Przesłanki wznowienia postępowania są ściśle określone – jest ich łącznie osiem. Dla czytelnego przedstawienia wskazanego zagadnienia należy przedstawić przesłanki wznowienia postępowania w kontekście kierunku wznowienia postępowania. Co do zasady należy wyróżnić dwa kierunki wznowienia postępowania:
- kierunek podjęcia postępowania wyłącznie na korzyść oskarżonego (skazanego),
- kierunek podjęcia postępowania wyłącznie na niekorzyść oskarżonego (skazanego).
Dodatkowo można wyróżnić również trzecią sytuację tj. taką, w której podstawa prawna podjęcia postępowania jest neutralna co oznacza, że przepisy nie określają jaki może być rodzaj rozstrzygnięcia sprawy (a zatem może być ono zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego).
Zadaj pytanie: Forum prawników
Przesłanki wznowienia postępowania warunkujące wznowienie postępowania na korzyść oskarżonego
W odniesieniu do podstaw prawnych podjęcia postępowania, które mogą prowadzić (w razie uwzględnienia wniosku) wyłącznie do orzeczenia na korzyść oskarżonego można wyróżnić następujące sytuacje:
- Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą przepisu prawnego, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie;
- po wydaniu orzeczenia ujawnią się nowe fakty lub dowody nie znane przedtem sądowi, wskazujące na to, że: skazany nie popełnił czynu albo czyn jego nie stanowił przestępstwa lub nie podlegał karze, skazano go za przestępstwo zagrożone karą surowszą albo nie uwzględniono okoliczności zobowiązujących do nadzwyczajnego złagodzenia kary albo też błędnie przyjęto okoliczności wpływające na nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd umorzył lub warunkowo umorzył postępowanie karne błędnie przyjmując popełnienie przez oskarżonego zarzucanego mu czynu;
- gdy zapadnie rozstrzygnięcie organu międzynarodowego działającego na mocy umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską i wynika z niego taka potrzeba;
- gdy sąd wznowi postępowania z urzędu w sytuacji określonej w przepisie art. 439 pkt 9-11 Kodeksu postępowania karnego.
Zobacz portal: Prawnik.pl
Przesłanki wznowienia postępowania warunkujące wznowienie postępowania na niekorzyść oskarżonego
Należy wskazać, iż wznowienie postępowania na niekorzyść oskarżonego może mieć miejsce tylko w nieprzekraczalnym terminie 6 miesięcy po uprawomocnieniu się danego wyroku.
Wśród podstaw wznowienia postępowania na niekorzyść oskarżonego ustawodawca wskazuje na dwie sytuacje:
- gdy skazany, do którego zastosowano przepis art. 60 § 3 lub 4 Kodeksu karnego lub art. 36 § 3 Kodeksu karnego skarbowego, nie potwierdził w postępowaniu karnym ujawnionych przez siebie informacji;
- zachodzi okoliczność określona w art. 11 § 3 Kodeksu postępowania karnego, czyli nastąpiło uchylenie lub zmiana wyroku, w sytuacji gdy owy wyrok stanowił podstawę decyzji procesowej w innej sprawie (tzw. umorzenie absorpcyjne).
Wskazane umorzenie absorpcyjne polega na tym, iż postępowanie w sprawie o występek, zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 5 w stosunku do danego sprawcy można umorzyć, jeżeli orzeczenie wobec oskarżonego kary byłoby oczywiście niecelowe ze względu na rodzaj i wysokość kary prawomocnie orzeczonej za inne przestępstwo, a interes pokrzywdzonego temu się nie sprzeciwia. W sytuacji, w której ów wyrok jest uchylony przestaje istnieć podstawa umorzenia postępowania, w związku z czym postępowanie to należy podjąć.
Zobacz również serwis: Sprawy karne
“Neutralna” podstawa wznowienia postępowania
Sąd może również podjąć postępowanie w sytuacji, w której w związku z postępowaniem dopuszczono się przestępstwa, a istnieje uzasadniona podstawa do przyjęcia, że mogło to mieć wpływ na treść orzeczenia.
Wskazana powyżej podstawa wznowienia została określona jako “neutralna” albowiem postępowanie podjęte wskutek stwierdzenia popełnionego przestępstwa wpływającego na treść wyroku może prowadzić do wznowienia postępowania zarówno na niekorzyść oskarżonego (np. jeśli okaże się, że przekupił on sędziego aby wydał łagodny wyrok) jak i na korzyść (np. w przypadku gdyby okazało się, że dowody w sprawie będące podstawą skazania były sfałszowane).
Należy dodatkowo wskazać, iż wznowienie postępowania z uwagi na stwierdzenie uchybień przewidzianych w art. 439 Kodeksu postępowania karnego pkt 1-8 (tzw. bezwzględnych przyczyn odwoławczych) nie określa kierunku przyszłego postępowania.