Osoba wnioskująca z chwilą złożenia wniosku o ściganie przestaje być jednak dysponentem takiego postępowania i nie może dowolnie decydować o tym czy postępowanie ma się dalej toczyć czy nie. Z chwilą złożenia wniosku postępowanie toczy się z urzędu.
Zgodnie z art. 12 kpk w razie złożenia wniosku o ściganie niektórych tylko sprawców obowiązek ścigania obejmuje również inne osoby, których czyny pozostają w ścisłym związku z czynem osoby wskazanej we wniosku, o czym należy uprzedzić składającego wniosek. Wyjątek od tej zasady dotyczy osób najbliższych na zawiadamiającego. W takiej sytuacji to zawsze zawiadamiający decyduje o tym czy postępowanie ma się toczyć również przeciwko osobie najbliższej.
Prawo zezwala na cofnięcie wniosku o ściganie. Zgodnie z art. 12 § 3 kpk wniosek może być cofnięty w postępowaniu przygotowawczym za zgodą prokuratora, a w postępowaniu sądowym za zgodą sądu - do rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej.
Wyjątek stanowi zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa opisanego art 197 kk (zgwałcenia), którego to wycofać osoba pokrzywdzona nie może.
Zobacz: Kodeks postępowania karnego
Warunkiem skuteczności cofnięcia przez pokrzywdzonego wniosku o ściganie jest zgoda prokuratora w postępowaniu przygotowawczym, a sądu w postępowaniu sądowym. Ustawa nie precyzuje jednak kryteriów, jakimi kierować się powinien prokurator i sąd, odmawiając swej zgody czy też akceptując wolę pokrzywdzonego. Podejmowana na podstawie w/w przepisu decyzja prokuratury czy sądu o niewyrażeniu zgody na cofnięcie wniosku o ściganie powinna zawsze
przybrać formę odrębnego postanowienia.
Zobacz: Uzasadnienie wyroku w sprawie karnej
Taka forma decyzji organu prowadzącego wykluczy dopiero jakąkolwiek wątpliwość, że mimo istnienia w aktach oświadczenia o cofnięciu wniosku o ściganie, postępowanie jest dopuszczalne i nie wygasło prawo oskarżyciela do oskarżenia.