REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ugoda z prokuratorem, czyli skazanie bez rozprawy. Kiedy jest to możliwe?

Adwokat Tomasz Kaszuba
Specjalizuję się w procesie cywilnym prowadząc w szczególności liczne sprawy z zakresu odszkodowań, prawa upadłościowego, prawa pracy oraz sprawy gospodarcze. Jestem też autorem bloga o upadłości konsumenckiej. Z powodzeniem prowadzę również sprawy karne – zarówno w charakterze obrońcy jak i pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, reprezentując interesy klientów w sprawach o dużym ciężarze gatunkowym, m. in w sprawach o zabójstwo.
Ugoda z prokuratorem, czyli skazanie bez rozprawy. Kiedy jest to możliwe?/ fot. Fotolia
Ugoda z prokuratorem, czyli skazanie bez rozprawy. Kiedy jest to możliwe?/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Obecność w postępowaniu karnym możliwości ugodowego jego zakończenia jest obecnie zjawiskiem powszechnym w procedurach karnych wielu krajów. Pierwowzorem skazania bez rozprawy, jakie funkcjonuje od 1997 r. w prawie polskim była instytucja patteggiamento, istniejąca od 1981 roku we Włoszech.

Co oznacza skazanie bez rozprawy i kiedy można złożyć wniosek o takie zakończenie postępowania karnego?

Skazanie bez rozprawy to rozwiązanie określone w przepisie art. 335 k.p.k., dające podejrzanemu możliwość uzgodnienia z prokuratorem przyszłej kary. Po wyrażeniu zgody przez podejrzanego na określoną karę prokurator wnosi do sądu stosowny wniosek bądź załącza taki wniosek do aktu oskarżenia. Jeśli sąd przychyli się do wniosku prokuratora, następuje skazanie bez przeprowadzenia rozprawy – na posiedzeniu, o którym strony (prokurator, oskarżony, pokrzywdzony) są jedynie zawiadamiane, lecz ich obecność nie jest obowiązkowa. Przed sądem w takim przypadku nie jest prowadzone postępowanie dowodowe.

REKLAMA

REKLAMA

Obowiązujące przepisy nakładają na organy prowadzące postępowanie przygotowawcze obowiązek pouczenia podejrzanego o możliwości skorzystania z instytucji skazania bez przeprowadzenia rozprawy oraz o możliwości złożenia takiego wniosku przez prokuratora. Zazwyczaj to prokurator czy Policja występują z taką inicjatywą, co nie oznacza, że sam podejrzany może wyjść ze stosowną propozycją, na którą zgodzi się prokurator. Ustalenia powinny być przeprowadzone w trakcie trwania postępowania przygotowawczego, przed skierowaniem do sądu aktu oskarżenia.

Obecnie brak jest w kodeksie postępowania karnego przepisu, który umożliwiały by sądowi premiowanie osób, co do których złożono wniosek o skazanie bez rozprawy, nadzwyczajnym złagodzeniem kary, warunkowym zawieszeniem jej wykonania bądź orzeczeniem wyłącznie środka karnego. Sąd może jedynie uzależnić uwzględnienie wniosku o skazanie bez rozprawy od dokonania w nim przez prokuratora wskazanej przez siebie zmiany, zaakceptowanej przez oskarżonego. Wynika z tego, że obecnie w ramach skazania bez rozprawy oskarżony zostanie skazany na taką karę, jaką wynegocjował wcześniej z prokuratorem. Warto więc w przypadku negocjacji zastanowić się nad skorzystaniem z pomocy obrońcy.

Korzyści z dobrowolnego poddania się karze w ramach skazania bez przeprowadzenia rozprawy dla prokuratury, oskarżonego i pokrzywdzonego

Efektem wprowadzenia możliwości dobrowolnego poddania się karze są korzyści dla wszystkich uczestników postępowania, tak prokuratora jak oskarżonego i w końcu pokrzywdzonego przestępstwem. Przede wszystkim prowadzi to do usprawnienia i szybszego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Dla podejrzanego możliwość skorzystania ze skazania bez rozprawy oznacza oszczędność czasu, uniknięcie stresu, jaki wiąże się niewątpliwie z postępowaniem prowadzonym przed sądem, uniknięcie stygmatyzacji związanej z publicznym charakterem rozprawy sądowej oraz szybsze wyjaśnienie jego sytuacji prawnej. Dodatkowo zastosowanie skazania bez rozprawy pozwala niekiedy na uniknięcie zastosowania środków zapobiegawczych (np. tymczasowego aresztowania, dozoru) jak i daje potencjalną możliwość wymierzenia niższej kary – choć nie jest to regułą – i zależy od zdolności negocjacyjnych podejrzanego. Dla pokrzywdzonego korzyścią będzie z pewnością uniknięcie konieczności stawiania się – nieraz wielokrotnego w sądzie i spotykania się z oskarżonym, szybsze – jak w przypadku oskarżonego – wyjaśnienie jego sytuacji prawnej oraz szybsze uzyskanie zadośćuczynienia.

W jakich przypadkach można uzyskać skazanie bez rozprawy?

REKLAMA

Możliwość skorzystania ze skazania bez rozprawy ogranicza się do występków, a więc czynów zagrożonych karą pozbawienia wolności, której dolna granica zagrożenia karą nie przekracza 3 lat pozbawienia wolności. Ma to zastosowanie do większości najczęściej popełnianych przestępstw, włączając np. prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu, kradzież, posiadanie narkotyków, spowodowanie wypadku drogowego, pobicie. Wyłączona jest możliwość zastosowania skazania bez przeprowadzenia rozpraw w wypadku cięższych kategorii przestępstw – zbrodni.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przestępstwo rozboju (art. 280 § 1 k.k.) jest zagrożone karą pozbawienia wolności wynoszącą od 2 do 12 lat. Dolna granica zagrożenia karą wynosi 2 lata, więc w przypadku oskarżenia o rozbój prokurator będzie miał możliwość wnioskowania o skazanie bez rozprawy w przypadku uzgodnienia kary z podejrzanym. Jeżeli zaś sprawca rozboju będzie posługiwał się bronią palną, nożem lub innym niebezpiecznym przedmiotem (art. 280 § 2 k.k.) zagrożenie karą wynosi od 3 do 15 lat pozbawienia wolności. W tym przypadku mamy do czynienia ze zbrodnią (dolna granica kary wynosi minimum 3 lata pozbawienia wolności), a zatem sprawca nie będzie mógł skorzystać z dobrodziejstw skazania bez rozprawy.

Kolejnym wymogiem jest, aby okoliczności popełnienia przestępstwa i wina oskarżonego nie budziły wątpliwości, zaś oświadczenia złożone przez oskarżonego nie były sprzeczne z zebranym w sprawie materiale dowodowym. Nie jest wymagane przyznanie się oskarżonego do winy, aczkolwiek brak przyznania się do winy może wpłynąć na wymiar kary oraz procedurę składania wniosku. W przypadku przyznania się do winy prokurator może złożyć do sądu wyłącznie wniosek o skazanie bez rozprawy oraz przeprowadzić postępowanie przygotowawcze jedynie w niezbędnym zakresie. W przypadku zaś gdy oskarżony z jakiegokolwiek powodu nie przyznał się do winy, konieczne jest złożenie aktu oskarżenia, do którego jedynie załącza się wniosek o skazanie bez rozprawy. Wiąże się to też z koniecznością przeprowadzenia postępowania przygotowawczego w szerszym zakresie, aniżeli w przypadku przyznania się podejrzanego do winy.


Oczywistym jest również, że złożenie wniosku może nastąpić wyłącznie za zgodą oskarżonego, po ustaleniu z prokuratorem wymiaru kary. Zgoda może być wyrażona jedynie przez podejrzanego osobiście – nie jest zatem wystarczające oświadczenie obrońcy w tym zakresie. Może ona jednak być wyrażona na piśmie.

Jakie są wady w przypadku skazania bez rozprawy?

Istotną z punktu widzenia oskarżonego wadą omawianego rozwiązania jest ograniczenie dotyczące zaskarżenia wyroku wydanego w tym trybie. Artykuł 447 § 5 k.p.k. nie pozwala bowiem oprzeć apelacji od wyroku wydanego na skutek wniosku o skazanie bez rozprawy na zarzucie błędu w ustaleniach faktycznych lub rażącej niewspółmierności kary. Innymi słowy oskarżony nie będzie miał po wydaniu wyroku możliwości twierdzenia w apelacji, że sąd błędnie ustalił okoliczności faktyczne, bądź że wymierzona kara jest niewspółmiernie surowa do czynu.

Należy również wspomnieć, że pokrzywdzony ma możliwość sprzeciwienia się wnioskowi o skazanie bez rozprawy. Częstokroć zdarza się, że pokrzywdzeni warunkują wycofanie sprzeciwu od kwestii naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kwoty emerytur i rent wolne od egzekucji i potrąceń w 2025 roku – zmiany od 1 marca

Po każdej waloryzacji emerytur i rent rosną też kwoty tych świadczeń wolne od potrąceń i egzekucji. Nie inaczej będzie w 2025 roku. Prezes ZUS wydał już 18 lutego 2025 r. komunikat w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń.

Orzekanie o niepełnosprawności: będzie nowy system. MRPiPS: projekt zatwierdzony

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało 21 lutego 2025 r., że dzień wcześniej Komitet Monitorujący FERS zatwierdził projekt przebudowy modelu orzekania o niepełnosprawności oraz uporządkowania systemu świadczeń. MRPiPS dodało, że nowy system uwzględnia postulaty osób z niepełnosprawnościami, w tym orzekanie przez specjalistów z danych dziedzin.

Zakaz sprzedaży szampanów bezalkoholowych: Sejmowa komisja rozpatrzyła petycję. Czas na stanowisko resortu zdrowia

Czy zostanie wprowadzony zakaz sprzedaży szampanów bezalkoholowych? Co z produktami bezalkoholowymi imitującymi opakowania napoi alkoholowych? Sejmowa komisja rozpatrzyła w czwartek petycję w tej sprawie.

Świadczenia dla dzieci z niepełnosprawnością 2025 r.

Świadczenia dla dzieci z niepełnosprawnością 2025 r. O jakie świadczenia mogą wystąpić rodzice i opiekunowie dzieci niepełnosprawnych w 2025 r.? Ile wynoszą poszczególne świadczenia? Gdzie złożyć wniosek?

REKLAMA

Od 1 marca 2025 r. nowe, wyższe limity dorabiania dla rencistów i emerytów

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomniał w piątek, że od 1 marca zmianie ulegną limity dorabiania do świadczeń dla rencistów i dla wcześniejszych emerytów. Przekroczenie limitów może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem wypłaty świadczenia przez ZUS.

Krwiodawcy bez ogólnopolskiej ulgi na komunikację? Rząd umywa ręce, odbija piłeczkę do samorządów

Honorowi krwiodawcy oddają krew, ratując życie, ale czy mogą liczyć na darmowe przejazdy komunikacją miejską w całym kraju? Posłanka Paulina Matysiak apeluje o jednolitą ulgę, jednak rząd odbija piłeczkę do samorządów. Czy to koniec nadziei na realne wsparcie dla dawców?

100 tys. emerytów oraz renciści rodzinni nie otrzymają wyrównania za lata wypłaty zaniżonych świadczeń – MRPiPS rozwiewa wszelkie wątpliwości

Konstrukcja wyrównania i odsetek może być stosowana, jeżeli ponowne ustalenie wysokości świadczenia wynikałoby z tego, że świadczenie zostało ustalone w wysokości niezgodnej z obowiązującymi przepisami – informuje MRPiPS. Osobom, którym przyznano emerytury lub renty rodzinnej w czerwcu w latach 2009-2019 i które przez lata miały wypłacane zaniżone świadczenia, świadczenia te – w opinii MRPiPS – zostały wyliczone zgodnie z prawem, a konstrukcja waloryzacji rocznej i kwartalnej jest zgodna z konstytucją, zatem – nie przysługują im jednorazowe wyrównania (które sięgałyby nawet kilkunastu tysięcy złotych), ani odsetki od tych wyrównań.

MRPiPS: Korzystne zmiany w systemie orzekania o niepełnosprawności coraz bliżej

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki w przesłanym w piątek komunikacie poinformowało, że Komitet Monitorujący FERS zatwierdził projekt przebudowy modelu orzekania w Polsce oraz uporządkowania systemu świadczeń. Zmiany te - w ocenie resortu - mają rozwiązać problemy osób z niepełnosprawnościami dotyczącymi systemu orzekania o niepełnosprawności.

REKLAMA

Rząd: Opóźnia o 6 miesięcy utrudnienia w budowie domów. Jak za daleko do szkoły i lasu domu nie wybudujesz. Tak dziś w przepisach

W 2026 r. utrudnienia w budowie domów. Nie tylko najdalej 1,5 km do szkoły podstawowej (w mieście - na wsi 3 km). Blisko domu musi być (nie dalej niż 3 km) o powierzchni 20 ha park, ogródek jordanowski albo las. Park i ogródek jordanowski muszą mieć infrastrukturą. Przepisy miały wejść w życie od 1 stycznia 2026 r. (decyzja rządu premiera M. Morawieckiego). Wejdą pół roku później (decyzja rządu premiera D. Tuska).

Gość Infor.pl: Dzieci uzależnione od smartfonów to lenistwo rodziców?

Czy powinno się zakazać używania smartfonów w szkołach? Jak media społecznościowe wykorzystują słabości naszego mózgu? Jak zbudować zdrową relację z technologiami? Czy gry komputerowe to sztuka? Gościem Infor.pl jest Krzysztof M. Maj z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

REKLAMA