Cechy wspólne
W odniesieniu do cech wspólnych należy wskazać, iż istnieje również reguła w myśl której osoba wysuwająca dane twierdzenie powinna je udowodnić. Przykładowo oskarżony, który twierdzi, iż danego dnia o godzinie 20:00 był z dziewczyną na kolacji i nie mógł w tym czasie być w barze gdzie popełniono przestępstwo, powinien to udowodnić. W myśl tej samej reguły swoje twierdzenia powinny udowadniać inne strony procesu. Jest to tzw. ciężar dowodu w znaczeniu formalnym.
Różnice
Znaczenie materialne ciężaru udowodnienia polega na tym, iż z brakiem udowodnienia pewnej tezy wiążą się konkretne negatywne skutki prawne (poza samym obaleniem danej tezy). W tym właśnie wyróżnia się proces karny. Otóż chodzi o to, że na oskarżycielu ciąży obowiązek wykazania winy oskarżonego w sposób jednoznaczny, a na powodzie ciąży obowiązek wykazania szkody, którą poniósł. Brak wykazania twierdzeń podnoszonych przez te podmioty skutkować będzie prawnym wynikiem w postaci uniewinnienia oskarżonego, oraz odpowiednio nieuwzględnieniem powództwa.
Zobacz: Dowody
Wskazany skutek prawny odnosi się tylko do prokuratora oraz powoda cywilnego, co oznacza, iż nie udowodnienie danej tezy przez inne podmioty uczestniczące w procesie nie przekłada się bezpośrednio na żaden skutek procesowy (prawny). Należy przy tym wskazać, iż brak wykazania przez oskarżonego, iż (zgodnie z podanym wyżej przykładem) o godzinie 20:00 był z dziewczyną na kolacji oznacza nie mniej i nie więcej niż tyle, że tego dnia o wskazanej porze nie jadł z nią tej kolacji – i tylko tyle, bez żadnych innych skutków prawnych.
Wskazana reguła ciężaru dowodu jest szczególne ważna w kontekście obowiązku do wykazania winy oskarżonego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości po to, aby obalić chroniące go domniemanie niewinności, jak i by zapobiec skorzystaniu przez sąd z reguły in dubio pro reo (czyli ustawowego obowiązku tłumaczenia przez sąd niedających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego).
Zobacz serwis: Kodeks karny