Postępowanie karne

- Mimo istnienia ochronnego trybu przesłuchania oraz standardów i wytycznych dotyczących przeprowadzania tej czynności, dziecko nie jest w pełni chronione przed doświadczeniem wtórnej wiktymizacji, w związku z tym powinny zostać podjęte zarówno przez ustawodawcę oraz Ministra Sprawiedliwości odpowiednie dalsze działania zmierzające do zwiększenia takiej ochrony – twierdzi doktor nauk prawnych Katarzyna Osiak-Krynicka.

Przesłuchanie jako czynność dowodowa umożliwia przeprowadzenie dowodów z zeznań świadka, wyjaśnień oskarżonego (podejrzanego) lub opinii biegłego. Osoba przesłuchiwana powinna mieć możliwość swobodnego ukształtowania swojej wypowiedzi w czasie przesłuchania. W związku z tym w art. 171 k.p.k. wskazano metody, których stosowanie jest zabronione w czasie przesłuchania.

Kodeks postępowania karnego wyróżnia dwie formy, w oparciu o które sędzia orzekający w sprawie podlega wyłączeniu – z mocy prawa (iudex inhabilis) lub na wniosek (iudex suspectus).

W zależności od powagi zarzutów i stopnia zaawansowania sprawy kontakt z niemieckim wymiarem sprawiedliwości następuje poprzez:
1) przesłanie formularza z pytaniami przez policję,
2) przesłanie nam nakazu karnego (Strafbefehl) / aktu oskarżenia,
3) wezwanie na przesłuchanie bądź zatrzymanie przez policję.

Gwarancje procesowe przysługujące podejrzanym lub oskarżonym poniżej 18. roku życia mają być dostosowane do dyrektyw unijnych. Sejmowa komisja sprawiedliwości przyjęła rządowy projekt. Do projektu wprowadzono poprawki synchronizujące jego treść z niedawnymi zmianami w Kodeksie postępowania karnego.

Senacki projekt nowelizacji Kodeksu postępowania karnego dopuszcza w szczególnym przypadku wydłużenie terminu do wniesienia apelacji.

Zdarza się, że akt oskarżenia nie zostaje doręczony oskarżonemu. Jakie są skutki takiej sytuacji?

Zasada niezmienności składu orzekającego sprawia, że zmiana sędziego oznacza przymus prowadzenia procesu od początku – co nikomu nie służy. Jest jednak szansa na poprawę sytuacji.

Akta sprawy sądowej udostępnia się stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym. W jednej ze spraw prokurator utrudniał podejrzanemu dostęp do akt sprawy. Jego obrońca znalazł jednak na to sposób. Jaki?

W Dzienniku Ustaw zostały opublikowane rozporządzenia określające wzory pouczeń dla świadka, podejrzanego i pokrzywdzonego w postępowaniu karnym. Nowe akty prawne wejdą w życie 5 października 2020 r.

Zabezpieczenie majątkowe jest środkiem przymusu, którego celem jest zabezpieczenie wykonania przyszłego wyroku skazującego w zakresie grożących podejrzanemu (oskarżonemu) dolegliwości o charakterze majątkowym. W założeniu ma ono zapobiegać ukryciu lub wyzbyciu się przez podejrzanego (oskarżonego) jego majątku i tym samym uchronić przed utrudnieniem lub udaremnieniem możliwości wykonania wyroku w zakresie grzywien, środków kompensacyjnych i innych świadczeń.

Prekluzja dowodowa jest jedną z najważniejszych zmian wprowadzonych przez nowelizację Kodeksu postępowania karnego. Nowe przepisy weszły w życie 5 października 2019 r. Czy skutkiem tych zmian może być odejście od zasady prawdy materialnej?

Przeprowadzenie postępowania mediacyjnego w postępowaniu karnym ustawodawca powierzył osobom uprawnionym. Jednakże postawił przed nimi szereg wymagań, które muszą spełnić.

Definicji mediacji nie znajdziemy w Kodeksie postępowania karnego. Czym zatem jest mediacja? O jakich zasadach warto wiedzieć?

Często zdarza się, iż strona składa pismo procesowe ostatniego dnia określonego terminu. Co jeśli termin ten upływa w sobotę? Czy Kodeks postępowania karnego reguluje tę kwestię tak samo jak w przypadku niedziel i świąt?

Nowelizacja procedury karnej zbliża się wielkimi krokami. Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw została podpisana przez Prezydenta RP w dniu 14 sierpnia 2019 r. Dnia 4 września 2019 r. ogłoszono ją z kolei w Dzienniku Ustaw. Większość przepisów wchodzi w życie po 30 dniach, wobec czego już w początkach października sądy karne będą procedować na nowych zasadach. Jedną z istotniejszych zmian, które budzić mogą wątpliwości z punktu widzenia prawa oskarżonego do obrony, jest możliwość prowadzania postępowania dowodowego pod usprawiedliwioną nieobecność oskarżonego, a niekiedy także jego obrońcy. Podstawowym celem jest tu rzecz jasna przyśpieszenie postępowania.

Nowelizacja Kodeksu postępowania karnego ma na celu przyspieszenie procesu. Jakie zmiany znajdziemy w uchwalonej przez Sejm ustawie?

Celem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw uchwalonej przez Sejm w dniu 19 lipca 2019 r. jest przyśpieszenie procesu karnego. Na co od dłuższego czasu eksperci zwracali uwagę, w tym przypadku zasada szybkości postępowania przeważa niestety nad prawem oskarżonego do obrony. Mankamentów jest dużo, w miejscu tym chciałabym się odnieść do jednego – prekluzji dowodowej. Niezależnie od tego, czy ustawa ta stanie się prawem obowiązującym, pełnomocnicy procesowi – zwłaszcza zaś obrońcy, muszą być gotowi na zmiany.

Mówiąc o sporze między sądami mamy na myśli taki stan, w którym sądy uznają się za właściwe do rozpoznania sprawy lub uznają się za niewłaściwe. Spór o właściwość w postępowaniu karnym odnosi się do właściwości miejscowej, a nie rzeczowej i rozstrzyga o nim sąd wyższego rzędu.

Sąd Najwyższy, uwzględniając kasację Rzecznika Praw Obywatelskich, orzekł 7 marca 2019 r., że postępowanie karne przeciwko osobie zaczyna się, gdy postanowienie o zarzucie zostaje jej ogłoszone, a nie gdy tylko zostaje ono sporządzone. Kasacja i wyrok SN dotyczyły sprawy, w której dwa sądy zawyżyły karę grożącą podsądnemu i błędnie uznały, że postępowanie zaczyna się od sporządzenia zarzutu - przez co o 5 lat wydłużyły termin przedawnienia karalności.

Przepisy, dotyczące przedawnienia karalności przestępstw w projektowanej nowelizacji Kodeksu karnego są dość niejasne. Tymczasem precyzyjne ustalenie momentu, w którym dochodzi do przedłużenia okresu przedawnienia jest niezwykle istotne.

Nadchodzą duże zmiany w polskim procesie karnym - projekt z dnia 4 grudnia 2018 r. zawiera propozycję nowelizacji Kodeksu postępowania karnego, a także Kodeksu karnego wykonawczego oraz Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Nowe przepisy mają przyspieszyć postępowanie poprzez rezygnację ze zbędnego formalizmu, wprowadzić ułatwienia dla uczestników postępowania, związanych z udziałem w nim, oraz zapewnić szersze zabezpieczenie interesu społecznego w postępowaniu. Zapraszamy do zapoznania się z przewodnikiem po zmianach.

Umorzenie absorpcyjne jest to jeden ze sposobów umorzenia postępowania. Możliwość zastosowania umorzenia absorpcyjnego pojawia się po spełnieniu warunków określonych w art. 11 Kodeksu postępowania karnego (k.p.k.). Jakie są przesłanki zastosowania umorzenia absorpcyjnego?

Obecność w postępowaniu karnym możliwości ugodowego jego zakończenia jest obecnie zjawiskiem powszechnym w procedurach karnych wielu krajów. Pierwowzorem skazania bez rozprawy, jakie funkcjonuje od 1997 r. w prawie polskim była instytucja patteggiamento, istniejąca od 1981 roku we Włoszech.

W postępowaniu karnym generalną zasadą jest doręczanie pism adresatowi osobiście. Za doręczenie przesyłek odpowiada poczta, inny niż poczta podmiot trudniący się doręczaniem korespondencji, pracownik organu wysyłającego lub Policja. Co jednak w sytuacji, gdy adresata nie ma w mieszkaniu?

Oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Jak zatem wygląda wykazanie tych okoliczności i wnioskowanie o ustanowienie obrońcy z urzędu?

Sprawa Tomasza Komendy, który spędził w więzieniu 18 lat mimo, że był niewinny, wstrząsnęła opinią publiczną. Rzecznik Praw Obywatelskich odniósł się do tej sprawy jednocześnie wskazując dziewięć najczęstszych pomyłek sądowych, które mogą przyczynić się do skazania niewinnych osób.

List żelazny zapewnia oskarżonemu (podejrzanemu), przebywającemu za granicą, pozostawanie na wolności do czasu zakończenia toczącego się przeciw niemu postępowania karnego, pod warunkiem, że spełni określone przesłanki. Decyzja Sądu nie jest jednak obligatoryjna.

Wyrok nakazowy w postępowaniu karnym stanowi pewnego rodzaju propozycję kary składaną oskarżonemu przez sąd. Zarówno oskarżony jak i oskarżyciel mają prawo odrzucić propozycję sądu – służy temu sprzeciw od wyroku nakazowego. Wnosząc sprzeciw należy bezwzględnie pamiętać o zachowaniu odpowiednich terminów.

Przepisy nowelizujące Kodeks postępowania karnego, a wprowadzające Europejski Nakaz Dochodzeniowy (END) wchodzą w życie. Dzięki nowelizacji polskie sądy lub inne organy będą mogły zwrócić się z wnioskiem do innego państwa UE o przeprowadzenie dowodu, który znajduje się w tym państwie. Nowe przepisy umożliwią także państwom UE występowanie do Polski o przeprowadzenie dowodu znajdującego się w naszym kraju.

Prawo do obrony, stanowi wartość o niezwykle istotnym, podstawowym znaczeniu dla istnienia państwa prawnego. Prawo to zostało zagwarantowane już w samej Ustawie Zasadniczej. I tak, art. 42 Konstytucji stanowi, iż każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony we wszystkich stadiach postępowania. Może on w szczególności wybrać obrońcę lub na zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu.

Przejście przez trudną i kosztowną procedurę legalizacyjną wielu inwestorom może się wydawać i tak dotkliwą karą za – często niezamierzoną – samowolę budowlaną. Ze zdziwieniem dowiadują się czasem, że to nie koniec ich kłopotów.

Od 1 lipca 2015 r. weszła w życie zmiana Kodeksu postępowania karnego, zgodnie z którą rozszerzono katalog podmiotów uprawnionych do występowania w charakterze obrońcy w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe, zrównując tym samym pozycję adwokata i radcy prawnego w postępowaniu karnym. Oznacza to, że adwokaci utracili dotychczasowy monopol na występowanie przed sądami w charakterze obrońcy.

Nowelą z dnia 1 lipca 2015 roku do polskiego kodeksu karnego została wprowadzona całkowicie nowa instytucja pojednawczego umorzenia postępowania karnego. Aby mogło dojść do tego swoistego wykupienia się od odpowiedzialności karnej, niezbędnym jest aby pokrzywdzony złożył wniosek w tym względzie (na piśmie lub ustnie do protokołu) przed rozpoczęciem przewodu sądowego w pierwszej instancji.

1 lipca 2015 r. weszła w życie reforma zmieniająca filozofię prowadzenia procesu karnego. Dzięki niej proces karny będzie szybszy, sprawniejszy, a kara dotkliwa i nieuchronna.

Środki zapobiegawcze a więc tymczasowe aresztowanie, dozór Policji, zakaz opuszczania kraju połączony z zatrzymaniem paszportu, poręczenie majątkowe, poręczenie społeczne, nakaz opuszczenia zajmowanego lokalu czy zawieszenie w wykonywanych czynnościach służbowych albo powstrzymanie się od prowadzenia działalności gospodarczej mają na celu zapewnienie prawidłowego toku postępowania karnego.

Nie popełnia przestępstwa ten, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego bezprawności; jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

W myśl przepisu art. 66 § 1 kk, Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Skuteczna korekta deklaracji podatkowej jako sposób na bezkarność za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe jest możliwa na gruncie regulacji kodeksu karnego skarbowego. Jak zatem złożyć prawnie skuteczną korektę deklaracji podatkowej, a tym samym uchronić się przed ukaraniem?

Czynny żal, dobrowolne poddanie się karze, ugoda z organami ścigania oraz aktywne działanie przede wszystkim podczas rozprawy sądowej to sposoby obrony w sprawach karnych gospodarczych oraz karnych skarbowych. Jak więc prawidłowo i skutecznie złożyć czynny żal?

Postępowanie w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania w kształcie sprzed 2 czerwca 2014 r. naruszało podstawowe zasady procesu karnego.

Przygotowane przez Senat zmiany w postępowaniu karnym w 2015 roku mają dotyczyć m.in.: obligatoryjnego nagrywania rozpraw karnych, utrzymania pisemnego protokołowania rozpraw. W ocenie Ministerstwa Sprawiedliwości zmiany w 2015 roku przyspieszą i usprawnią postępowanie karne.

Prezydent podpisał nowelizację kodeksu postępowania karnego, która ma znacznie usprawnić procedurę karną. Najważniejszą zmianą będzie pełnienie roli arbitra przez sąd. Inicjatywa dowodowa będzie natomiast należeć do stron postępowania.

Projekt zmian kodeksu karnego ma na celu wydłużenie terminu przedawnienia przestępstw na tle seksualnym popełnianych wobec dzieci. Przedawnienie takiego przestępstwa nie będzie możliwe przed ukończeniem 28 roku życia osoby pokrzywdzonej. Ma to na celu zwiększenie ochrony interesów pokrzywdzonego.

Rząd poparł projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego i ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, który do sejmu wpłynął w styczniu tego roku. Projekt ten dopuszcza występowanie w charakterze pełnomocników w postępowaniu karnym i w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, osób najbliższych osobom pokrzywdzonym.

27 stycznia 2014 r. wejdzie w życie nowelizacja kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z nowymi przepisami małoletniego pokrzywdzonego, który nie ukończył 15 lat można przesłuchać z udziałem biegłego psychologa, jeżeli przesłuchanie w innych warunkach mogłoby wywrzeć negatywny wpływ na jego stan psychiczny. Jakie jeszcze zmiany wprowadzi nowelizacja?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami pełnomocnikiem w postępowaniu karnym oraz w sprawach o wykroczenia może być wyłączenia adwokat lub radca prawny. Projekt zmiany kodeksów przewiduje dopuszczenie ustanowienia pełnomocnikiem również osoby najbliższej.

Małym świadkiem koronnym jest sprawca, który wraz z innymi osobami współdziałał w popełnieniu przestępstwa, a który organom ścigania ujawnił niezbędne informacje dotyczące okoliczności jego popełnienia. W takim przypadku sąd obligatoryjnie orzeka nadzwyczajne złagodzenie kary.

Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego obrońcą oskarżonego lub podejrzanego może być tylko adwokat. Przepisy procedury karnej przewidują jednak możliwy udział radców prawnych w postępowaniu karnym – w charakterze pełnomocników (choć oczywiście pełnomocnikami mogą być również adwokaci).

Zgodnie z treścią kodeksu postępowania karnego w postępowaniu karnym możliwe jest przeprowadzenie postępowania mediacyjnego pomiędzy podejrzanym (oskarżonym) a pokrzywdzonym. Treść tej mediacji jest istotna albowiem może wpływać na wymiar kary oskarżonego, możliwość zastosowania wobec niego warunkowego umorzenia postępowania lub umorzenia postępowania (w przypadku spraw z oskarżenia prywatnego).

Dziecko w procesie karnym jako pokrzywdzony, świadek i oskarżony [WYWIAD]

Przesłuchanie. Co może przesłuchujący? Co może przesłuchiwany?

Wyłączenie sędziego w procesie karnym. Kiedy ma miejsce i jak złożyć stosowny wniosek?

Sprawa karna w Niemczech. Co trzeba wiedzieć? Jak się zachować?

Gwarancje dla nieletnich przestępców mają być zgodne z unijnymi dyrektywami

Senacki projekt nowelizacji Kodeksu postępowania karnego

Skutki niedoręczenia aktu oskarżenia

Zasada niezmienności składu orzekającego - zmiany w k.p.k.

Utrudniony dostęp do akt sprawy - czy jest na to sposób?

Nowe wzory pouczeń w postępowaniu karnym w 2020 r.

Zabezpieczenie majątkowe w postępowaniu karnym

Prekluzja dowodowa w sprawach karnych - możliwe skutki nowelizacji KPK

Osoba uprawniona w postępowaniu mediacyjnym w sprawach karnych

Mediacja w postępowaniu karnym - definicja i zasady

KPK: termin upływający w sobotę, niedzielę i święto

Postępowanie dowodowe pod nieobecność oskarżonego

Przyspieszenie postępowania karnego - projektowane zmiany

Prekluzja dowodowa w procesie karnym – jak z tym walczyć?

Czym jest spór o właściwość między sądami w postępowaniu karnym?

Kiedy rozpoczyna się postępowanie karne przeciwko osobie

Przedawnienie karalności przestępstw w projektowanej nowelizacji Kodeksu karnego

Duże zmiany w procesie karnym - przewodnik po nowelizacji

Czym jest umorzenie absorpcyjne w postępowaniu karnym?

Ugoda z prokuratorem, czyli skazanie bez rozprawy. Kiedy jest to możliwe?

Jak doręczane są przesyłki w postępowaniu karnym?

Obrona z urzędu w postępowaniu karnym

Dlaczego w Polsce skazuje się osoby niewinne? Sprawa Tomasza Komendy

List żelazny - jak wystąpić o jego wydanie?

Sprzeciw od wyroku nakazowego

Europejski Nakaz Dochodzeniowy wchodzi w życie

Prawo do obrońcy z urzędu

Odpowiedzialność karna za samowolę budowlaną

Poszerzenie kompetencji radców prawnych o reprezentowanie klienta w procesie karnym

Pojednawcze umorzenie postępowania w kodeksie karnym

Postępowanie karne po zmianach 1 lipca 2015 r.

Jak uchylić środki zapobiegawcze?

Nieświadomość bezprawności a odpowiedzialność karna

Warunkowe umorzenie postępowania a niekaralność sprawcy

Skuteczna korekta deklaracji podatkowej

Jak skutecznie złożyć czynny żal?

Wnosząc o tymczasowe aresztowanie prokurator musi udostępnić dowody

Zmiany w postępowaniu karnym w 2015 roku

Sprawniejsza procedura karna – nowelizacja k.p.k.

Zmiany w przedawnieniu przestępstw seksualnych wobec dzieci

Osoba najbliższa pełnomocnikiem w procesie karnym

Przesłuchanie małoletniego pokrzywdzonego i świadka – zmiany od 2014 r.

Pełnomocnictwo w postępowaniu karnym – zmiany

Instytucja małego świadka koronnego

Udział radcy prawnego w procesie karnym

Mediacja w postępowaniu karnym