Kto i kiedy może złożyć kasację?
Kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, który przysługuje stronom od prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji do Sądu Najwyższego. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy strona nie składała apelacji od wyroku sądu pierwszej instancji, a wyrok sądu drugiej instancji utrzymał ten wyrok w mocy lub orzekł na korzyść strony, chyba że zachodzi bezwzględna przyczyna odwoławcza wskazana w art. 439 § 1 Kodeksu postępowania karnego.
Wymóg zaskarżenia prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji nie obowiązuje w odniesieniu do tzw. „nadzwyczajnej kasacji” wnoszonej przez Prokuratora Generalnego lub Rzecznika Praw Obywatelskich na podstawie art. 521 Kodeksu postępowania karnego, co oznacza iż podmioty te mogą wnieść kasację od każdego prawomocnego orzeczenia sądowego.
Zobacz portal: Prawnik.pl
Przymus radcowsko-adwokacki w sporządzaniu kasacji
Przy sporządzaniu kasacji obowiązuje tzw. przymus radcowsko-adwokacki. W związku z tym kasacja musi być sporządzone i wniesione przez adwokata (lub radcę prawnego, tam gdzie na mocy przepisów Kodeksu postępowania karnego ma uprawnienie występować).
Zadaj pytanie: Forum prawników
Podstawy wniesienia kasacji
Kasacja jako nadzwyczajny środek zaskarżenia nie może być traktowana jako środek uruchamiający „trzecią instancję” sądową, jest to środek o charakterze wyjątkowym. W związku z tym istnieją ograniczenia co do zarzutów mogących stanowić podstawę kasacji.
Zgodnie z treścią przepisu art. 523 § 1 Kodeksu postępowania karnego kasacja może być wniesiona tylko z powodu uchybień wymienionych w art. 439 Kodeksu postępowania karnego lub innego rażącego naruszenia prawa, jeśli mogło mieć istotny wpływ na treść orzeczenia.
Należy podkreślić, iż w ramach „innego rażącego naruszenia prawa” nie mieści się zarzut dokonania błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy, ani nie mieści się zarzut błędnej oceny dowodów. Niedopuszczalna jest również kasacja z powodu rażącej niewspółmierności kary. Możliwe są natomiast zarzuty dotyczące wadliwego zastosowania prawa karnego materialnego lub przepisów procedury karnej.
Z kolei uchybienia wskazane w przepisie art. 439 Kodeksu postępowania karnego to tzw. bezwzględne przyczyny odwoławcze, których ewentualne wystąpienie jest zawsze badane przez sąd i uwzględnianie z urzędu (nawet gdy strony ich nie podnoszą). Waga wskazanych naruszeń powoduje konieczność uchylenia danego orzeczenia.
Wśród sytuacji wskazanych w katalogu przepisu art. 439 Kodeksu postępowania karnego należy wymienić przykładowo sytuację w której w wydaniu orzeczenia brała udział osoba nieuprawniona lub niezdolna do orzekania bądź podlegająca wyłączeniu od prowadzenia sprawy z urzędu, w której sąd był nienależycie obsadzony lub którykolwiek z jego członków nie był obecny na całej rozprawie, sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu.
Zobacz również serwis: Sprawy karne