REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zniesławienie – jak można dochodzić odpowiedzialności sprawcy?

dr Anna Stasiak - Apelska
radca prawny
Zniesławienie – jak można dochodzić odpowiedzialności sprawcy?/Fot. Shutterstock
Zniesławienie – jak można dochodzić odpowiedzialności sprawcy?/Fot. Shutterstock
/
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Zniesławienie to przestępstwo, a jego ofiara może dochodzić odpowiedzialności sprawcy w postępowaniu karnym. W jaki sposób?

Zniesławienie – w jaki sposób możemy dochodzić odpowiedzialności sprawcy?

Zgodnie z definicją zawartą w art. 212 § 1 Kodeksu karnego zniesławienia dopuszcza się ten „kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności”.

REKLAMA

Przestępstwo zniesławienia ścigane jest z oskarżenia prywatnego. Oznacza to, że osoba pokrzywdzona sama wnosi akt oskarżenia, a następnie uczestniczy w postępowaniu jako oskarżyciel prywatny.

REKLAMA

Zniesławienie to przestępstwo, a jego ofiara może dochodzić odpowiedzialności sprawcy w postępowaniu karnym. Co ważne, w przypadku zniesławienia ochroną objęte są nie tylko osoby fizyczne, lecz także grupy osób, instytucje, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej. Konsekwencje zniesławienia często dotykają przedsiębiorców, którzy mogą paść ofiarą niezadowolonych klientów, kontrahentów, a nawet pracowników.

Aby doszło do przestępstwa zniesławienia, wystarczy samo narażenie na poniżenie w opinii publicznej bądź narażenie na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Zniesławiony nie musi więc wykazywać, że zagrożenie to zmaterializowało się – doszło do poniżenia, utraty zaufania. Wystarczy, że obiektywnie działania sprawcy mogły wywołać taki skutek.

Jak założyć sprawę karną o zniesławienie?

Na wielu stronach internetowych znaleźć można gotowy wzór prywatnego aktu oskarżenia o zniesławienie. Jednak skuteczne jego sformułowanie w konkretnej sprawie, a następnie samodzielne popieranie go przed sądem najczęściej wymagać będzie pomocy profesjonalisty. W postępowaniu tym z zasady nie działa bowiem prokurator.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Niewątpliwą zaletą wyboru postępowania karnego dla dochodzenia swoich praw jest możliwość korzystania z pomocy Policji dla zabezpieczenia dowodów. Ma to ogromne znaczenie w sprawach o zniesławienie w Internecie. Należy także samemu starać się zgromadzić dowody i je zabezpieczyć, by posłużyły przeciwko „hejterowi”. Najprostszym jest zrobienie np. print sceenów ze zniesławiającymi treściami.

Akt oskarżenia o zniesławienie powinien spełniać wymogi wskazane w Art. 332 kodeksu postępowania karnego. § 1. Akt oskarżenia powinien zawierać:

1) imię i nazwisko oskarżonego, inne dane o jego osobie, w tym numer telefonu, telefaksu i adres poczty elektronicznej lub informację o ich nieposiadaniu przez oskarżonego lub niemożności ich ustalenia, dane o zastosowaniu środka zapobiegawczego oraz zabezpieczenia majątkowego;

2) dokładne określenie zarzucanego oskarżonemu czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia oraz skutków, a zwłaszcza wysokości powstałej szkody;

3) wskazanie, że czyn został popełniony w warunkach wymienionych w art. 64 kk (recydywa podstawowa i wielokrotna) lub art. 65 (przestępstwo jako stałe źródło dochodu lub działanie w grupie lub związku przestępczym i przestępstwo o charakterze terrorystycznym) albo art. 37 § 1 Kodeksu karnego skarbowego (nadzwyczajne obostrzenie kary);

4) wskazanie przepisów ustawy karnej, pod które zarzucany czyn podpada;

5) wskazanie sądu właściwego do rozpoznania sprawy.

§ 2. Do aktu oskarżenia dołącza się jego uzasadnienie, przytaczające fakty i dowody, na których oskarżenie się opiera, a w miarę potrzeby wyjaśniające podstawę prawną oskarżenia i omawiające okoliczności, na które powołuje się oskarżony w swej obronie.

§ 3. Jeżeli postępowanie przygotowawcze zakończyło się w formie dochodzenia, akt oskarżenia może nie zawierać uzasadnienia.

W ocenie, czy zniesławienie miało miejsce, znaczenie będzie miała również umyślność sprawcy. W tym przypadku konieczne jest wykazanie, że działał on z zamiarem bezpośrednim lub ewentualnym. Oznacza to, iż należy wykazać, że celem sprawcy było wywołanie skutku w postaci poniżenia czy utraty zaufania bądź skutek taki sprawca przewidywał i godził się na niego. Sąd Najwyższy w swym orzecznictwie sprecyzował sytuacje, które nie stanowią zniesławienia. Należą do nich: krytyczne oceny wyrażone w opiniach służbowych, skargach, pismach procesowych, krytyce naukowej czy artystycznej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 23 maja 2002 r., sygn. V KKN 435/00, wyrok Sądu Najwyższego z 18 grudnia 2000 r., sygn. IV KKN 331/00).

Nie ma przestępstwa zniesławienia, gdy zarzut uczyniony niepublicznie jest prawdziwy.

REKLAMA

Prawdziwy czyli zgodny z obiektywną rzeczywistością. Nie wystarczy przekonanie, że zniesławiający zarzut, który został podniesiony jest prawdziwy. Osoby które podnoszą kłamliwe, zniesławiające zarzuty, a następnie bronią się twierdząc, że były przekonane o ich prawdziwości, nie unikną odpowiedzialności karnej. Co ważne, ciężar dowodu, że postawiony zniesławiający zarzut jest prawdziwy, ciąży na oskarżonym o zniesławienie. To oskarżony musi więc dowieść w postępowaniu karnym, że zniesławiający zarzut który postawił, był prawdziwy.

Należy także podkreślić, iż skutek zniesławienia - choćby potencjalny - odnosił się do „opinii publicznej”. Oznacza to, iż zachowanie sprawcy musi być widoczne dla innych. W sytuacji, kiedy jedynym odbiorcą krzywdzących opinii, zachowania, jest sam pokrzywdzony, zniesławienie nie będzie miało miejsca, gdyż brak jest szerszego kręgu osób, wobec których pokrzywdzony miałby być zniesławiony. W takim przypadku możemy ewentualnie mówić o przestępstwie zniewagi, ale o tym w oddzielnym artykule.

Proces o zniesławienie – czy warto?

Proces o zniesławienie oprócz ukarania sprawcy daje również pewne korzyści z punktu widzenia wizerunkowego. Dla pokrzywdzonego, ważną instytucją jest art. 215 kodeksu karnego, który wskazuje, że sąd, niezależnie od wymierzonej kary, na wniosek pokrzywdzonego orzeka podanie wyroku do publicznej wiadomości. Takie rozwiązanie, szczególnie dla instytucji czy spółek ma niebagatelne znaczenie i może pomóc w odbudowie utraconego zaufania. Nie bez znaczenia dla pokrzywdzonego jest też możliwość orzeczenia na jego rzecz stosownej nawiązki. Pokrzywdzony ma również prawo żądać przekazania tej nawiązki np. na określony cel społeczny lub na rzecz Polskiego Czerwonego Krzyża.

Autopromocja
„Prawo bez Strachu”
Kampania społeczna

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 575 zł do 4140 zł. Wyższe dofinansowania z PFRON do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Od kiedy?

1 stycznia 2025 r. wejdzie w życie nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Ustawa zwiększa miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego.

MKiŚ: Kłopoty dla ogrzewających pelletem domy. Rząd podwyższa normy dla pelletu [projekt rozporządzenia]

Takie ryzyko wynika ze zmiany parametrów technicznych pelletu przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Odbędzie się to poprzez zmianę odpowiedniego rozporządzenia.

Renta wdowia nie dla wszystkich wdów: nie dla młodych wdów (nawet jeżeli zostały same z dzieckiem) i nie dla „porzuconych” kobiet

Renta wdowia, to nowe świadczenie dla wdów i wdowców, o które będzie można wnioskować już od 1 stycznia 2025 r. Choć nazwa sugeruje, że powinno ono dotyczyć wszystkich wdów i wdowców – będzie na nie mogła liczyć tylko ich ograniczona grupa, która spełnia wszystkie określone w ustawie przesłanki. Renty wdowiej nie otrzymają m.in. osoby, które owdowiały w młodym wieku, jak i osoby „porzucone” przez współmałżonka (nawet jeżeli nie doszło do rozwodu). 

40 tys. zł na zakup samochodu do wzięcia już na początku lutego 2025 r. [za zezłomowanie starego auta w ciągu ostatnich 4 lat – premia 5-10 tys. zł; cena nowego samochodu – do 225 tys. zł netto]

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w dniu 16 grudnia br., ogłosił iż na początku lutego 2025 r. – ruszy nabór wniosków o dofinansowanie do zakupu samochodu elektrycznego. W ramach programu „Mój elektryk 2.0” osoby fizyczne, będą mogły uzyskać nawet 40 tys. zł dopłaty do zakupu bezemisyjnego auta. Budżet programu ma wystarczyć na zakup ok. 40 tys. samochodów.

REKLAMA

Jakie oprocentowanie lokat i kont oszczędnościowych pod koniec grudnia 2024 r. [ranking] Średnio ok. 4-5 proc. ale zdarza się i 8 proc.

5,53% - tyle wynosi aktualnie (koniec grudnia 2024 r.) średnie oprocentowanie najlepszych lokat i rachunków oszczędnościowych – wynika z danych zebranych przez HREIT. To nieznacznie mniej niż miesiąc temu. Nadal można dostać nawet 8% na lokacie. Czy wiosną 2025 roku spadną stopy procentowe NBP a razem z nimi oprocentowanie depozytów bankowych?

Czy MOPS wypłaci kilka zasiłków jednocześnie? [Wyrok NSA]

Naczelny Sąd Administracyjny w jednym z ostatnich wyroków podkreślił, iż pomoc społeczna zależy nie tylko od potrzeb osoby ubiegającej się o świadczenie, ale także od aktualnej sytuacji finansowej ośrodka pomocy społecznej. 

Nowy obowiązek: Czujniki dymu i czadu w mieszkaniach, wynajmowanych domach, pokojach oraz miejscach noclegowych. Przepisy weszły już w życie

Od 23 grudnia 2024 r. obowiązują przepisy nakładające obowiązek posiadania czujki dymu i czadu w pomieszczeniach i lokalach mieszkalnych. Obowiązkowe czujki dymu to reakcja na tragiczne statystyki dotyczące pożarów i zatruć.

Kto dostanie rentę z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku?

Dla osób, które nie spełniają wymaganych warunków do uzyskania renty przepisy przewidują specjalny tryb ubiegania się o świadczenie. Wprawdzie decyzja Prezesa ZUS ma charakter uznaniowy, jednak jej granice są restrykcyjnie określone przez przepisy.

REKLAMA

Absurd renty wdowiej: Świadczenia nie otrzyma wdowa, która została „porzucona” przez męża dla innej kobiety (nawet jeżeli formalnie się nie rozwiedli)

Renta wdowia, to nowe świadczenie dla wdów i wdowców, o które będzie można wnioskować już od 1 stycznia 2025 r. Okazuje się, że nie będzie ono jednak przysługiwało wdowom (i odpowiednio – wdowcom), którzy w dniu śmierci współmałżonka – nie pozostawali z nim we wspólności małżeńskiej. Przy czym owa wspólność małżeńska, to nie to samo co ustawowa wspólność majątkowa między małżonkami.

ZUS: wdowy i wdowcy już teraz powinni sprawdzić, czy mają prawo do renty wdowiej. 1 stycznia 2025 r. rusza przyjmowanie wniosków

ZUS przypomina, że od nowego roku ruszy przyjmowanie wniosków o tzw. rentę wdowią. Osoby uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym małżonku oraz innego świadczenia emerytalno-rentowego będą mogły łączyć te świadczenia od 1 lipca 2025 roku, o ile spełniają określone kryteria.

REKLAMA