Pokrzywdzonym jest osoba, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone w wyniku przestępstwa (art. 49 § 1 k.p.k.). Po pierwsze, aby zostać uznanym za pokrzywdzonego, zasadniczo musi zostać naruszone indywidualne, przysługujące tylko jednej osobie, chronione przez prawo dobro, jak: zdrowie, nietykalność cielesna, własność, cześć, dobre imię, wolność seksualna. Niemniej jednak warto podkreślić, że nie jest konieczne, aby dobro zostało przez sprawcę naruszone. Wystarczy, jeśli swoim zachowaniem sprowadził on dla niego zagrożenie – jest już to dostateczny powód do uznania za pokrzywdzonego. Statut pokrzywdzonego może przysługiwać niezależnie od wieku. Pokrzywdzonym może więc być małoletnie dziecko. Jest to sytuacji specyficzna, gdyż zarówno przed prokuratorem, jak i w sądzie, osoby, które nie ukończyły jeszcze 18 lat, nie mogą samodzielnie podejmować żadnych działań. Nie oznacza to jednak, że są one pozbawione możliwości bronienia swoich praw w trakcie procesu.
Polecamy serwis: Dziecko w sądzie
Małoletni pokrzywdzony
Zdarza się, że dziecko doświadcza przemocy ze strony szkolnych kolegów, zostanie przez kogoś napadnięte, okradzione czy też potrącone przez samochód. Jest to bardzo przykra i stresująca sytuacja zarówno dla dziecka, jak i dla całej jego rodziny. Takie zdarzenia zostawiają często trwały ślad w psychice dziecka, dlatego tak ważne jest, by ułatwić mu przejście przez wszystkie niezbędne formalności związane z wykryciem i ukaraniem sprawcy. Polskie prawo zawiera szereg przepisów, które stanowią o tym, jak postępować z pokrzywdzonymi dziećmi. Mają one na celu właśnie to, by dziecko jak najmniej odczuło związany z postępowaniem stres i nie przeżywało na nowo traumatycznych wydarzeń.
Przedstawiciel ustawowy małoletniego dziecka
Wszelkie działania w postępowaniu karnym za pokrzywdzone dzieci mogą podejmować ich przedstawiciele ustawowi, czyli rodzice lub ustanowiony przez sąd opiekun albo kurator oraz osoby, pod których stałą pieczą dzieci pozostają, czyli osoby sprawujące opiekę nad dziećmi w sposób ciągły i we wszystkich dziedzinach życia (por. art. 51 § 2 k.p.k.).
Jasiu, wracając ze szkoły, został pobity przez starszych chłopaków z technikum, którzy chcieli wydobyć od niego pieniądze „na fajki”. W toczącym się postępowaniu przed prokuratorem i sądem Jasia, jako pokrzywdzonego, będzie reprezentować zarówno Krystyna (matka), jak i Zenobiusz (ojciec). Każde z nich może to robić samodzielnie.
Pełnoletność, czyli samodzielność w sądzie
Warto jednak pamiętać, że z chwilą ukończenia 18 roku życia dziecko uzyskuje prawo do samodzielnego występowania przed prokuratorem lub sądem, zaś rodzic/ przedstawiciel ustawowy/ opiekun/ kurator/ opiekun faktyczny traci prawo do reprezentowania go. Zatem od chwili uzyskania pełnoletności tylko dziecko może działać w procesie. Dotyczy to także sytuacji, kiedy sprawa już toczy się od jakiegoś czasu.
Reprezentacja dziecka przed sądem w sprawach karnych i administracyjnych
Jak uzyskać paszport dla dziecka?
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Źródło: pokrzywdzeni.gov.pl