Propozycja zmian w kodeksie postępowania karnego dotyczy rozszerzenia uprawnień ministra sprawiedliwości przed sądami karnymi. Zgodnie z założeniami projektu ma on, obok Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka, mieć prawo do wniesienia kasacji od każdego prawomocnego orzeczenia sądu kończącego postępowanie karne (tzw. kasacja nadzwyczajna uregulowana w art. 521 kpk).
Termin wniesienia kasacji nadzwyczajnej
Minister będzie mógł wnieść skargę na takich samych zasadach jak PG, RPO i RPD. Oznacza to, że nie będzie obowiązywał go trzydziestodniowy termin na wniesienie kasacji. Wskazany termin liczony jest co do zasady od dnia doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem. Natomiast kasacji na niekorzyść oskarżonego nie można wnieść po upływie pół roku od uprawomocnienia wyroku. Strona może to uczynić jedynie w ciągu jednego miesiąca.
Kasacja karna - opłata
Od kasacji nadzwyczajnej nie jest pobierana żadna opłata. Pismo wnosi się bezpośrednio do Sądu Najwyższego, który rozpatruje je na rozprawie.
Kiedy można wnieść kasację od wyroku w sprawie karnej?
Czym charakteryzuje się kasacja nadzwyczajna?
Kasacja nadzwyczajna a trójpodział władz
Zgodnie z opinią Prokuratora Generalnego, Sądu Najwyższego i Krajowej Rady Sądownictwa realizowanie przez ministra sprawiedliwości, jako członka rządu, polityki karnej oraz wpływ na praktykę orzeczniczą sądów w demokratycznym państwie prawa powinny mieć miejsce wyłącznie przez wykonywanie kompetencji w procesie tworzenia prawa, a nie uprawnień procesowych. Projekt został więc oceniony negatywnie. Zdaniem oceniających narusza zasadę trójpodziału władz.
Kasacja jako nadzwyczajny środek odwoławczy
Natomiast zdaniem sejmowej komisji nadzwyczajnej ds. zmian w kodyfikacjach przyznanie MS uprawnienia do nadzwyczajnego środka odwoławczego, jakim jest kasacja, nie narusza trójpodziału władzy tym bardziej, że już takie prawo mają PG i RPO. W obecnym stanie prawnym MS nie ma - zdaniem komisji - odpowiednich instrumentów prawnych do podjęcia skutecznych działań w związku ze skargami obywateli, które do niego wpływają.
Omawiany projekt został złożony do laski marszałkowskiej już w sierpniu 2012 roku. Teraz poparli go przedstawiciele wszystkich klubów sejmowych. Ze względu na nieliczne poprawki projekt trafi ponownie do komisji. Na prawomocne wyroki jest wiele skarg, a sądy od czasu do czasu się mylą, więc lepiej zabezpieczyć wszelkie możliwości działania organów tak, by zasady praworządności były przestrzegane – stwierdził Józef Zych (PSL). Zaś zdaniem Andrzeja Dery (Sprawiedliwa Polska) przyznanie jeszcze jednemu podmiotowi prawa do składania kasacji jest wskazane z punktu widzenia sprawiedliwości społecznej i indywidualnej.
Minister otrzyma również prawo wglądu do akt po zakończeniu postępowania.