REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Jakie prawa przysługują pokrzywdzonemu?

Anita Bogumił, członek okręgowej izby adwokackiej w Warszawie.
W razie śmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać osoby najbliższe.
W razie śmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać osoby najbliższe.
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Każdemu z nas może zdarzyć się, że stanie się ofiarą przestępstwa. Dzieje się to wtedy gdy np. zostaniemy pobici, oszukani czy okradną nam mieszkanie. Zgłaszamy ten fakt w prokuraturze lub na policji, ale nie wierzymy, że sprawca zostanie wykryty lub, że spotka go zasłużona kara. Często mamy wrażenie, że nasz los nikogo tak naprawdę nie obchodzi, a oskarżony dzięki sprytnym adwokatom uniknie odpowiedzialności karnej. Jakie są zatem prawa pokrzywdzonego w postępowaniu karnym?

Kim jest pokrzywdzony?

REKLAMA

Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub instytucja państwowa, prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. O tym, zatem kto w danym przypadku jest pokrzywdzonym decydują przepisy prawa karnego, materialnego. Gdy pokrzywdzony jest osobą małoletnią lub ubezwłasnowolnioną całkowicie lub częściowo, prawa jego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą znajduje się pokrzywdzony.

REKLAMA

W razie śmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać osoby najbliższe. Są to małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia lub jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu. Jeżeli takich osób nie ma lub nie zostaną ujawnione prawa zmarłego, prawa pokrzywdzonego może realizować prokurator.

Jeżeli pokrzywdzony nie ukończył 15 lat, czynności z jego udziałem powinny być, w miarę możliwości, przeprowadzone w obecności przedstawiciela ustawowego lub faktycznego opiekuna, chyba że dobro postępowania stoi na przeszkodzie. W sprawach o przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości pokrzywdzonego, który w chwili czynu nie ukończył 15 lat, powinno się przesłuchiwać w charakterze świadka tylko raz, chyba że wyjdą na jaw istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga ponownego przesłuchania lub zażąda tego podejrzany, który nie miał obrońcy w czasie pierwszego przesłuchania pokrzywdzonego.

Prawa pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pokrzywdzony może ustanowić sobie w toku postępowania pełnomocnika, a jeśli wykaże, że warunki materialne nie pozwalają mu na poniesienie kosztów związanych z pełnomocnictwem bez uszczerbku dla siebie i rodziny, może złożyć do prokuratora w postępowaniu przygotowawczym ( do sądu - w postępowaniu sądowym), wniosek o wyznaczenie mu pełnomocnika z urzędu. W razie okazania osoby podejrzewanej, pokrzywdzony może domagać się, aby czynność tę przeprowadzono w sposób wyłączający możliwość jego rozpoznania przez osobę rozpoznawaną.

Zobacz: Oskarżony - podejrzany

REKLAMA

W toku postępowania przygotowawczego pokrzywdzony może zwrócić się do sądu z żądaniem przesłuchania świadka, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo, że nie będzie można go przesłuchać na rozprawie. Pokrzywdzony, za zgodą prowadzącego postępowanie, może przeglądać akta i sporządzać z nich odpisy lub odpłatnie otrzymać kserokopie lub uwierzytelnione odpisy, a także złożyć zażalenie na odmowę udostępnienia akt. W razie uchylenia lub zmiany tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego na inny środek zapobiegawczy, prokurator powiadamia o tym niezwłocznie pokrzywdzonego (chyba, że pokrzywdzony oświadczy, że z takiego uprawnienia rezygnuje, o czym powinien być wcześniej pouczony.

Pokrzywdzony ma prawo złożyć zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia - śledztwa oraz umorzenia postępowania, a także przysługuje mu prawo do złożenia zażalenia na czynności inne niż postanowienia i zarządzenia, które naruszają jego prawa

Pokrzywdzony może wnieść do sądu akt oskarżenia o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego w razie powtórnego wydania przez prokuratora postanowienia o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania przygotowawczego. Termin do wniesienia aktu oskarżenia wynosi miesiąc od doręczenia pokrzywdzonemu zawiadomienia o postanowieniu. Akt oskarżenia powinien być sporządzony i podpisany przez adwokata.

W razie umorzenia lub zawieszenia postępowania przygotowawczego, w którym zgłoszone było powództwo cywilne, pokrzywdzony, w terminie 30 dni od daty doręczenia postanowienia, może żądać przekazania sprawy sądowi właściwemu do rozpoznawania spraw cywilnych.

Zobacz: Postępowanie przed sądem

Prawa pokrzywdzonego przed sądem

Pokrzywdzony po wniesieniu aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego, może aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego może złożyć oświadczenie, że chce
działać w charakterze oskarżyciela posiłkowego lub powoda cywilnego. Jeżeli pokrzywdzony wystąpił z powództwem cywilnym w toku postępowania przygotowawczego, może żądać również jego zabezpieczenia. Pokrzywdzony, jako oskarżyciel posiłkowy, ma prawo składać wnioski dowodowe, być obecnym na całej rozprawie, zadawać pytania przesłuchiwanym osobom oraz złożyć apelację od wyroku. Jeżeli wyrok został wydany przez sąd okręgowy - apelacja musi być sporządzona i podpisana przez adwokata.

W razie skazania sprawcy za czyn spowodowania śmierci, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia lub za przestępstwa przeciwko: bezpieczeństwu w komunikacji, środowisku, mieniu, obrotowi gospodarczemu, pokrzywdzony ma prawo zwrócić się do sądu, aż do zakończenia przesłuchania pokrzywdzonego na rozprawie głównej, z wnioskiem o orzeczenie obowiązku naprawienia wyrządzonej szkody w całości lub części.

Rola pokrzywdzonego

Należy pamiętać, że zakres praw i obowiązków pokrzywdzonego zależny między innymi od rodzaju przestępstwa będącego przedmiotem postępowania karnego Z oskarżenia publicznego - czyli z urzędu, ścigane są przestępstwa, niezależnie od woli pokrzywdzonego, ponieważ godzą w interes publiczny. Ściganie niektórych przestępstw ( np. zgwałcenie ) uzależnione jest od wniosku pokrzywdzonego i po jego złożeniu postępowanie w dalszym ciągu toczy się z urzędu. Jest także kategoria przestępstw, gdzie pokrzywdzony może samodzielnie kierować prywatny akt oskarżenia do właściwego miejscowo sądu. Dotyczy to przestępstw, które godzą bezpośrednio w jego interes prywatny. Należą do nich: zniesławienie, zniewaga, naruszenie nietykalności cielesnej, umyślne lub nieumyślne spowodowanie uszkodzenia ciała, naruszającego czynności jego narządów na czas do 7 dni, a także niektóre inne przestępstwa pozakodeksowe.

Zobacz serwis: Pokrzywdzony

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ten zakaz obowiązuje już w ponad połowie polskich szkół. Sposób jego egzekwowania przez nauczycieli nie zawsze jednak jest zgodny z prawem

Według badania przeprowadzonego przez Fundację GrowSPACE – w ponad połowie polskich szkół obowiązuje zakaz korzystania przez uczniów z telefonów komórkowych na terenie szkoły i/lub podczas zajęć lekcyjnych. Zgodnie z informacją podaną przez Rzecznika Praw Obywatelskich – niezgodny z prawem, może natomiast okazać się sposób egzekwowania ww. zakazu przez placówkę oświatową. Problem nadużywania przez uczniów urządzeń cyfrowych – wymaga również szerszego spojrzenia.

PFRON: Wnioski o dopłaty do samochodów w marcu 20225 r. Stopień niepełnosprawności znaczny. Kryteria punktowe. Oświadczenia [osoby niepełnosprawne]

Od 3 marca 2025 r. znów można się ubiegać o dofinansowanie do zakupu samochodu przez osoby niepełnosprawne. Wartość samochodów może wynosić aż 300 000 zł. PFRON przypomniał wykaz oświadczeń dołączanych do wniosku

PFRON: W 2025 r. dopłaty do samochodów. Osoby niepełnosprawne. Jaki stopień? Ile? Do kiedy? Wnioski. Oświadczenia

Wnioski są przyjmowane od 3 marca 2025 r. (start godz. 10). Po upływie terminu składania wniosków w danej turze naboru PFRON utworzy listę rankingową złożonych wniosków, ułożoną według sumy liczby punktów za spełnianie poszczególnych kryteriów. Niestety w dalszym ciągu decyduje kolejność zgłoszenia dla wniosków z taką samą liczbą punktów. Powoduje to, że pomimo, iż formalnie osoby niepełnosprawne nie muszą być złożone 3 marca, to i tak opłaca się je złożyć jak najwcześniej. Szkoda, że PFRON nie zmienił tego.

Komunikat: W 2025 r. dwa razy jednorazowa pomoc. Kwota 2671,44 zł. W 2024 r. skorzystało 12824 osób w tym 7896 kombatantów

W 2025 r. budżet UdSKiOR przeznaczony na wsparcie Kombatantów i Działaczy Opozycji Antykomunistycznej to 69,6 mln zł i będzie wyższy od 2024 r. o 68 proc. Podwyższy go dodatkowe 20 mln zł. na leczenie sanatoryjne, rehabilitację ambulatoryjną, aparaty słuchowe i pomoc finansową.

REKLAMA

Jak rozliczyć w PIT działalność nierejestrowaną? Tak można obniżyć wysokość uzyskanego przychodu

Prowadzenie działalności nierejestrowanej cieszy się coraz większą popularnością. Jest tak między innymi dlatego, że wysokość przychodu, który można uzyskać zarobkując w tej formie, stale rośnie. Jednak czy wiesz, jak rozliczyć uzyskanie w tej sposób przychody w zeznaniu podatkowym?

Nie podwyższony lecz obniżony (!) wiek emerytalny dla mężczyzn po 25 latach pracy. Kolejna grupa zawodowa chce takiego przywileju

Tym razem straż miejska. Postulat objęcia jej obniżonym wiekiem emerytalnym trafił do rządu ze strony samorządowców za pośrednictwem posłów, którzy złożyli interpelację do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zmiany ustawy o strażach gminnych w zakresie uprawnień emerytalnych.

W 2025 roku prawie 28 tys. złotych kary za złożenie informacji PIT-11 po terminie. Jeśli jesteś płatnikiem, nie zwlekaj z wysyłką

Płatnicy muszą wysłać PIT-11 do urzędów skarbowych. Ten formularz zawiera ważne informacje umożliwiające podatnikom dokonanie rocznego rozliczenia podatku. Są dwa kluczowe terminy na złożenie tej informacji. Za przekroczenie terminu grozi prawie 28 tys. złotych kary grzywny.

E-doręczenia 2025. Baza adresów elektronicznych [Pytania i odpowiedzi]

E-doręczenia 2025 - artykuł zawiera pytania i odpowiedzi dotyczące BAE czyli baza adresów elektronicznych. Czym e-doręczenia różnią się od ePUAP? Gdzie składa się wniosek o adres BAE? Czy osoba prowadząca działalność gospodarczą też musi mieć skrzynkę e-doręczeń?

REKLAMA

Czy od kontenera trzeba zapłacić podatek od nieruchomości? Jeśli stoi na twojej działce, lepiej sprawdź, jak od 1 stycznia 2025 roku zmieniły się przepisy

Od 1 stycznia 2025 roku przepisy o podatku od nieruchomości zostały znowelizowane. Zmiany dotyczą między innymi opodatkowania budowli. Czy kontener jest budowlą i trzeba go opodatkować? Sprawdź, jak zmieniły się przepisy.

1200 zł świadczenia na dziecko w 2025 r. Od 1 lutego 2025 r. można składać wnioski na część kwoty

Od 1 lutego 2025 r. rozpocznie się przyjmowanie wniosków na jedno ze świadczeń przysługujących na dzieci w 2025 r. Gdzie należy składać wnioski? Kiedy złożyć poszczególne wnioski? Kiedy nastąpi wypłata świadczenia?

REKLAMA