Jak postępować w przypadku zgwałcenia?

Żaneta Urawska
rozwiń więcej
Gwałciciel podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Przestępstwo zgwałcenia naraża na cierpienia fizyczne i psychiczne a także traumę związaną z tym aktem przemocy. Niestety, zgłaszalność wypadków gwałtu jest niska, gdyż kobiety boją się dalszych upokorzeń. W przypadku gwałtu w małżeństwie mają obawy, że nikt ich nie zrozumie i nie uwierzy, chcąc zapomnieć o tym co się stało. Należy zaznaczyć, że przestępstwo gwałtu jest to przestępstwo wnioskowe, co nie pozwala na ingerencję osób trzecich. Przepis ten ma na celu ochronę kobiet przed kolejnymi traumami i upokorzeniami oraz pozwala im decydować czy chcą ukarania sprawcy. Niestety właśnie sprawcy często pozostają bezkarni, zastraszając swoje ofiary.

Przestępstwo zgwałcenia w Kodeksie karnym

Przestępstwo gwałtu zostało uregulowane w art. 197 Kodeksu karnego, który stanowi, że kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Jeżeli sprawca, doprowadza inną osobę do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Jeżeli sprawca dopuszcza się zgwałcenia wspólnie z inną osobą, wobec małoletniego poniżej 15 lat, wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. Jeżeli sprawca działa ze szczególnym okrucieństwem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5.

Zobacz serwis: Kodeks karny

Tryb ścigania

Przestępstwo zgwałcenia ścigane jest na wniosek osoby pokrzywdzonej. Jeżeli osoba pokrzywdzona zdecyduje się na ściganie sprawcy powinna złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa wraz z wnioskiem o ściganie. Wówczas prokuratura lub policja mogą już na zasadzie postępowania z urzędu przeprowadzić śledztwo. W przypadku osoby małoletniej wniosek mogą złożyć przedstawiciele ustawowi osoby małoletniej, opiekunowie prawni lub faktyczni.

Ofiarą zgwałcenia może być zarówno kobieta, jak i mężczyzna. Pozostawienie sprawcy i osoby pokrzywdzonej w związku małżeńskim lub konkubinacie nie stanowi okoliczności wyłączającej bezprawność czynu przewidzianego w art. 197 KK. Pokrzywdzonym w przypadku przestępstwa zgwałcenia może być także osoba uprawiająca prostytucję.

Stosunek seksualny z małoletnim poniżej 15 roku życia karany jest bezwzględnie, niezależnie od tego czy był on dobrowolny, czy miał postać zgwałcenia.

Postępowanie dowodowe

Ofiara powinna jak najszybciej zgłosić się do organów ścigania. Szczególnie ważne jest badanie lekarskie, które stanowi zazwyczaj główny dowód w sprawie. Powinno zostać wykonane w ciągu 24 godzin od zdarzenia. Badanie to ma niejako dwa znaczenia: z jednej strony ewentualne obrażenia zostaną opatrzone przez lekarza specjalistę, a z drugiej wszelkie ślady zdarzenia, np. ślady spermy, obrażenia wewnętrzne zostaną szczegółowo opisane i zabezpieczone. Policja może zlecić przeprowadzenie takiego badania, które w tym przypadku jest badaniem bezpłatnym. Kobieta może również sama udać się do lekarza w celu sporządzenia świadectwa lekarskiego, które w tym przypadku jest odpłatne. Zdarza się, że badania są powtarzane w trakcie postępowania karnego przez biegłego lekarza. Dowodami mogą być również zeznania świadków, dokumentacja medyczna, nagrania, sms-y, wiadomości e-mail. 

Zobacz serwis: Sprawy karne

W przypadku, gdy kobieta zaszła w ciążę w wyniku czynu zabronionego może legalnie domagać się jej przerwania. Kobieta ma 12 tygodni na uzyskanie zaświadczenia prokuratora o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa, a następnie na uzyskanie świadczenia usunięcia ciąży.

Kobieta, szczególnie w przypadku gwałtu przez osobę nieznaną, powinna poddać się testom, których celem jest wykrycie istnienia prawdopodobieństwa zakażenia wirusem HIV. Na terenie całego kraju działają punkty konsultacyjne Krajowego Centrum ds. AIDS, w których można bezpłatnie wykonać badanie.

Zobacz: Co robić gdy sprawca przemocy wyjdzie z zakładu karnego

Prawo
Ważny termin dla osób urodzonych po 1968 r. Decyzja tylko do końca lipca
17 lip 2024

Tylko do końca lipca trwa okno transferowe. Osoby, które urodziły się po 1968 r., mogą zdecydować, gdzie ma trafiać część składki emerytalnej – na subkonto w ZUS czy do OFE.

Nowe wzory dokumentów składanych do ZUS. Zmiana od 1 września 2024 r.
17 lip 2024

Zmienią się wzory dokumentów składanych do ZUS. Nowe wzory zawiera projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Chodzi m.in. o dostosowanie formularzy do nowych przepisów dotyczących wprowadzenia wcześniejszej emerytury dla nauczycieli.

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Sprawdź.
17 lip 2024

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Nieuzasadnione wezwanie pogotowia w 2022 roku miało miejsce 2 mln razy.Jak zidentyfikować nagłe pogorszenie zdrowia?

Program Dobry Start: Do ZUS wpłynęło około 1,5 mln wniosków o świadczenie 300 plus
17 lip 2024

Od 1 lipca 2024 r. ZUS przyjmuje wnioski o świadczenie z programu Dobry Start. Dotychczas rodzice złożyli prawie 1,5 mln wniosków na ponad 2 mln dzieci. W 2023 r. ZUS przyznał świadczenie dla prawie 4,6 mln dzieci.

Płaca minimalna 2025: Ile wyniesie na rękę, czyli netto?
17 lip 2024

Jaka będzie płaca minimalna w 2025 roku? Rząd zaproponował, aby od 1 stycznia 2025 r. najniższe wynagrodzenie za pracę wyniosło 4626 zł brutto. Ta propozycja ma duże szanse na wejście w życie, bo Rada Dialogu Społecznego nie wypracowała wspólnego stanowiska w tej sprawie. Zobaczmy, ile to jest netto, czyli "na rękę".

Inflacja w sklepach wyższa niż oblicza GUS. Handlowcy przerzucą w wakacje na klientów cały VAT podwyższony w kwietniu
17 lip 2024

Przeanalizowano ponad 71,4 tys. cen detalicznych w czerwcu 2024 roku. Jakie wyniki? Otóż codzienne zakupy podrożały w porównaniu do czerwca 2023 roku średnio o 3,1%. W maju podwyżka (cały czas w porównaniu do analogicznego miesiąca w roku poprzednim) wyniosła 2,9%, w kwietniu – 2,4%, a w marcu – 2,1%. To już trwała tendencja. Kolejny miesiąc z rzędu ceny konsekwentnie idą w górę. W grudniu 2024 r. inflacja może dojść do poziomu 4-5%. A ceny w sklepach mogą wzrosnąć jeszcze wyżej. W 2025 roku inflacja może być wyższa niż w 2024 r. Spadek inflacji jest prognozowany dopiero na 2026 rok – o ile oczywiście nie będzie żadnych poważnych zawirowań. Do tego eksperci przypominają, że obecna walka cenowa między dyskontami spowalnia poziom i tempo wzrostu cen. Ale jednocześnie ostrzegają, że w czasie wakacji sklepy mogą przerzucić całość odmrożonego w kwietniu podatku VAT na swoich klientów.

Andrzej Duda. Ile zostało prezydentowi do końca kadencji?
17 lip 2024

Kiedy prezydent Andrzej Duda kończy kadencję? Kiedy są wybory prezydenckie?

Osoby z niepełnosprawnościami czekają na ustawę o asystencji osobistej. Co mówi pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami?
17 lip 2024

Osoby z niepełnosprawnościami czekają na ustawowe uregulowanie asystencji osobistej. Łukasz Krasoń, pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami, przekazał, że projekt przepisów jest już na ostatniej prostej. Upowszechnienie się asystencji osobistej pozwoliłoby sporej grupie osób z niepełnosprawnościami na bardziej aktywne życie, także pod względem zawodowym.

Renta wdowia. Kiedy wejdzie w życie? Ministra podała termin, jest zmiana
17 lip 2024

Projekt wprowadzający rentę wdowią wróci już niedługo pod obrady Sejmu. Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przekazała, że ma się to wydarzyć jeszcze w lipcu. Podała też termin, kiedy w związku z tym ustawa o rencie wdowiej może ostatecznie wejść w życie.

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? W 2024 r. zrób te trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie
16 lip 2024

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? Zrób trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie. Darowizny w najbliższej rodzinie są co do zasady zwolnione od podatku, jednak czasami trzeba złożyć druk SD-Z2.

pokaż więcej
Proszę czekać...