Pojęcie stalkingu
Stalking (z ang. skradanie, naprzykrzanie, czatowanie) po raz pierwszy zaobserwowany został w USA jeszcze w latach 80. Początkowo pojęcie to dotyczyło głównie sławnych aktorów i muzyków oraz nadmiernie nękających ich osób (stalkerów). Szybko jednak zaobserwowano rozwój stalkingu, wskutek czego w USA dokonano penalizacji tego zjawiska, jako przestępstwa przeciwko osobie (crimes against the person). Obecnie stalking karany jest we wszystkich stanach USA. Również kraje europejskie, takie jak Niemcy, Holandia czy Włochy, wprowadziły kary za uporczywe nękanie.
Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na Newsletter!
Badanie stalkingu w Polsce
Badania nad zjawiskiem stalkingu w Polsce prowadził Instytut Ekspertyz Sądowych na zlecenie Ministerstwa Sprawiedliwości. Badanie zostało przeprowadzone na 10 200 respondentach. Niemal 10 % badanych twierdząco odpowiedziało na pytanie, czy było ofiarą uporczywego nękania. Oznacza to, że niemal 3 mln Polaków mogło mieć do czynienia ze stalkingiem. W praktyce można się spodziewać, że zasięg tego zjawiska jest większy.
Stalking w kodeksie karnym
Penalizacji stalkingu dokonano wprowadzając art. 190a do kodeksu karnego. Podobnie jak w USA stalking traktowany jest jako przestępstwo przeciwko wolnościom człowieka. Zgodnie z nowym artykułem 190a kodeksu karnego, kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Za uporczywe nękanie przyjmuje się prześladowanie, dokuczanie innej osobie, głuche lub obraźliwe telefony, niechciane SMS-y oraz e-maile, śledzenie, obserwowanie, nachodzenie itp.
Stalking a portale społecznościowe
Wprowadzona zmiana do kodeksu karnego dotyczy również sytuacji podszywania się pod inną osobę na portalach takich jak Facebook. Sprawca podlega karze do 3 lat pozbawienia wolności, jeżeli podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.
Kwalifikowana forma stalkingu
Odpowiedzialność przestępcy (stalkera) wzrasta, jeżeli pokrzywdzony targnie się na swoje życie. Wówczas sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 10.
Zobacz serwis: Więziennictwo
Ściganie stalkingu
Ściganie przestępstwa stalkingu odbywa się na wniosek pokrzywdzonego. W momencie złożenia wniosku, postępowanie karne dalej toczy się urzędu. W przypadku gdy pokrzywdzony targnie się na życie, postępowanie przygotowawcze wszczynane jest z urzędu.
Podstawa prawna:
Art. 1-2 ustawy z 25 lutego 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny.
Art. 190a kodeksu karnego.