Zasadą przewidzianą przez polskie prawo jest ustanie karalności czynu po upływie pewnego czasu. W takim wypadku mówi się po przedawnieniu karalności. Długość okresu po jakim przestępstwo się przedawnia zależy głównie od tego czy jest to zbrodnia czy występek oraz od kary przewidzianej za popełnienie danego czynu.
Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)
Terminy
Karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat:
- 30 - gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa,
- 20 - gdy czyn stanowi inną zbrodnię,
- 15 -- gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat,
- 10 - gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata,
- 5 - gdy chodzi o pozostałe występki.
Jak zatem widać terminy przedawnienia są dosyć długie. Dłuższe terminy przewidziane są dla poważniejszych przestępstw natomiast krótsze terminy wiążą się z łagodniejszymi przestępstwami.
Zobacz: Przedawnienie wykonania kary, wstrzymanie biegu przedawnienia wykonania kary
Przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego
Inne zasady przedawnienia dotyczą przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego. Art. 101 par. 2 k.k. stanowi: Karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia.
Początek biegu
Bieg terminu przedawnienia zaczyna się od momentu popełnienia przestępstwa. Zgodnie z ogólnymi przepisami przestępstwo jest popełnione w momencie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania do którego był zobowiązany.
W wypadku obliczania terminu przedawnienia czasami trzeba wziąć inny moment pod uwagę. Otóż, jeżeli dokonanie przestępstwa zależy od nastąpienia określonego w ustawie skutku, bieg przedawnienia rozpoczyna się od czasu, gdy skutek nastąpił.
Oznacza to, że początek biegu przedawnienia wiąże się nie z momentem działania sprawcy ale z momentem nastąpienia skutku.
Zobacz również serwis: Sprawy karne
Podsumowanie
Polskie prawo przewiduje również przestępstwa, które się nie przedawniają. Są to zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości i przestępstwa wojenne.