Jak powinno przebiegać przeszukanie?

Marek Krysztofiuk
Prawnik, ekspert w dziedzinie prawa karnego.
rozwiń więcej
Zasadą jest, że przeszukania pomieszczeń zamieszkałych nie można przeprowadzać między godz. 22 a godz. 6.
Pierwszym etapem tej czynności, zaraz po wejściu  do pomieszczenia, które ma zostać przeszukane jest okazanie przez funkcjonariuszy Policji postanowienia prokuratora (sądu), nakazu przełożonego, lub legitymacji służbowej oraz poinformowanie o celu przeszukania.

Następnie niezbędne jest wezwanie obecnych w pomieszczeniu osób do dobrowolnego wydania rzeczy rzeczy pochodzących z przestępstwa wskazując o jakie rzeczy chodzi .

Często takie wezwanie ma charakter ogólny i wzywa się po prostu do wydania rzeczy pochodzących z przestępstwa.

Wydanie przedmiotów

W przypadku wydania tych przedmiotów prowadzący czynność przeszukania podejmuje decyzję czy przeszukanie będzie kontynuowane czy też zakończone spisaniem protokołu. Zazwyczaj po dobrowolnym wydaniu rzeczy przeszukanie jest kontynuowane, zdarza się bowiem często ,że wiedza organów przeszukujących o skali przestępstwa jest niepełna , a przeprowadzenie mimo dobrowolnego wydania rzeczy przeszukania prowadzi do ujawnienia dalszych dowodów przestępstwa. Obrazowo ujmując w sytuacji podejrzenia handlu narkotykami , po dobrowolnym wydaniu przez sprawcę torebki z 1 gramem amfetaminy niezasadne byłoby zaprzestanie dalszego przeszukania, które mogłoby doprowadzić znacznie większej ilości narkotyku.

Przeszukanie w porze nocnej

Zasadą jest, że przeszukania pomieszczeń zamieszkałych nie można przeprowadzać między godz. 22 a godz. 6 jednak jeżeli istnieje ryzyko, że zostaną zatarte ślady przestępstwa wówczas z pewnością żaden organ zobowiązany do przeprowadzenia przeszukania nie będzie zwlekał z wykonaniem tej czynności.

Zobacz: Czym różni się zbrodnia od występku?

Systematyka przeszukania

W toku przeszukania obszar czynności zazwyczaj dzieli się na segmenty , które są przeszukiwane jednocześnie przez wyznaczonych funkcjonariuszy.

Poszukiwanie przedmiotów rozpoczyna się od sprawdzenia miejsc gdzie zazwyczaj przedmioty te są przechowywane, przy czym oczywiście jeśli przedmioty są dużych gabarytów bezprzedmiotowe jest przeszukiwanie małych skrytek.

Przeszukujący mają obowiązek sprawdzenia również miejsc w których poszukiwane przedmioty mogły zostać ukryte w ostatniej chwili np. tuż przed rozpoczęciem przeszukania.

Protokół

Wszystkie ujawnione w trakcie przeszukania przedmioty, które mogą mieć znaczenie dla toczącego się postępowania winny być zatrzymane i wyszczególnione w protokole przeszukania i zatrzymania rzeczy. Protokół podpisują przeprowadzający przeszukanie oraz osoba przybrana do przeszukania.

Jeśli przeszukanie jest dokonywane bez nakazu prokuratora (sądu), w protokole należy domagać się doręczenia postanowienia w przedmiocie zatwierdzenia przeszukania.

Co podlega zatrzymaniu?

Zatrzymaniu podlegają rzeczy mogące stanowić dowód w sprawie lub podlegające zajęciu w celu zabezpieczenia kar majątkowych, środków karnych o charakterze majątkowym albo roszczeń o naprawienie szkody. Zatrzymanie wymienionych rzeczy może nastąpić bez względu na to czyją są one własnością i u kogo dana rzecz się znajduje.

Zobacz: Jaka kara grozi za usiłowanie popełnienia przestępstwa?

Przybranie osoby

Osobą przybraną do przeszukania może być osoba zupełnie postronna, której celem jest czuwanie aby przeszukanie było prowadzone z zachowaniem zasady umiaru , a ponadto osoba ta winna czuwać aby przeprowadzający przeszukanie nie zabierali i nie niszczyli żadnych przedmiotów.

Osoba przybrana do przeszukania służy również wykluczeniu możliwości zarzucenia przeprowadzającym przeszukanie podrzucenia przedmiotów przestępstwa (np. narkotyków), bądź dokonania kradzieży na miejscu czynności.

Przeszukanie osoby

Przeszukanie osoby wymaga spisania protokołu z czynności i zazwyczaj sprowadza się do sprawdzenia ubrania danej osoby, po jej wylegitymowaniu.

Możliwe jest również zarządzanie rozebrania się przez osobę przeszukiwaną , sprawdzenie jam jej ciała np. ust, odbytu gdzie często poszukiwane przedmioty są ukrywane. Przeszukania osoby i odzieży na niej należy dokonywać w miarę możności za pośrednictwem osoby tej samej płci.

Na postanowienie dotyczące przeszukania i zatrzymania rzeczy oraz na inne czynności przysługuje zażalenie osobom, których prawa zostały naruszone.

Zobacz serwis: Prawo karne

Prawo
Zakaz trzymania psów na uwięzi od 2025 roku. Tylko 2 wyjątki. Dodatkowo: minimalne powierzchnie kojców [projekt ustawy]
17 lip 2024

Do Sejmu wpłynął projekt nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt autorstwa posłów Koalicji Obywatelskiej, wprowadzający zakaz trzymania psów na uwięzi. Ten zakaz będzie miał dwa wyjątki: będzie można tymczasowo trzymać psa na smyczy podczas spaceru i w transporcie. Zmiana przepisów mają wejść w życie sześć miesięcy po dniu publikacji w Dzienniku Ustaw.

Opieka nad chorym rodzicem: Zwolnienie od pracy i zasiłek
17 lip 2024

Jeżeli pojawi się konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, pracownik może skorzystać ze zwolnienia od pracy, a przy tym skorzystać z zasiłku opiekuńczego. Kiedy będzie to możliwe oraz jakie formalności są niezbędne?

5 dni urlopu, których pracodawca musi ci udzielić. We wskazanym przez ciebie terminie. Dopilnuj złożenia wniosku zgodnie z zasadami
17 lip 2024

5 dni urlopu, których pracodawca musi ci udzielić. We wskazanym przez ciebie terminie. Dopilnuj złożenia wniosku zgodnie z zasadami. Można łatwo zyskać dni wolne od pracy, bo pracodawca nie może odmówić.

100 tys. złotych na budowę płotu? Tak. Ale musi mieć określoną wysokość, Termin składania wniosków upłynie 2 sierpnia 2024 roku
17 lip 2024

100 tys. złotych na budowę płotu? Tak. Ale musi mieć określoną wysokość, Termin składania wniosków upłynie 2 sierpnia 2024 roku. Inwestycje mają zapobiegać rozprzestrzenianiu się ASF. Wnioski trzeba składać elektronicznie.

Świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnościami. Ile wynosi, dla kogo, kiedy, jak wystąpić?
17 lip 2024

Świadczenie wspierające jest formą pomocy dla dorosłych osób z niepełnosprawnościami. Jego przyznanie nie jest zależne od kryterium dochodowego, a od określonego poziomu potrzeby wsparcia. Jak uzyskać świadczenie wspierające? Ile ono wynosi?

Waloryzacja emerytur i rent w 2025 roku. Wskaźnik 6,78%
17 lip 2024

W dniu 17 lipca 2024 r. w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu rozporządzenia w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. Rząd zaproponował, by wskaźnik ten pozostał na poziomie ustawowego minimum.

Będzie kolejny dodatek do emerytury dla matek z rodzin wielodzietnych? Jest wniosek. Zdaniem resortu to ciekawa propozycja
17 lip 2024

Będzie kolejny dodatek do emerytury dla matek z rodzin wielodzietnych? Jest wniosek. Zdaniem resortu to ciekawa propozycja. Chodzi o kobiety pracujące w gospodarstwach rolnych, które tworzą rodziny wielodzietne.

Ważny termin dla osób urodzonych po 1968 r. Decyzja tylko do końca lipca
17 lip 2024

Tylko do końca lipca trwa okno transferowe. Osoby, które urodziły się po 1968 r., mogą zdecydować, gdzie ma trafiać część składki emerytalnej – na subkonto w ZUS czy do OFE.

Nowe wzory dokumentów składanych do ZUS. Zmiana od 1 września 2024 r.
17 lip 2024

Zmienią się wzory dokumentów składanych do ZUS. Nowe wzory zawiera projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Chodzi m.in. o dostosowanie formularzy do nowych przepisów dotyczących wprowadzenia wcześniejszej emerytury dla nauczycieli.

1500 zł kary za wezwanie karetki w tych przypadkach. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania pogotowia? Sprawdź.
17 lip 2024

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Nieuzasadnione wezwanie pogotowia w 2022 roku miało miejsce 2 mln razy.Jak zidentyfikować nagłe pogorszenie zdrowia?

pokaż więcej
Proszę czekać...