Przestępstwo katastrofy w ruchu zostało stypizowane przez ustawodawcę w art. 173 oraz art. 174 kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem - Kto sprowadza katastrofę w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym zagrażającą życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie - podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Jeżeli następstwem katastrofy (spowodowanej umyślnie) jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12 (zaś w przypadku katastrofy spowodowanej nieumyślnie sprawcy grozi kara od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności).
Pomimo posługiwania się pojęciem katastrofa – kodeks karny nie zawiera definicji tego pojęcia. W praktyce więc nie zawsze łatwo można rozróżnić katastrofę od wypadku drogowego opisanego w art. 177 kk . Definicja katastrofy w ruchu została sformułowana w orzecznictwie Sądu Najwyższego i to jeszcze za czasów poprzednio obowiązującego kodeksu karnego. W uchwale Sądu Najwyższego z 28 lutego 1975 r. (V KZP 2/74, OSNKW 1975, nr 3-4, poz. 33) przyjęto, że katastrofa w ruchu lądowym to „wydarzenie zakłócające w sposób nagły i groźny ruch lądowy, sprowadzające konkretne, rozległe i dotkliwe skutki obejmujące większą liczbę ludzi lub mienie w znacznych rozmiarach oraz niosące ze sobą zagrożenie bezpieczeństwa powszechnego”.
Zobacz: Terminy w postępowaniu karnym
I ta definicja nie przyniosła jednak dostatecznego wyjaśnienia wątpliwości rodzących się w praktyce. Liczne kolejne orzeczenia i glosy skupiały się głównie na tym ile osób musi uczestniczyć w katastrofie – aby móc przypisać takiego zdarzeniu skutki „obejmujące większą liczbę ludzi”.
Obecnie większość glosatorów (m.in. Ryszard Stefański) opowiada się za przyjęciem, że liczba co najmniej 10 osób (nie licząc sprawcy) pozwala stwierdzić, że jest to wiele osób. Za przyjęciem takiej liczby, mającej oczywiście charakter umowny, przemawia w zakresie tego przestępstwa m.in. i to, że aby doszło do zagrożenia życia lub zdrowia co najmniej 10 osób, muszą uczestniczyć w zdarzeniu minimum 3 pojazdy. W większości samochodów osobowych liczba przewożonych osób nie może przekraczać 5 i po odliczeniu kierowcy, będącego sprawcą, aby uzyskać liczbę 10 osób, w grę muszą wejść co najmniej 3 takie samochody.
Oczywistym jest również, że w katastrofie musi uczestniczyć co najmniej jeden pojazd znajdujący się w ruchu.
Sprowadzenie katastrofy następuje w wyniku naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym. Sprawca może działać umyślnie (w obu formach zamiaru – bezpośredniego lub ewentualnego) jak i nieumyślnie. Działanie nieumyślne zagrożone jest w tym wypadku niższą karą, co zostało opisane powyżej. Niezależnie od kary pozbawienia wolności sąd może wobec sprawcy katastrofy w ruchu orzec środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów (art. 42).
Jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo zbiegł z miejsca zdarzenia, sąd obligatoryjnie orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych lub pojazdów mechanicznych określonego rodzaju.