Dopiero po odbyciu narady sędziowskiej wyrok zostaje pisemnie sporządzony (jest to tzw. sentencja wyroku) i ogłoszony, a następczo zostanie przedstawione ustne uzasadnienie wyroku. Wyrok zawsze ogłaszany jest publicznie, natomiast ustne ogłoszenie wyroku może być wydane z wyłączeniem jawności (czyli nastąpić tylko w stosunku do stron), jeśli sprawa toczyła się z wyłączeniem jawności.
Zgodnie z powyższymi wskazaniami procedura sądowa prowadząca do momentu ogłoszenia sentencji wyroku oraz przedstawienia ustnego uzasadnienia wyroku jest wieloetapowa.
Pierwszą czynnością prowadzącą do wydania wyroku jest zarządzenie przewodniczącego rozprawy o zamknięciu przewodu sądowego. Następuje to wówczas, gdy strony nie zgłaszają wniosków dowodowych a sąd również uznaje stan sprawy za dostatecznie wyjaśniony. Należy wskazać, iż do momentu ogłoszenia wyroku sądowego przewód sądowy może być wznowiony i mogą być prowadzone dalsze czynności procesowe (w tym dowodowe).
Zobacz: Dowody
Po zamknięciu przewodu sądowego następują tzw. głosy stron, zwane inaczej mowami końcowymi. Zgodnie z treścią przepisu art. 406 § 1 Kodeksu postępowania karnego głos zabierają najpierw oskarżyciele (publiczny, posiłkowy, prywatny) powód cywilny, podmiot z art. 416 KPK oraz przedstawiciel społeczny (jeśli wskazane 3 podmioty występują w procesie) a dopiero ostatnie słowo należy do obrońcy i oskarżonego (jest to tzw. przywilej obrończy – z łac. “favor defensionis”). W głosach tych strony prezentują swoje stanowisko, tj. uzasadniają o co wnoszą i dlaczego (np. oskarżony wykazuje czemu powinien zostać uniewinniony)
Po zakończeniu głosu stron sąd udaje się na naradę. Po odbyciu narady, co do zasady sąd sporządza pisemnie wyrok a następnie ogłasza go na rozprawie. W czasie ogłaszania wyroku (który wydawany jest w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej) wszyscy (z wyjątkiem sądu) stoją. Po odczytaniu sentencji obecni na sali mogą usiąść a sąd zawsze obligatoryjnie przedstawia ustne motywy wyroku, czyli krótkie ustne uzasadnienie swojej decyzji. Należy wskazać, iż ogłoszenie wyroku zawsze jest jawne, natomiast ogłoszenie jego uzasadnienia może odbyć się z wyłączeniem jawności, jeśli sprawa prowadzona była z wyłączeniem jawności.
Należy dodać uzupełniająco, że w sprawach zawiłych oraz z ważnych powodów sąd może odroczyć wydanie wyroku na czas nieprzekraczający 7 dni (pod rygorem prowadzenia postępowania od początku). Wówczas sąd w postanowieniu określa czas i miejsce ogłoszenia wyroku. Dalszy sposób procedowania sądu jest zgodny z przedstawionym powyżej.
Po ogłoszeniu wyroku (zgodnie z treścią przepisu art. 422 § 1 KPK) strony (a zatem oskarżony i jego obrońca, oskarżyciel publiczny, oskarżyciel posiłkowy i jego pełnomocnik), podmiot z art. 416 KPK oraz w przypadku wyroku warunkowo umarzającego postępowanie – również mogą złożyć wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku i jego doręczenie w nieprzekraczalnym terminie 7 dni od ogłoszenia wyroku.
Wskazany wniosek otwiera drogę do wniesienia apelacji, którą można złożyć w terminie 14 dni od otrzymania pisemnego uzasadnienia wyroku (choć ustawodawca wyjątkowo wskazuje, iż można apelację wnieść w terminie 7 dni od ogłoszenia wyroku, wówczas spowoduje ona obowiązek sporządzenia przez sąd uzasadnienia wyroku z urzędu i jego doręczenia stronie. Wówczas strona ma 14 dni od jego odbioru na uzupełnienie apelacji).
Zobacz serwis: Postępowanie przed sądem