedną z kluczowych kwestii w etyce biznesu1. Wielu przedsiębiorców zdaje sobie sprawę z wagi tego problemu. Dlatego też, aby temu skutecznie przeciwdziałać, wprowadzane są specjalne regulacje, np. w bankach2.
Konflikty interesów występują w przypadkach:
- posiadania powiązań finansowych, rodzinnych, towarzyskich i innych z dostawcami, klientami i innymi podmiotami współpracującymi z firmą,
- powiązania z konkurencją, np. przez zatrudnienie albo konsultacje,
- zaangażowania się w produkcję dóbr lub usług, konkurencyjną wobec firmy,
- wykonywania pracy nie dla firmy, z wykorzystaniem urządzeń firmy, czasu pracy itp.,
- świadczenia usług dla firmy innych niż te, które wynikają ze stosunku pracy, np. sprzedaż materiałów, wypożyczanie sprzętu,
- dostępu do poufnych informacji, których wykorzystanie może przynieść korzyść finansową lub inną,
- łączenia funkcji lub powiązania między osobami pełniącymi funkcje, między którymi zachodzi jednostronna lub obustronna zależność, np. funkcji wytwórczych i kontrolnych.
1 A. Lewicka-Strzałecka, Instytut Filozofii i Socjologii PAN [w:] red. A. Węgrzecki, Konflikt interesów — konflikt wartości, Teoretyczne i praktyczne aspekty identyfikacji i ograniczania konfliktu interesów, s. 15.
2 <http://www.bgz.pl/mifid/konflikt_interesow.html> (dostęp: korzystano 8.04.2011).
Zobacz również: Regulacje prawne dotyczące korupcji - poradnik
Tekst stanowi fragment publikacji Centralnego Biura Antykorupcyjnego Poradnik antykorupcyjny dla przedsiębiorców. Przedsiębiorca w środowisku zagrożeń korupcyjnych, Warszawa, maj 2011