„Porzucenie” oznacza działanie polegające na opuszczeniu dziecka lub osoby nieporadnej, połączone z zaprzestaniem troszczenia się o nią, bez zapewnienia jej opieki ze strony innych osób. Do istoty „porzucenia” należy więc pozostawienie osoby, nad którą miała być roztoczona opieka, własnemu losowi, przy czym chodzi tu nie tylko o zaniechanie sprawowania opieki nad osobą małoletnią lub nieporadną, lecz także o uniemożliwienie takiej osobie udzielenia natychmiastowego wsparcia. Niekiedy będzie miał znaczenie również czas pozostawania bez opieki.
Zobacz również: Kiedy pokrzywdzony może wystąpić w sprawie w roli oskarżyciela?
Przestępstwo „porzucenia” można popełnić zarówno przez działanie (np. przeniesienie w inne miejsce i pozostawienie samej sobie), jak i przez zaniechanie (np. przez zwykłe opuszczenie i pozostawienie bez opieki).
Nie ma znaczenia czy osobie porzuconej grozi w ogóle jakieś niebezpieczeństwo. Przestępstwo jest ścigane z oskarżenia publicznego.
Przy przestępstwie „porzucenia” mamy do czynienia z pewnym kręgiem osób zobowiązanych do troszczenia się o małoletniego poniżej 15 roku życia lub osobą nieporadną. Obowiązek ten może wynikać z ustawy (np. obowiązki rodziców), orzeczenia sądu (np. opiekun), z umowy (np. wychowawca w szkole), z innych okoliczności faktycznych (np. pomoc sąsiada w opiece).
Jeżeli w trakcie porzucenia sprawca naraża podopiecznego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, to wówczas taki sprawca ponosi surowszą odpowiedzialność karną wyłącznie na podstawie art. 160 § 2 k.k., który brzmi: jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Jeśli porzucenie spowodowało skutki w postaci uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia wówczas może mieć zastosowanie kumulatywny zbieg przepisów z art. 156 k.k. i art. 157 k.k.
Zobacz również serwis: Dziecko i prawo