Jakie zachowanie może być uznane za stalking?
Aby zachowanie mogło być uznane za stalking, nękanie przez sprawcę musi być uporczywe i wzbudzać u ofiary uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub w sposób istotny naruszać jej prywatność. Dla bytu tego przestępstwa nie ma zaś znaczenia motywacja sprawcy (stalkera) – a więc czy robi to z miłości, czy z nienawiści i złośliwości, a także to, czy zamierza wysuwane przez siebie groźby wykonać. Ustawodawca nie wymaga także, aby samo zachowanie niosło ze sobą element agresji. Decydujące jest bowiem subiektywne odczuwanie zagrożenia przez pokrzywdzonego, które musi być jednak obiektywnie uzasadnione (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2013 r., sygn. akt III KK 417/13).
Stalking może polegać na nieustannym wysyłaniu smsów czy też uporczywych telefonach natrętnego wielbiciela do obiektu swoich uczuć miłosnych, a także na śledzeniu czy przebywaniu ciągle w okolicy, jeśli ofiara sobie tych kontaktów nie życzy.
Cyberstalking
Zakazane przez art. 190 a Kodeksu karnego jest również podszywanie się pod inną osobę, wykorzystywanie jej wizerunku lub innych danych osobowych w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.
W takiej formie stalking często dokonywany jest za pośrednictwem Internetu. Na portalach społecznościowych takich jak Facebook łatwo jest podszyć się pod inną osobę poprzez założenie jej fałszywego profilu.
Zjawisko nękania ofiary za pośrednictwem mediów elektronicznych – pisania do niej licznych, niechcianych wiadomości, prześladowania jej na forach internetowych, a także kradzieży tożsamości określane jest często mianem cyberstalkingu.
Zobacz serwis: Sprawy karne
Jaka kara dla stalkera?
Kodeks karny za przestępstwo stalkingu przewiduje karę do 3 lat pozbawienia wolności. Jest on ścigany na wniosek pokrzywdzonego. Jednak w przypadku, gdy w wyniku nękania ofiara targnie się na własne życie sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat a postępowanie wszczynane jest z urzędu.
Wykrywalność stalkingu
Obecnie stalking nie dotyczy już wyłącznie osób sławnych, staje się coraz bardziej powszechny i może spotkać każdego. Z roku na rok zwiększa się ilość stwierdzonych przypadków tego przestępstwa. W 2015 r. stwierdzono ich aż 3457, zaś tylko w pierwszych siedmiu miesiącach 2016 r. - 2342. Skala tego zjawiska może być jednak znacznie większa. Dla wykrycia i skazania sprawcy bardzo istotne jest, aby zachowywać wszystkie otrzymane od stalkera wiadomości oraz inne dowody, a także wystąpić o zabezpieczenie danych informatycznych.
Zobacz serwis: Kodeks karny
Podstawa prawna:
- Art. 190 a Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r., Kodeks karny (Dz.U. z 2016 r., poz. 2138)
- postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2013 r., sygn. akt III KK 417/13