Poniżej znajdą państwo przewodnik po zmianach w postępowaniu karnym, które zostały zaproponowane w projekcie z dnia 4 grudnia 2018 - tekst projektu dostępny tutaj. Plan przewodnika:
- strony 1-3 - zmiany dotyczące Kodeksu postępowania karnego;
- strona 4 - zmiany w Kodeksie karnym wykonawczym;
- strona 5 - zmiany w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia.
Do najważniejszych zmian w procedurze karnej zaproponowanych w najnowszym projekcie zaliczyć należy:
- ogólne usprawnienie procesu karnego poprzez m.in. ograniczenie zasady bezpośredniości na rozprawie głównej. Jeżeli nie będzie to konieczne, sąd nie będzie miał obowiązku sprowadzenia na salę rozpraw dowodów rzeczowych. Ponadto zdecydowano się na usunięcie konieczności wymieniania przez sąd na rozprawie wszystkich dokumentów, które zostają zaliczone w poczet materiału dowodowego;
- ograniczenie obstrukcji procesowej - zaproponowano by, nawet w razie zaistnienia obiektywnej przeszkody do rozpoznania sprawy w postaci usprawiedliwionej nieobecności strony – sąd mógł przeprowadzić, w niezbędnym zakresie dowody, nie byłby zaś w takich warunkach uprawniony do dokonywania innych czynności procesowych;
- zmiany w formularzach uzasadnienia wyroków;
- zmiany dotyczące przesłuchań świadków - możliwość odstąpienia od takiego przesłuchania pokrzywdzonego, którego zeznania nie miałyby istotnego znaczenia dla dokonania ustaleń faktycznych;
- zmiany dotyczące uprawnień pokrzywdzonego - np. przedłużenie terminu, do którego pokrzywdzony w sprawach o przestępstwa ścigane na wniosek może ów wniosek cofnąć – aż do czasu zamknięcia przewodu sądowego; wprowadzenie obowiązku doręczania odpisu wyroku nakazowego pokrzywdzonemu.
- doręczenia - obowiązek uczestników postępowania do wskazywania swoich adresów poczty elektronicznej; możliwość upoważnienia przez osobę niepełnosprawną, czy obłożnie chorą dowolnie wybranej osoby do odbioru pism na poczcie;
- postępowania odszkodowawcze - wprowadzenie nowego organu, biorącego udział w postępowaniu o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, dbającego o interesy Skarbu Państwa.
Poniżej szczegółowy wykaz proponowanych zmian.
KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO |
||
CZĘŚCI USTAWY |
OBSZARY ZMIAN |
PROPONOWANE ZMIANY |
Dział I. Przepisy wstępne |
ściganie na wniosek, zezwolenie władzy, zawiadomienie o wszczęciu i ukończeniu postępowania |
|
Dział II. Sąd |
właściwość i skład sądu |
|
Dział III. Strony, pełnomocnicy, przedstawiciel społeczny, podmiot zobowiązany, właściciel przedsiębiorstwa zagrożonego przepadkiem |
pokrzywdzony |
|
oskarżyciel posiłkowy |
|
|
oskarżony |
|
|
obrońcy i pełnomocnicy |
|
|
Dział IV. Czynności procesowe |
orzeczenia, zarządzenia i polecenia |
|
porządek czynności procesowych |
|
|
doręczenia |
|
|
protokoły |
|
|
Dział V. Dowody |
przepisy ogólne |
|
świadkowie |
|
|
biegli, tłumacze, specjaliści |
|
|
wywiad środowiskowy i badanie osoby oskarżonego |
|
|
Dział VI. Środki przymusu |
zabezpieczenie majątkowe |
|
Dział VII. Postępowanie przygotowawcze |
przepisy ogólne
|
|
dochodzenie |
|
|
czynności sądowe w postępowaniu przygotowawczym |
|
|
akt oskarżenia |
|
|
Dział VIII. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji |
wstępna kontrola oskarżenia |
|
przygotowanie rozprawy głównej |
|
|
przepisy ogólne o rozprawie głównej |
|
|
rozpoczęcie rozprawy głównej |
|
|
przewód sądowy |
|
|
wyrokowanie |
|
Dział IX. Postępowanie odwoławcze |
przepisy ogólne |
|
apelacja |
|
|
Dział X. Postępowania szczególne |
postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego |
|
postępowanie nakazowe |
|
|
postępowanie przyspieszone |
|
|
Dział XI. Nadzwyczajne środki zaskarżenia |
kasacja |
|
skarga na wyrok sądu odwoławczego |
|
|
wznowienie postępowania |
|
|
Dział XII. Postępowanie po uprawomocnieniu się orzeczenia |
odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie |
|
Dział XIII. Postępowanie w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych |
wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o przekazanie osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania |
|
Dział XIV. Koszty procesu |
zasądzenie kosztów procesu |
|
Opracowano na podstawie uzasadnienia projektu z dnia 4 grudnia 2018 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw
KODEKS KARNY WYKONAWCZY |
||
CZĘŚCI USTAWY |
OBSZARY ZMIAN |
PROPONOWANE ZMIANY |
Rozdział IV. Postępowanie wykonawcze |
wykonywanie orzeczeń |
|
Rozdział XII. Środki karne, środki kompensacyjne przepadek |
zakazy, nakaz i obowiązek |
|
Rozdział XXI. Objaśnienie wyrażeń ustawowych |
objaśnienie pojęć |
|
Opracowano na podstawie uzasadnienia projektu z dnia 4 grudnia 2018 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw
KODEKS POSTĘPOWANIA W SPRAWACH O WYKROCZENIA |
||
CZĘŚCI USTAWY |
OBSZARY ZMIAN |
PROPONOWANE ZMIANY |
Dział II. Sąd |
wyłączenie sędziego |
|
Dział IV. Czynności procesowe |
doręczanie wyroku wydanego na posiedzeniu |
|
Dział VIII. Postępowanie zwyczajne |
wszczęcie postępowania, orzekanie przed rozprawą |
|
Dział X. Środki odwoławcze |
sporządzenie uzasadnienia |
|
Opracowano na podstawie uzasadnienia projektu z dnia 4 grudnia 2018 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw