Dwuinstancyjność postępowania - jak z niego skorzystać?

W jaki sposób mogę realizować swoje prawo do dwuinstancyjnego postępowania?

Możesz je realizować poprzez odwołanie się od orzeczenia wydanego w Twojej sprawie w pierwszej instancji. Orzeczenie możesz zaskarżyć w całości lub w części, możesz również zaskarżyć samo uzasadnienie orzeczenia. Jeżeli będziesz chciał się odwołać, to musisz pamiętać, że możesz zaskarżyć jedynie rozstrzygnięcia lub ustalenia naruszające Twoje prawa lub szkodzące Twoim interesom.

Abyś jako pokrzywdzony mógł zaskarżyć orzeczenia wydane w postępowaniu przed sądem, musisz pełnić rolę oskarżyciela lub powoda cywilnego, za wyjątkiem wyroku warunkowo umarzającego postępowanie, wydanego na posiedzeniu, który możesz zaskarżyć po prostu jako pokrzywdzony (por. art. 444 Kodeks postępowania karnego).

Augustyn został skazany przez sąd za pobicie swojego sąsiada. Jednak Augustyn nie zgadza się z wyrokiem, gdyż uważa, że jest niewinny, dlatego wniósł apelację od wyroku sądu I instancji.

Zobacz: Prawa i obowiązki pozwanego

Jakie orzeczenia mogę zaskarżyć?

Wyróżniamy 2 główne rodzaje orzeczeń:

1) wyrok – orzeczenie wydawane przez sąd, w którym rozstrzyga czy uznać Cię za winnego czy niewinnego;

2) postanowienie – wydawane jest w kwestiach mniej ważnych i może dotyczyć różnych elementów procesu karnego.

Oprócz tych dwóch podstawowych form wydawane są również zarządzenia, które są decyzjami procesowymi o charakterze porządkowym (por. art. 93 k.p.k., por. art. 32 § 3 Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia). Zarówno postanowienia, jak i zarządzenia w postępowaniu przygotowawczym mogą być wydane również przez prokuratora i od nich także możesz się odwołać.

Z jakich środków zaskarżenia i w jakich przypadkach mogę korzystać?

Przewidziane są dwa podstawowe środki zaskarżenia:

1) apelacja – jest to środek odwoławczy służący do zaskarżenia wyroku

2) zażalenie – jest to środek odwoławczy służący do zaskarżenia postanowień i zarządzeń. Zażalenie można złożyć tylko na takie postanowienia i zarządzenia, które uniemożliwiają Ci uzyskanie wyroku, oraz na takie, które szczegółowo wymienia ustawa

Czy przed sporządzeniem środka zaskarżenia muszę podjąć jakieś działania?

Jeśli chcesz złożyć apelację, najpierw powinieneś złożyć wniosek o sporządzenie na piśmie i doręczenie Ci uzasadnienia wyroku. Jest na to co do zasady 7 dni, które liczy się od daty ogłoszenia wyroku. Wyjątkami są tutaj: postępowanie przyspieszone o przestępstwa – termin wynosi 3 dni oraz postępowanie przyspieszone o wykroczenia – tu wniosek należy złożyć bezpośrednio po ogłoszeniu wyroku.

W sytuacji, gdy chcesz wnieść zażalenie, nie musisz wcześniej podejmować żadnych działań.

Zobacz serwis: Postępowanie karne

Tekst pochodzi z poradnika wydanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości: "Obywatel w postępowaniu karnym" współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.