Czy jako oskarżony mam obowiązek mówienia prawdy?

Ministerstwo Sprawiedliwości
Patron merytoryczny
rozwiń więcej
Każdorazowo przed złożeniem zeznań zostaniesz pouczony o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Oczywiście najlepiej jest, gdy mówi się prawdę, ale prawo nie przewiduje odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych wyjaśnień. Oznacza to, że w ramach swojego prawa do obrony możesz zaprzeczać faktom, nawet jeżeli miały one miejsce.

Nie możesz natomiast w swoich wyjaśnieniach oskarżać innej osoby o popełnienie jakiegoś innego przestępstwa niż to, o które sam jesteś oskarżony – popełnisz bowiem nowe przestępstwo fałszywego oskarżania (por. art. 234 Kodeks karny). Musisz również pamiętać, że sąd obiektywnie ocenia dowody i może nie dać wiary Twoim wyjaśnieniom, a jeżeli udowodni Ci kłamstwo, to zostanie osłabiona Twoja wiarygodność.

Bogumiła została oskarżona o kradzież luksusowej torebki ze sklepu. Kiedy składała wyjaśnienia przed sądem, powiedziała, że to Augustyn ukradł tę torebkę. Nie grozi jej za to odpowiedzialność karna, gdyż wykonywała w ten sposób prawo do obrony. Przestępstwo fałszywego oskarżenia popełniłaby wtedy, gdyby dodała, że Augustyn najpierw ukradł torebkę ze sklepu, a później ukradł jeszcze samochód z parkingu centrum handlowego, aby szybciej przywieźć torebkę do domu.

Zobacz: Czy można wnioskować o uchylenie aresztowania osoby najbliższej?

Co się stanie, gdy skłamię? – czyli o obowiązku mówienia prawdy przez świadka

Każdorazowo przed złożeniem zeznań zostaniesz pouczony o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań (por. art. 190 Kodeks postępowania karnego, art. 41 § 1 Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia). Ponadto, wyłącznie w sądzie, możesz zostać poproszony o złożenie przyrzeczenia następującej treści:

„Świadomy znaczenia moich słów i odpowiedzialności przed prawem przyrzekam uroczyście, że będę mówił szczerą prawdę, niczego nie ukrywając z tego, co mi jest wiadome”.

Gwarancją Twojej prawdomówności jest art. 233 Kodeksu karnego, przewidujący odpowiedzialność karną za składanie fałszywych zeznań, co zagrożone jest karą 3 lat pozbawienia wolności. Musisz pamiętać o tym, że „fałszywie zeznawać” nie oznacza tylko mówić nieprawdę, ale także świadomie zatajać prawdę.

Zobacz serwis: Postępowanie karne

Tekst pochodzi z poradnika wydanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości: "Obywatel w postępowaniu karnym" współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Prawo
Czy w czasie zwolnienia można wyjechać na urlop? Co wolno na L4, w czasie którego można chodzić? Czy znasz swoje prawa?
30 cze 2024

Czy na zwolnieniu można wyjechać na urlop? Co wolno na L4, w czasie którego wolno chodzić? Rozpoczął się sezon urlopowy, a ZUS zgodnie z zapowiedziami intensyfikuje prowadzone kontrole. Co powinien więc zrobić pracownik, któremu w czasie zaplanowanego urlopu przydarzy się choroba?

W 2025 r. podwyżka o 9,05% świadczenia pielęgnacyjnego. 0% dla zasiłku pielęgnacyjnego 251,84 zł
30 cze 2024

Dobra wiadomość dla opiekunów osób niepełnosprawnych (w znaczeniu lepsza niż wiadomości dla budżetówki o 4,1% podwyżki). Świadczenie pielęgnacyjne wzrośnie w 2025 r. nie o 7,6%, a przeszło 9%. W artykule przyjmujemy do obliczeń korzystniejszą wykładnię przepisów, że podwyżkę świadczenia pielęgnacyjnego na 2025 r. obliczamy na podstawie minimalnego wynagrodzenia 4242 zł brutto (na 1 stycznia 2024 r.), a nie 4300 zł brutto (na 1 lipca 2024 r.). 

Socjolog: dla autysty pobyt w DPS-ie, jak dla osoby na wózku dom ze schodami bez windy. Nowe przepisy o mieszkalnictwie wspomaganym dla niepełnosprawnych
29 cze 2024

Powstaje obywatelski projekt ustawy dotyczący mieszkalnictwa wspomaganego z rozwiązaniami adekwatnymi dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Dr hab. Agnieszka Dudzińska, socjolog z UW, powiedziała PAP, że dla autysty pobyt w DPS-ie jest tym samym, czym dla osób na wózkach dom ze schodami bez windy.

Podwyżka do 3259 zł: Świadczenie pielęgnacyjne w 2025 r. Śmierć. Dzieci. Świadczenie wspierające
30 cze 2024

Ile wynosi świadczenie pielęgnacyjne w 2024 r.? Komu przysługuje po zmianach? Co z waloryzacją w 2025 r.? Podwyżka do 3259 zł. Śmierć. Dzieci. Świadczenie wspierające 

Od 1 lipca 2024 r. tego nie zabierze komornik. Zmieniają się kwoty wolne od potrąceń. Co z alimentami?
30 cze 2024

Tego komornik nie zabierze dłużnikowi. Od lipca zmieniają się kwoty wolne od potrąceń, których wysokość jest uzależniona od wysokości minimalnego wynagrodzenia. A co z alimentami? Sprawdź, kto ma powody do obaw.

Wzrost kryterium dochodowego od 1 stycznia 2025 roku [pomoc społeczna]. 1010 zł dla osoby samotnej i 823 zł na osobę w rodzinie. Co to oznacza dla cudzoziemców?
28 cze 2024

Od początku 2025 roku planowany jest wzrost kryterium dochodowego (dla potrzeb pomocy społecznej):
- dla osoby samotnie gospodarującej będzie wynosić 1010 zł, a 
- dla osoby w rodzinie – 823 zł. 
Możliwe jest też wzrost kryterium dla osoby samotnie gospodarującej do 1040 zł, a dla osoby w rodzinie – 935 zł. Obecnie trwają dyskusje na ten temat.

W 2024 r. 3 nowe świadczenia dla niektórych rodziców. Czy już można składać wnioski?
28 cze 2024

Chociaż ustawa o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dzieci – „Aktywny rodzic” została już opublikowana w Dzienniku Ustaw, to jeszcze nie weszła w życie. Nowy programu wystartuje dopiero 1 października 2024 r. i właśnie od tego momentu rodzice najmłodszych dzieci będą mogli składać wnioski.

Taryfa za gaz zatwierdzona. Od 1 lipca 2024 r. zapłacimy o ok. 20 proc. więcej, mimo że ceny spadają. Jak to możliwe?
28 cze 2024

Od 1 lipca 2024 r. zapłacimy o ok. 20 proc. więcej za gaz, mimo że ceny spadają. Taryfa na sprzedaż gazu dla gospodarstw domowych i innych odbiorców uprawnionych została zatwierdzona.

 

Nowelizacja ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych uchwalona z poprawkami przez Sejm
28 cze 2024

Wyczekiwana i szeroko komentowana w środowisku artystycznym nowelizacja ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych została uchwalona z poprawkami przez Sejm. Nowelizacja wdraża do polskiego porządku prawnego dwie dyrektywy PE. Ustawa trafi teraz do Senatu.

Nowa definicja zgwałcenia. Nowelizacja Kodeksu karnego
28 cze 2024

Nowelizacja Kodeksu karnego została w piątek uchwalona przez Sejm. Jaka jest nowa definicja zgwałcenia? Ile będzie wynosić kara? 

pokaż więcej
Proszę czekać...