Sprawcą paserstwa umyślnego może być każdy – za wyjątkiem osoby, która dokonała kradzieży oraz jej pomocników i podżegaczy. Do przypisania odpowiedzialności z art. 291 kk niezbędne jest wykazanie świadomości sprawcy, ze rzecz została uzyskana za pomocą czynu zabronionego albo świadomości możliwości tej okoliczności i godzenia się na to. Przedmiotem może być natomiast zarówno rzecz ruchoma jak i nieruchomość. Określenie „rzecz uzyskana za pomocą czynu zabronionego” obejmuje rzecz, która została uzyskana czynem zabronionym przez polską ustawę karną, popełnionym zarówno na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (bądź polskim statku wodnym lub powietrznym), jak też za granicą. Jeżeli taki czyn został popełniony za granicą przez cudzoziemców, musi ponadto być zabroniony przez ustawę obowiązującą w miejscu jego popełnienia. Musi to być również rzecz pochodząca bezpośrednio z przestępstwa.
Paser musi działać w jednej z form uregulowanych przez kodeks:
- nabywaniu (uzyskanie władztwa nad rzeczą za zgodą nabywcy; z reguły będzie to sprzedaż, zamiana lub darowizna)
- pomaganiu w zbyciu (może formę wszelkich zachowań, które ułatwiają innej osobie zbycie rzeczy pochodzącej z czynu zabronionego, np. wskazanie nabywcy, uzgadnianie ceny, przedstawianie nabywców itp.)
- przyjmowaniu (fizyczne otrzymanie mienia, tym różni się od nabycia, że paser nie uzyskuje rzeczy jako właściciel, ale w celu określonym porozumieniem obu stron, np. w celu przerobienia, przechowania, przekazania itp.)
- pomaganiu do jej ukrycia (może polegać na wszelkich czynnościach, które utrudniają lub uniemożliwiają ujawnienie rzeczy osobom, które mogą przyczynić się do ścigania sprawcy przestępstwa lub odzyskania rzeczy przez pokrzywdzonego).
W przypadku przypisania paserstwa umyślnego sprawcy grozi kara w rozmiarze od 3 miesięcy do 5 lat.
Łagodniejszą formą paserstwa jest paserstwo nieumyślne. Odpowiedzialność pasera spotyka w takim wypadku nie za to, że nie wiedział o tym, że nabywana lub przyjmowana rzecz jest kradziona, ale za to, że na podstawie towarzyszących okoliczności powinien i mógł przypuszczać, że została uzyskana za pomocą czynu zabronionego.
Do okoliczności towarzyszących przestępczej transakcji, na podstawie których sprawca co najmniej powinien i mógł przypuszczać, że rzecz uzyskana została za pomocą czynu zabronionego, zalicza się m.in. czas i miejsce transakcji (np. sprzedaż w melinie złodziejskiej), cechy rzeczy (np. spiłowane numery) oraz niewspółmierną do wartości cenę.
W przypadku przypisania paserstwa umyślnego sprawcy grozi kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2.
Należy pamiętać również o tym, że przepisy o paserstwie umyślnym i nieumyślnym stosuje się odpowiednio do paserstwa programu komputerowego. Ponadto Sąd ma również możliwość orzeczenia przepadku rzeczy oraz programu komputerowego, uzyskanych za pomocą czynu zabronionego, nawet wówczas, gdy nie stanowią one własności sprawcy.
Źródło: www.forum.prawnikow.pl