Postępowanie przed sądem składa się z trzech zasadniczych etapów:
- wstępnej kontroli oskarżenia, w trakcie którego prezes sądu lub sąd badają czy akt oskarżenia wniesiony przez oskarżyciela spełnia warunki formalne. Następnie doręczony zostaje oskarżonemu odpis aktu, wraz z wezwaniem o przedstawienie wniosków dowodowych. Kontroli podlegają też ewentualne przesłanki, które uniemożliwiają proces (podstawy do umorzenia), oraz to czy postępowanie przygotowawcze nie jest obarczone brakami uzasadniającymi zwrot sprawy prokuratorowi do uzupełnienia śledztwa
- przygotowania do rozprawy- jeśli sprawa pomyślnie przejdzie wstępną kontrolę. Na tym etapie prezes sądu wyznacza termin rozprawy, wyznacza skład sędziowski, zarządza wezwanie osób na rozprawę i sprowadza na nią dowody.
- rozprawy, która jest najważniejszą częścią postępowania, to w jej trakcie przeprowadza się dowody, a po jej przeprowadzeniu sąd wydaje wyrok.
Zobacz: Kary i środki karne
Kiedy zapada wyrok?
Wyrok zapada po przeprowadzeniu rozprawy, gdy sąd dojdzie do wniosku, że dowody zebrane w trakcie postępowania są wystarczające do rozstrzygnięcia sprawy. Sąd wydaje wyrok:
- skazujący gdy uzna winę oskarżonego
- uniewinniający, gdy zostanie wykazane, że oskarżony nie popełnił przestępstwa albo gdy nie będzie wystarczających dowodów, aby skazać oskarżonego
- warunkowo umarzający postępowanie, gdy sąd postanowi zastosować instytucję warunkowego umorzenia postępowania,
- umarzający gdy prowadzenie postępowania jest niedopuszczalne np. z powodu przedawnienia lub śmierci oskarżonego
Sąd może wydać także wyrok na posiedzeniu, bez przeprowadzenia rozprawy. Może to być wyłącznie wyrok skazujący (w ramach skazania bez rozprawy) lub warunkowo umarzający postępowanie.
Jakie kary mi grożą?
Kodeks karny przewiduje następujące kary:
- Grzywnę, wymierzaną w stawkach dziennych (od 10 d0 360 stawek), przy czym wysokość jednej stawki mieści się w granicach od 10 zł do 2000 zł. Liczba stawek zależy do wagi przestępstwa, a wysokość jednej stawki od sytuacji majątkowej oskarżonego
- Ograniczenie wolności polegające na obowiązku wykonywanie nieodpłatnej pracy na rzecz wskazanego przez sąd podmiotu w wymiarze od 20 do 40 godzin w miesiącu albo na potrącaniu od 10 d0 25% wynagrodzenia za pracę. Kara może trwać od miesiąca do 12 miesięcy.
- Pozbawienie wolności od miesiąca do 15 lat, wymierzaną w miesiącach i latach
- 25 lat pozbawienia wolności
- Dożywotnie pozbawienie wolności.
W Polsce nie orzeka się kary śmierci.
Wysokość kary za konkretne przestępstwo wynika z przepisu ustawy karnej, który określa to przestępstwo (tzw. ustawowe zagrożenie) np. za kradzież ustawa przewiduje karę pozbawienia wolności od trzech miesięcy do 5 lat.
Zobacz serwis: Kodeks karny