Ochrona ta będzie realizowana poprzez kontrolę zdrowia, opiekę psychologiczną, cenzurę korespondencji oraz ograniczenie widzeń. Szczególna ochrona będzie stosowana na wniosek prokuratora lub samego więźnia na czas określony.
Czas trwania takiej ochrony będzie można wskazać we wniosku, jednak nie będzie on mógł być dłuższy niż 6 miesięcy. Wniosek taki będzie musiał zawierać również przyczyny, dla których skazany powinien zostać objęty ochroną. Wobec osób tymczasowo aresztowanych okres ochrony nie może trwać dłużej niż przez trzy miesiące.
Wobec skazanych będą mogły być ponadto stosowane warunki odbywania kary przewidziane dla osób stwarzających poważne zagrożenie, w tym stałe monitorowanie. Będą mogły być, wobec skazanych objętych ochroną, stosowane przepisy o świadku koronnym, jednak do tego niezbędna będzie zgoda skazanego.
Potrzeba takich przepisów powstała w związku z, głośnymi w ostatnim czasie, przypadkami śmierci więźniów i aresztantów.
Pewne wątpliwości, co do nowych rozwiązań zgłaszała Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Wątpliwości te dotyczyły rozróżnienia skazanych na „użytecznych procesowo” i tych pozbawionych tego waloru, jak również faktu poddania osoby niestanowiącej zagrożenia dla bezpieczeństwa zakładu karnego i osób w nim się znajdujących, reżimowi znacznie ograniczającego zakres swobody.
W ocenie Ministerstwa Sprawiedliwości szczególny charakter tych rozwiązań jest niezbędny wobec nowych, groźnych form przestępczości w Polsce, w obliczu których dotychczasowe środki przewidziane w kodeksie okazały się niewystarczające. Ustawa czeka na podpis Prezydenta.